Međunarodni naučni skup pod nazivom „Hrišćanstvo i hrišćanska kultura na prostoru Crne Gore“ koji 1. i 2. oktobra organizuje Matica crnogorska okupiće 28 naučnika, profesora, istraživača iz šest evropskih država koji će se ovom temom baviti iz raznih aspekata.
Skup će biti održan u hotelu „Podgorica“.
Cilj ovog skupa je, kako pojašnjavaju iz Matice, da se naučno sagledaju i pruže moguće nove interpretacije u pogledu uloge i doprinosa hrišćanstva, kao religije, civilizacije i kulture, crnogorskom duhovnom i kulturnoistorijskom nasljeđu, odnosno crnogorskom državnom identitetu i subjektivitetu.
„Hrišćanstvo je od njegove pojave do savremenosti prihvatano i kao kultura življenja sa dva milenijuma dugom tradicijom civilizacijskog razvoja. Zbog toga su identiteti gotovo svih evropskih nacija utemeljeni na hrišćanskoj vjeri, vrijednostima i tradiciji“, navode iz Matice.
Kako dodaju, istorijski razvoj hrišćanstva i podjela na istočnu – pravoslavnu i zapadnu – rimokatoličku konfesiju su na prostoru Crne Gore ostavili duboki uticaj, predstavljajući u istorijskom i duhovnom razvoju dvije žive hrišćanske tradicije.
Na ovaj je način hrišćanstvo u Crnoj Gori dovelo do profilisanja crnogorske nacionalne identifikacije i njene osobenosti, specifične i različite od susjednih naroda.
Dvodnevni Međunarodni naučni skup „Hrišćanstvo i hrišćanska kultura na prostoru Crne Gore“ će otvoriti predsjednik Matice crnogorske Ivan Jovović u srijedu 1. oktobra u 10 časova a radni dio će se odvijati u četiri sesije.
U okviru prve sesije koja počinje istog dana u 10:30 sati prof. dr Ilija Velev sa Univerziteta „Sv. Ćirilo i Metodije“ iz Skoplja predstaviće rad „Pojava i uspostavljanje hrišćanstva kao religije, civilizacije i kulture na prostoru Crne Gore“. Prof. dr Božidar Šekularac će izlagati rad „Specifičnosti hrišćanstva u srednjem vijeku u Crnoj Gori“, dr Lenka Blechova Čelebić sa Instituta za istoriju Češke akademije nauka iz Praga će predstaviti rad „Problematika proučavanja srednjovjekovne istorije crkve na području Boke Kotorske“, a dr Tatjana Koprivica će sa koleginicama iz Rima dr Carlom Sfameni i dr Luciom Alberti predstaviti istraživanje na temu „Arhitektura ranohrišćanske Dokleje“. Prof. dr Mladen Vukčević predstaviće rad „'Vjersko pitanje' u crnogorskim ustavima i aktima ustavnog karaktera (1796–2007)“
U drugoj sesiji koja će biti održana istog dana od 15 sati dr Dragutin Papović će izlagati na temu „Organizacija ranohrišćanske crkve na prostoru Crne Gore“, mr Vukota Vukotić će govoriti „O prvom episkopu dukljanskom“, prof. dr Antun Sbutega je pripremio rad na temu „Sveta stolica i Duklja Vojislavljevića“, mr sc. Ivan Jovović će predstaviti svoj rad „Osvrt na nekadašnje dijeceze Barske nadbiskupije (Župa Kastel Lastva i Budvanski vikarijat 1571–1828)“, a dr sc. Savo Marković „Franjevački red u Baru / s osvrtom na franjevce u Budvi, Ulcinju i Svaču u srednjem i novom vijeku“. Dr Sašo Cvetkovski iz Makedonske akademije nauka i umjetnosti iz Skoplja predstaviće „Novootkrivene slikane predstave Sv. Vladimira u umjetnosti Balkana XVIII i XIX vijeka“, a mr Dragica Đurašević-Miljić „Trikonhalne sakralne građevine na prostoru Crne Gore od ranog do kasnog srednjeg vijeka“, a za kraj sesije prof. dr Maria Polimirova s Univerziteta „Sv. Kliment Ohridski“ iz Sofije predstaviće rad „Rana štampana knjiga iz XV vijeka kao činilac očuvanja hrišćanskih tradicija na Balkanu“.
Treću sesiju 2. oktobra u 10 sati otvoriće mr Nela Savković-Vukčević temom „Blažena Ozana – lješanska sveta odiva“. Prof. dr Ilija M. Vujošević predstaviće rad „Strani putopisci o vjerskom životu hrišćana u Crnoj Gori u XIX vijeku“, dr František Šístek sa Instituta za istoriju Češke akademije nauka iz Praga predstaviće istraživanje „Hrišćanstvo u knjaževini i kraljevini Crnoj Gori u češkim izvorima prije Prvog svjetskog rata“, a dr Slavko Burzanović i dr Olivera Popović rad „Katoličanstvo u knjaževini Crnoj Gori u zapisima italijanskih putnika“.
Mr Petar Lekić govoriće na temu „Hrišćanstvo u pisanoj zaostavštini vladike Petra I Petrovića Njegoša“, mr Predrag Lutovac obrađuje „Rano hrišćanstvo crnogorskog Polimlja kroz rezultate novih arheoloških istraživanja“, a tema mr Boška Ikovića je „Najstariji hrišćanski objekat na teritoriji opštine Danilovgrad“.
Posljednju sesiju koja počinje u 15 sati istog dana otvoriće dr Slobodan Jerkov temom „Crnogorsko srednjovjekovno crkveno pjevanje“, a nastaviti Slobodan Čukić radom „Apotropejska simbolika zmije u hrišćanskoj sepulkralnoj tradiciji na tlu Crne Gore“.
U nastavku će prof. dr Dragan Veselinov izložiti razmišljanja i zaključke na temu „Srpska pravoslavna crkva i budućnost Crne Gore“, a Stevo Vučinić će predstaviti rad „Geneza crkava i pravoslavlja u Crnoj Gori kroz povijest: savremena devastacija i reinterpretacija crnogorske sakralne baštine i hrišćanskih duhovnih vrijednosti i rituala“. Borislav Cimeša bavi se temom „Živojin Perić o karakterističnom konfliktu svjetovnog i sakralnog u Crnoj Gori između dva svjetska rata“, a radni dio Naučnog skupa biće zaključen izlaganjem mr Božene Miljić na temu „Prisustvo crkve i hrišćanskih motiva u popularnoj muzici nastaloj za vrijeme litija (2019–2020) u Crnoj Gori“.
U sklopu Međunarodnog naučnog skupa „Hrišćanstvo i hrišćanska kultura na prostoru Crne Gore“ biće otvorena i izložba Matice crnogorske „Kult Blažene Ozane Kotorke“ u Umjetničkom paviljonu Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore. Izložbu će 2. oktobra u 19 sati otvoriti Predsjednik Matice crnogorske Ivan Jovović, a na izložbi će govoriti istoričarka umjetnosti Radojka Abramović, koautorka teksta kataloga.
