O Temeljnom ugovoru između države Crne Gore i patrijaršije Srpske pravoslavne crkve je ovih dana sve rečeno. Ugovor je očigledno, diktirala SPC, a crnogorski vladin tim napravio kozmetičku lekturu navodnog prilagođavanja ustavnom uređenju države. Prosrpski „umiveni“ politički korpus u Crnoj Gori kamuflira ovu očiglednu anticrnogorsku namjeru demokratskim floskulama o ravnopravnosti vjerskih zajednica, vjerskim pravima i slobodama građana. Crnogorski Srbi „sa dna kace“ likuju i neskriveno staju na stranu crkve. Oni građani koji Crnu Goru doživljavaju kao suverenu sekularnu državu i jedinu domovinu vide u „usaglašenim“ stavovima izdaju Crne Gore, istorijski falsifikat, prodaju nacionalnih istorijskih i kulturnih dobara na milost drugoj državi... Crnogorska Vlada ovim ugovorom uvodi državu Crnu Goru u podanički položaj u odnosu na Srpsku pravoslavnu crkvu i omogućava ovoj vjerskoj organizaciji da postane nosilac državne religije i da nesmetano nastavi da predvodi prevođenje Crne Gore u „srpski svet“.
Svrha ovog teksta je da pokuša razumjeti one crnogorske političke lidere, a u prvom redu predsjednika Vlade, koji izjavljuju da u tekstu tog Ugovora „ne vide ništa sporno“ i da su zaštićeni nacionalni interesi Crne Gore.
Zar je nacionalni interes države Crne Gore da najjača vjerska zajednica u državi ne priznaje postojanje najbrojnije etničke zajednice, i da se prema Crnogorcima odnosi sa očiglednom namjerom da ih utopi u srpski nacionalni korpus? Je li moguće da političari na odgovornim položajima u državi ne prepoznaju mesijansku ulogu SPC u asimilaciji Crnogoraca i ne vide rezultate „vjerske“ slobode koja joj se omogućava?
Zar se država može odreći brige o čuvanju kulturno-istorijskih spomenika na kojima počivaju temelji njene državnosti, pa ih prepušta Crkvi i drugoj državi koje ih pretvaraju u svoje „svetinje“ i simbole svoje vlasti?
Zar naši političari sa ekipama učenih savjetnika i tolike naučne literature na tu temu, ne znaju da su trajanje pravoslavlja na ovim prostorima održavale crkvene organizacije raznih naziva i nadležnosti uslovljene istorijskim prilikama, kao i da je do 1918. godine postojala Crnogorska pravoslavna autokefalna crkva? Podaničkim prihvatanjem imperijalnih falsifikata o hiljadugodišnjem kontinuitetu SPC na ovim prostorima, ne uvažava se ni službeni stav države Srbije da crkva pod tim nazivom postoji od 1920. godine.
Ako su ambicije ovog ugovora da se pokaže pravoslavni karakter Crne Gore, onda je potpisnik mogao biti Carigradski patrijarh. Nijesu se uvažile „tekovine“ mitropolita Amfilohija da se ugovori odnos države sa Crnogorsko primorskom mitropolijom. Izgleda da se na Ugovor gleda kao na korak za srpsku Crnu Goru.
Zar je nacionalni interes da se jednim aktom preda istorija Crne Gore drugoj državi, a njeno autentično duhovno i istorijsko trajanje utopi u svetosavske mitove. Tolika inferiornost i povlađivanje jednoj ratobornoj vjersko-političkoj organizaciji je zatvaranje očiju pred realnošću i mogla bi se shvatiti za doba Francuske revolucije, ali poslije toliko iskustva sekularizma i državotvorne tradicije djeluje anahrono.
Vraćam se na pitanje sa početka ovog teksta. Zar je moguće da danas neko pečobrazno može izjaviti da „ne vidi ništa sporno“ u Temeljnom ugovoru države Crne Gore sa SPC. Očigledno to nije samo daltonizam ili sloboda mišljenja. Tu ima nešto trulo u temeljima shvatanja nacionalnog interesa. U ispravljanju te svijesti ne pomaže oftamolog, a bojim se ni psihijatar.
