Crnogorski državljani učestvovali su ili bili organizatori u međunarodnom švercu kokainskih pošiljki ukupne težine skoro 43 tone u posljednjih osam godina, pokazuju međunarodne policijske i tužilačke evidencije. Ovaj neslavan rekod je dodatno pogoršan zbog akcije brazilske policije u decembru prošle godine, kada je zaplijenjeno preko 1.000 kilograma "bijelog praha", a uhapšeno je nekoliko crnogorskih državljana. Prije toga, bilo je velikih zapljena širom svijeta – od Sjedinjenih Američkih Država, preko Evrope i Južne Amerike, sve do Australije.
U decembru 2024. godine, brazilska Federalna policija zaplijenila je 1.021 kilogram kokaina na teretnjaku pod liberijskom zastavom u luci Itapoá. Pet članova posade, među kojima i dvojica iz Crne Gore, uhapšeni su u toj operaciji. Brod je bio na putu ka Maroku, preko Kanarskih ostrva, što ukazuje na složene međunarodne rute šverca.
Imena uhapšenih crnogorskih državljana nijesu saopštena, niti se zna li je u međuvremenu počelo suđenje u Brazilu.
Prema podacima Globalne inicijative za borbu protiv transnacionalnog kriminala, iza mnogih ovih operacija stoje kavački i škaljarski klan, kriminalne organizacije iz Crne Gore koje su se profilisale kao ključni igrači u globalnom švercu kokaina. Njihov sukob, koji je izbio 2015. godine, doveo je do smrti preko 60 osoba, a više vođa je mrtvo, u bijegu ili pritvoru, što dodatno destabilizuje kriminalnu scenu.
U maju 2023. godine australijska policija uhapsila je dvojicu crnogorskih pomoraca na brodu “ST Pinot”, usidrenom u luci Kvinana. Na brodu je pronađeno 849,5 kilograma kokaina koji je, prema optužnici, trebalo da bude izbačen u more blizu obale Fremantlea, gdje je druga grupa trebalo da ga preuzme. Kapetan i glavni inženjer broda optuženi su za pokušaj uvoza komercijalne količine kokaina, a prijeti im doživotna kazna zatvora.
Najveća zapljena kokaina povezana sa crnogorskim državljanima dogodila se u junu 2019. u Filadelfiji, gdje je na brodu “MSC Gayane” pronađeno 20 tona kokaina, vrijednog 1,5 milijardi dolara. Uhapšeno je pet crnogorskih pomoraca, dok je Goran Gogić, identifikovan kao organizator, uhapšen 2023. u Majamiju po nalogu tužilaštva iz Njujorka.
U Portugaliji, tokom 2018. i 2019. godine, zaplijenjeno je više od 7,6 tona kokaina na brodovima “Florida”, “Yemaya” i jedrilici “Sikop”, a uhapšeni su crnogorski državljani.
U Njemačkoj luci Hamburg, u maju 2020. godine, zaplijenjeno je 500 kilograma kokaina na brodu “Budva” pod crnogorskom zastavom.
U februaru 2020, kod obala Venecuele, zaplijenjeno je preko 5 tona kokaina na brodu “Ares”, a uhapšeno je čak 11 crnogorskih državljana.
Takođe, u Kabo Verdeu, u aprilu 2022. godine, lokalna policija zaplijenila je 5,6 tona kokaina na ribarskom brodu “Alkatraz” koji je dolazio iz Brazila. Uhapšeni su dvojica Crnogoraca i pet Brazilaca – svi su osuđeni na po 12 godina zatvora.
Kancelarija UN za drogu i kriminal (UNODC) i ranije je ukazivala na kriminlne aktivnosti i šverc kokaina, gdje se kao ključni igrači pojavljuju balkanske grupe.
UNODC navodi da su grupe sa Balkana glavni akteri šverca kokaina u istočnu Evropu.
"To tržište uglavnom je snabdijevano od strane albanskih i srpskih kriminalnih grupa“, navodi se u izjveštaju UNDOC i dodaje da je Srbija i zemlja odredišta za južnoamerički kokain.
UNODC naglašava da je Luka Bar u Crnoj Gori jedna od važnih tranzitnih tačaka koju koriste balkanske kriminalne grupe, te da se među najjače ubrajaju "škaljarski“ i "kavački“ klan iz Crne Gore.
Skoro šest tona kokaina zaplijenjeno u zapadnoj Africi 2022. godine, uhapšena i dvojica Crnogoraca Skoro šest tona kokaina zaplijenjeno u zapadnoj Africi 2022. godine, uhapšena i dvojica Crnogoraca (Foto: UNITED STATES AFRICA COMMAND)
Crna Gora se, kroz učešće svojih državljana, pojavljuje kao jedan od važnijih aktera u lancu međunarodnog šverca kokaina, od Latinske Amerike do Evrope i Australije. Posljednje dvije velike zapljene – u Brazilu i Australiji – potvrđuju da se kriminalna mreža i dalje širi i adaptira, uprkos međunarodnim pritiscima i hapšenjima.
