Umjetnički centar, izgrađen za vladavine Hadrijana 123. godine n.e, imao je tri ogromne dvorane gde je rimsko plemstvo dolazilo da sluša poeziju, govore traktate iz filozofije odmarajući se na mermernim sjedištima.
Pošto je iskopavanje završeno, u rupi dubokoj 5,5 metara ispod Trga Venecija za javnost su otvorene platforma i zidine kompleksa kao i djelovi elegantnog mermernog poda u zelenoj i žutoj boji, smješteni između barokne crkve i spomenika Vitoriju Emanuelu II.
Kompleks je otkriven zahvaljujući iskopavanjima za izgradnju nove linije podzemne željeznice koja će ići kroz centar Rima. „Mi nemamo sredstva za ovu vrstu iskopavanja, tako da je ovaj centar ugledao svjetlost dana zahvaljujući novoj liniji”, kazala je Rozela Rea, glavni arheolog, dodajući da i ruševine i nove planirane stanice mogu da koegzistiraju.
Ovaj lokalitet baca novo svjetlo na Hadrijanovu ljubav prema poeziji - imperator je sam pisao pjesme na latinskom i grčkom - i njegov ukus za smjelu arhitekturu - iznad pjesnikâ u centralnoj dvorani uzdizala se 11 metara visoka zasvođena tavanica.
Ali, poslije tri vijeka proslavljanja umjetnosti, ove dvorane su propale zajedno sa padom Rimskog carstva. U središtu glavne dvorane je ogroman komad (9 sa 5 metara) monumentalnog krova koji se srušio prilikom zemljotresa 848. godine.
Nakon zemljotresa dvorane su postepeno zatrpavane sve dok nad njima nije izgrađena bolnica u 16. vijeku. „Pronašli smo i noše koje su koristili pacijenti”, kazala je Rea. „Datirali smo ih zajvaljujući Karavađovim slikama na kojima se nalazi grnčarija sa istim motivima”.
tekst i foto: B92