Kolika je provizija banaka u hedžingu za kredit za prvu dionicu auto puta, pitanje je na koje CdM-u iz Ministarstva finansija nijesu dali odgovor. Oni su podsjetili da su bankarski troškovi za hedžing aranžman uključeni u kamatnu stopu, koja reflektuje cijenu izloženosti banaka prema Crnoj Gori.
“Svaka od banaka je dostavila svoju ponudu u pogledu iznosa dolarskog duga koji bi konvertovala u eure, kao i EUR kamatne stope. Rangirane su na osnovu kapaciteta obima/veličine izloženosti i povoljnosti kamatne stope u eurima, kao i izabrane one koje su imale najprihvatljivije uslove za državu”, naveli su iz ovog resora.
Banke prijavljene za hedžing
Oni su podsjetili da se radi o četirima bankama i to dvjema evropskim bankama – Societe Generale iz Francuske i njemačkoj Deutsche Bank, kao i dvjema američkim – Merrill Lynch International i Goldman Sachs International.
“Sve ove banke bile su prijavljene za hedžing aranžman prije nego što je ministar finansija i socijalnog staranja Milojko Spajić preuzeo čelo ovog resora, a onda se intenzivno pregovaralo da bi se došlo do najboljih i najprihvatljivijih uslova za državu. Pristupili smo fiskalno odgovorno ovako važnom procesu, da bismo se zaštitili od valutnog rizika, i doveli do zaključivanja ISDA ugovora”, naveli su iz MFSS.
U Ministasrstvu su potvrdili ranije medijske navode da hedžingom nije obuhvaćen čitav kredit.
“Obaveze države po osnovu kredita Exim banke, izražene u američkim dolarima, konvertovane su u eure. Radi se o iznosu od 818 miliona dolara, odnosno o ukupno povučenim sredstvima iz kineskog kredita do jula ove godine. Ostatak do 944 miliona USD biće obuhvaćen prije naredne rate, u januaru iduće godine, po povlačenju tih sredstava”, istakli su u MFSS.
Kako su naveli, period otplate se odnosi se na period od 14 godina, koliko i traje otplata kredita za prioritetnu dionicu auto-puta, sa mogućnošću da se nakon dvije godine preispitaju uslovi hedžing aranžmana.
U transakciji je, kako tvrde u Ministarstvu, korišten unakrsno valutni svop.
“Cijeli postupak je sproveden u skladu sa Zakonom o budžetu Crne Gore za 2021. godinu i po međunarodnim standardima, jer su potpisani ISDA ugovori, kao neophodan pravni okvir za realizaciju ove transakcije”, ističu u MFSS.
Brži oporavak američke ekonomije od evropske
Odgovarajući na pitanja šta je ministra navelo da zaključi transakciju po kursu 1,18 dolara za jedan euro, da li je trebalo još čekati i da li ćemo, ako dolar nastavi da slabi, biti na gubitku, u MFSS podsjećaju da je prva rata za nezavršenu dionicu auto-puta dospijevala je na naplatu 21. jula ove godine.
“Nije se više moglo čekati, posebno u situaciji kada američka ekonomija pokazuje da se brže oporavlja nakon kovid ekonomske krize, ne želimo da država gubi novac kao što je “prosuto” oko 110 miliona eura u dosadašnjem periodu. I međunarodne institucije su upozoravale na rast troškova za auto-put zbog kursnih razlika i nepreduzimanja mjera, odnosno osiguranja od valutnog rizika, da bi se to spriječilo”, tvrde u resornom ministarstvu.
Oni ističu da je crnogorska ekonomija eurizovana, te da “zbog pokazatelja koji zvanično ukazuju na brži oporavak američke od evropske ekonomije” unakrsno vautni svop je urađen prije kontinuiranog rasta ekonomije SAD, samim tim dolara, kao i prije rasta kamatnih stopa.
“U prilog tome idu i podaci da je novoregistrovanih poslova u SAD u julu za preko 70.000 više nego što se to očekivalo, te je i to uticalo na jačanje dolara i signalizira kontinuiran oporavak američke ekonomije.
Ne očekujemo gubitak nakon ovog aranžmana, jer je njime neutralisan taj rizik. Efekat povećavanja duga je eliminisan unakrsno valutnim svopom, koji je osnovni element repliciranja kredita u osnovnoj valuti koju država koristi, i sva buduća kretanja na tržištu su neutralisana uzajmanim odnosom između kredita i hedžinga”, uvjereni su u MFSS.
Dug se isplaćuje u eurima
Kredit iz 2014. godine za prioritetnu dionicu auto-puta od Podgorice do Kolašina ugovoren je u dolarima, po kamatnoj stopi od dva odsto, a Crna Gora dug sada isplaćuje u eurima, po prosječnoj kamatnoj stopi od 0,878 odsto.
“Dakle, država plaća eurski iznos (konvertovan po kursu 1,18 USD/EUR), sa prosječnom kamatnom stopom od 0,878 odsto, a banke dolarsku ratu kredita sa kamatnom stopom od dva odsto, koju proslijedimo kineskoj strani. Rate kredita dospijevaju na 21. jul i 21. januar. Prva rata kredita je plaćena 21. jula ove godine i, zahvaljujući hedžing aranžmanu, ostvarena je ušteda od skoro četiri miliona eura (EUR 3,91 milion na 21. jul 2021. godine). Kod kamate je ušeda iznosila 3,83 miliona eura, a ostatak kod glavnice 0,08 miliona eura. Da nije urađen hedžing, tih uplaćenih 27,79 miliona eura bi iznosilo 31,71 miliona eura. Takođe, samo kamata bi bila 6,9 miliona eura, a ne 3,06 miliona koliko smo platiti. Očekuje se ušteda na godišnjem nivou oko osam miliona eura”, kažu u MFSS-u.
Zaključuju da je ovo i važan korak ka refinansiranju kredita za auto-put, a zbog ostvarenih hedžing uslova u još boljoj smo pregovaračkoj poziciji.
