Na dan Svetog Vasilija Ostroškog je ulicama tog grada šetalo više hiljada ljudi, a za veliko kršenje mjera i izazivanje opasnosti od širenja zarazne bolesti – za sada nema odgovornih.
Osnovno državno tužilaštvo će se odrediti prema toj presudi kada je dobiju, a prema riječima pravnika, kako je Pobjedi kazalo nekoliko advokata, ustaljena praksa je da postupajući tužilac uloži žalbu.
Postupak
Događaj u Nikšiću koji je bio povod sudskog postupka, odvijao se samo šest dana nakon slične situacije u Beranama, povodom Đurđevdana 6. maja 2020. godine gdje se molitveni hod pretvorio u svojevrsnu litiju, a okupljeni oglušili o mjere i zabrane, dovodeći sebe i druge u rizik od obolijevanja.
U oba slučaja velikodostojnici SPC ogradili su se od organizacije, navodeći da su samo služili po uobičajenom redu, a da odgovornost za okupljanje – treba tražiti negdje drugo.
Drugim riječima, vjernici i građani su odgovorni, odnosno država koja nije primijenila preventivne i druge mjere da do okupljanja ne dođe.
Mitropolit Joanikije je tokom suđenja kazao da nadležni organi nijesu radili svoj posao, a podsjetio je da su u tom periodu održavani i politički skupovi i da država, policija i tužilaštvo nijesu reagovali.
Istakao je da su prisustvom spriječili mogući haos te da bi se molitveni hod vjerovatno pretvorio u politički skup.
NKT pozvalo tužilaštvo
Dan nakon litije u Nikšiću, oglasilo se tadašnje Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti (NKT), koje je pozvalo državno tužilaštvo i vrhovnog državnog tužioca da najhitnije „bez ikakvog odlaganja i ustezanja, preduzmu zakonske mjere iz svoje nadležnosti i procesuiraju organizatore protivzakonitog i visoko epidemiološki rizičnog javnog okupljanja“.
- Dok većina građana odgovorno poštuje sve mjere, organizatori protivzakonitog javnog okupljanja u Nikšiću dovode u najdirektniji rizik ono što bi trebalo da bude najsvetije svima – a to su zdravlje i životi svih građana i oporavak crnogorske ekonomije – saopštio je 13. maja 2020. godine NKT.
Oni su kazali da je takvo grubo kršenje zakona najavljeno od strane poslanika Demokratskog fronta, te da ni predstavnici SPC nijesu ispoštovali dogovor sa članovima NKT zaduženima za medicinski i bezbjednosni aspekat.
Oslobađajuća presuda još uvijek nije dostupna javnosti, ali je prekjuče saopšteno da se sudija Mirko Kojović tokom izricanja pozvao na domaće zakonodavstvo, međunarodne konvencije, kao i praksu i presude Evropskog suda.
Pored mitropolita Joanikija, prvostepenom presudom su oslobođeni i sveštenici Boban Jokić, Dragan Krušić, Vasilije Brborić, Danilo Zirojević, Željko Rojević, Ostoja Knežević, Nikola Marojević i Mirko Vukotić, kojima se sudilo zbog sumnje da su na dan Svetog Vasilija Ostroškog, 12. maja 2020. godine, prekršili Krivični zakonik Crne Gore, ,,postupali suprotno naredbama Ministarstva zdravlja o sprečavanju širenja opasne zarazne bolesti i na Trgu Šaka Petrovića okupili se zajedno sa građanima, a zatim obavljali vjerski obred van vjerskog objekta — litije ulicama grada“.
Samoinicijativni skup od 20.000 ljudi
Mitropolit SPC Amfilohije i tadašnji čelnik Eparhije budimljansko-nikšićke Joanikije 12. maja 2020.godine služili su liturgiju u Sabornoj crkvi Sv.Vasilija i tada su vjernicima saopštavali da neće biti uobičajene litije koju crkveni velikodostojnici organizuju svake godine, istog datuma, nikšićkim ulicama.
Međutim, uprkos zdravstvenim propisima i zabrani javnih okupljanja, zbog pandemije korona virusa, u predvečerje se, na Trgu Šaka Petrovića samoinicijativno okupilo hiljade ljudi. Bilo je tu i vjernika koji su došli iz drugih gradova, a niko ih od nadležnih nije upozoravao da su u obavezi da drže odstojanje, odnosno, da ne smiju biti na bilo kakvom skupu.
Sveštenstvo je nakon izlaska iz hrama nakon liturgije odlučilo da, ipak, krene nikšićkim ulicama, ali ne uobičajenom maršrutom kao svih prethodnih godina - ulicama Vuka Karadžića i Nikole Tesle, već znatno kraćom Ulicom Pete proleterske brigade.
Amfilofije Radović je tada saopštio da, ako neko treba snositi odgovornost, zbog molitvenog hoda u Nikšiću, onda je on taj, a ne episkop Joanikije Mićović i ostalo sveštenstvo koje je tada optuženo.
Istog dana kada su saslušani sveštenici, pa i kasnije u više navrata, ponavljali su da se nijesu smjeli usuditi da ne krenu nikšićkim ulicama jer okupilo se, po njihovoj procjeni, oko 20.000 vjernika i „bojali su se da bi uslijedili neredi“.
Reporteri Pobjede koji su tog dana bili u Nikšiću su izvijestili da građani tog dana nijesu držali odstojanje, ali i da ih nije ni policija niti bilo ko upozorio da ne smiju biti na skupu. Sveštenici su tada predvodili litiju, ali su kasnije tvrdili da su oni odgovorni samo za ono što se dešavalo u crkvi, ali ne i na ulici.
