Pobjedom udružene opozicijena izborima u Srbiji i Jugoslaviji završena desetogodišnja autokratska vladavina Slobodana Miloševića. Ne želeći da prihvati poraz, dotad vladajuća SPS i njen lider Milošević izazvali postizbornu krizu koja je zaprijetila građanskim ratom u Srbiji. Kriza okončana 5. oktobra, poslije masovnih protesta širom Srbije, predsjednik Jugoslavije postao Vojislav Koštunica, lider Demokratske stranke Srbije i predsjednički kandidat DOS-a.
Ovaj događaj je u srpskoj javnosti poznat i kao Peti oktobar, Petooktobarska revolucija, Petooktobarska kontrarevolucija, Petooktobarski državni udar, Petooktobarski puč, Petooktobarska okupacija, Petooktobarske demonstracije, Petooktobarske promjene, Demokratske promjene ili Buldožer revolucija, u zavisnosti od političke perspektive posmatranja ovog događaja.
Pozadina događaja
Zbog rata na Kosovu i Metohiji, Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija je 1998. ponovo uveo međunarodne sankcije SR Jugoslaviji. Slobodan Milošević je postao prvi predsjednik neke države protiv kojeg je podignuta optužnica za ratne zločine. Nakon neuspjelih pregovora u Rambujeu, NATO je u martu 1999. godine počeo bombardovanje optužujući jugoslovenske i srpske vlasti za plansko etničko čišćenje kosovskih Albanaca. Napadi su suspendovani u junu, nakon potpisivanja vojno-tehničkog sporazuma o povlačenju jugoslovenske vojske i policije sa Kosova i Metohije.
Vodeći mediji u Srbiji su konstantno satanizovali opozicione aktere. U oktobru 1998. godine je, na zahtjev ministra informisanja Aleksandra Vučića, usvojen Zakon o javnom informisanju, koji je ostao zapamćen po tome što je uveo visoke novčane kazne za novinare čije se pisanje kosilo sa politikom režima Slobodana Miloševića, a došlo je i do gašenja redakcija nezavisnih medija. Jedan od osnivača i urednika nezavisnih listova, Slavko Ćuruvija, je ubijen 11. aprila 1999. godine.
Rezultati izbora
Nakon objavljivanja spornih rezultata izbora 2000. godine kojima je opozicioni kandidat Vojislav Koštunica na predsjedničkim izborima dobio 48% glasova (2% manje od potrebnog) i da će biti održan drugi izborni krug, Demokratska opozicija Srbije pozvala je građane da se 5. oktobra 2000. godine okupe ispred Savezne skupštine kako bi se suprotstavili velikoj izbornoj krađi koju je Savezna izborna komisija sprovela po nalogu Slobodana Miloševića.
DOS je tražio da Slobodan Milošević do četvrtka, 5. oktobra u 15h prizna izbornu volju građana izraženu na saveznim, predsjedničkim i lokalnim izborima održanim 24. septembra 2000. Takođe je zahtijevano i da generalni direktor, glavni urednik i uređivački kolegijum Radio-televizije Srbije podnesu ostavke, a da RTS promijeni uređivačku politiku i omogući objektivno informisanje o zbivanjima u Srbiji. DOS je zahtijevao i da se svi uhapšeni puste na slobodu i da se povuku potjernice i krivične prijave pokrenute protiv onih koji su protestovali za poštovanje izborne volje građana Srbije.
Protesti
Pristalice DOS-a dolazile su u Beograd od ranog jutra, organizovano iz više pravaca, iz cijele Srbije, a predvodili su ih lideri DOS-a. Oko 15h građani okupljeni na mitingu ispred Skupštine SRJ pokušali su da uđu u zgradu Skupštine gdje se pripremao izborni materijal za najavljeni drugi krug izbora.
Grupa ljudi je oko 15:35 kroz prozor ušla u jugoslovenski parlament. Policija je uspjela da velikom količinom suzavca rastjera znatan broj ljudi sa platoa ispred Skupštine SRJ.
Više desetina građana ušlo je oko 16h u Saveznu skupštinu, dok su se policajci koji su do tada čuvali zgradu povukli. Iz desnog krila Skupštine vijorio se gust, crni dim, a gotovo sva stakla na zgradi su polupana. Demonstranti su demolirali nekoliko policijskih vozila u Kosovskoj ulici iza jugoslovenskog parlamenta. Tokom sukoba policije i demonstranata čula se i pucnjava iz vatrenog oružja.
Komandir beogradske policije oko 17h zatražio je razgovor sa predstavnicima DOS-a. Oko 18h pripadnici policijske stanice u ulici Majke Jevrosime položili su oružje i priključili se demonstrantima. U Urgentni centar je primljeno više desetina građana sa lakšim i težim povredama. Policija je bacila suzavac i u blizini zgrade Radio-televizije Srbije, dok je grupa demonstranata na bageru krenula da se probije do ulaza.
U demonstracijama je poginulo dvoje judi, a više desetina je povrijeđeno.
Dan kasnije, dodatašnji predsjednik Slobodan Milošević priznao je poraz.
