Stručnjaci iz ,,Kobri“, odreda vojne policije Vojske Srbije, stigli su u Crnu Goru da bi uvidom na terenu, zajedno sa agentima BIA i vrhom ANB-a, dali konačnu procjenu bezbjednosnog rizika u slučaju da se ustoličenje mitropolita SPC u Crnoj Gori Joanikija Mićovića obavi 5. septembra na Cetinju - saznaje Pobjeda iz izvora u Beogradu i Podgorici.
Prema informacijama našeg lista, operativci BIA su bili u neđelju na Cetinju, kako bi na licu mjesta snimili atmosferu i provjerili kakvi su planovi protivnika ustoličenja Joanikija te pokušali da saznaju šeme organizacije. Oni su djelovali mimo pripadnika Agencije za nacionalnu bezbjednost, ali u dogovoru sa vrhom ANB-a.
VUKŠIĆEV POZIV U POMOĆ
Kako smo već objavljivali, prvi čovjek ANB-a potražio je pomoć BIA radi organizacije bezbjednosne zaštite povodom planirane ceremonije Crkve Srbije na Cetinju. Naši sagovornici tvrde da srpska tajna služba već duže značajno utiče na aktuelna dešavanja u Crnoj Gori, uključujući i ona koja su planirana za 5. septembar.
U cilju ostvarivanja intenzivne saradnje, ne samo povodom događaja 5. septembra, direktor ANB-a Dejan Vukšić je dva puta u kratkom roku boravio u Beogradu. Za Beograd je slao i jednog od načelnika u ANB-u Bobana Stanovića, koji direktno odgovara Vukšiću i prvi je koordinator aktivnosti Agencije oko planiranih dešavanja na Cetinju. Izvori Pobjede iz Beograda ističu da je BIA ustupila šefovima ANB-a niz podataka, koje su njihovi operativci prikupili radeći na crnogorskoj teritoriji, o vezama pojedinaca i patriotskih organizacija, kao i o njihovim vezama sa građanskim aktivistima u Srbiji.
,,Terenska opservacija“ 22. avgusta bio je tek jedan od zadataka operativaca BIA, kažu izvori Pobjede: najmanje sedam agenata BIA već duže se nalazi u Crnoj Gori, jedna grupa je stacionirana u dva grada na Crnogorskom primorju – u Budvi i Baru, dok su ostali smješteni u Podgorici. Uočeni su njihovi kontakti sa nekim crnogorskim državljanima, od kojih su pojedini bili i članovi nekada zloglasnog Sedmog bataljona.
Sagovornici iz bezbjednosnih službi regiona ipak procjenjuju da im nije cilj organizacija nekih aktivnosti, već ,,pokrivanje terena u slučaju nepovoljnog razvoja situacije“.
KOBRA SVE DOZNA
I to samo dio takozvanih ,,bezbjednosnih provjera“ koje obavljaju srpski operativci, o čijem kretanju zna samo vrh ANB-a.
Od prije tri dana su u Crnoj Gori i članovi ,,Kobri“, potvrđeno je Pobjedi iz bezbjednosnih izvora.
Jedinica vojne policije za specijalne namjene pod nazivom ,,Kobre“ neposredno je potčinjena načelniku Generalštaba Vojske Srbije i prvenstveni zadatak je bezbjednosna zaštita određenih lica, najviših državnih zvaničnika, kao i objekata od posebne važnosti.
Obučeni su za borbu „protiv terorizma i pobunjeničkih grupa u svim uslovima (naseljena mjesta, saobraćajna sredstva, objekti), ali se u takozvanim mirnodopskim uslovima uglavnom bave, kako je to zapisano, procjenom, planiranjem i realizacijom bezbjednosnih zadataka „iz domena zaštite određenih lica i objekata“, kao i obezbjeđivanjem najviših stranih vojnih delegacija u zvaničnim posjetama Srbiji.
Ustoličenje mitropolita Crkve Srbije odigraće se na teritoriji Crne Gore i sasvim je izvjesno da se „Kobre“ neće baviti antiterorističkim aktivnostima, ali će – što je i cilj njihovog dolaska – dati procjenu bezbjednosnog rizika za organizaciju dolaska srpskog patrijarha Porfirija i sveštenika koji su namjerni da iz Beograda dođu u Podgoricu.
Ključna stvar će, ipak, biti procjena „Kobri“ o mogućnosti održavanja ceremonije na Cetinju, razrada plana dolaska crkveno-državne delegacije iz Podgorice na Cetinje 5. septembra.
Da bi napravili preciznu procjenu, potrebno je da crnogorske službe bezbjednosti do detalja znaju što protivnici ustoličenja Joanikija planiraju 5. septembra.
Ali, upravo je to ključni problem. Kako za sada nije uočen jedan organizacioni tim niti postoji precizna koordinacija između raznih grupa, teško je predvidjeti da li će biti neke blokade puta da se uđe u Cetinje, da li će biti masovnog okupljanja koje bi bilo teško kontrolisati.
Domaće službe mogu, takva je procjena zapadnih obavještajnih izvora, nekako se nositi sa masom koja ne prelazi pet hiljada ljudi. Ako se na Cetinju okupi nekih desetak hiljada ljudi, ukoliko bude i radikalnijih grupa, to je već situacija koju je teško držati pod kontrolom, čak i ako danima ranije krenu uobičajena policijska zastrašivanja i privođenja.
MUKE SA PLANOVIMA
Bezbjednosni izazov predstavlja i činjenica da se za sada ne zna tačan protokol ustoličenja, ako bude održano na Cetinju.
Prema informacijama Pobjede, u opciji su dva plana: da se ustoličenje obavi na Cetinju uz skraćenu ceremoniju, bez vjernika Crkve Srbije ispred Cetinjskog manastira i bez svečanog ručka u bašti, kako je predviđeno pozivnicom-protokolom koju je Pobjeda objavila protekle sedmice.
Crnogorske bezbjednosne službe uvjeravaju da je izvodljivo organizovati zaštitu tako dimenzioniranog događaja. Istina, to bi iziskivalo organizaciju prevoza, obezbjeđenje zvanica i temeljnu akciju za sprečavanje građana koji protestuju da se primaknu Manastiru bliže od zgrade Biljarde. Prvi čovjek ANB-a je, premainformacijama Pobjede, uvjeravao Krivokapića, Abazovića i ostale da bi mogao da se obezbijedi javni red i mir i da ne dođe do težeg incidenta.
Drugi scenario, na kojem insistiraju radikalni elementi u Srpskoj pravoslavnoj crkvi, ali i u srpskim klerikalnim organizacijama, poput pravoslavnog bratstva ,,Sveti Pantelejmon“ koje je organizovao pop-padobranac Mijajlo Backović, insistira da se grupe najzagriženijih vjernika Srpske crkve okupe ispred Manastira. Prije desetak dana kontaktirane su u tom cilju, prema informacijama našeg lista, dvije kriminalne grupe, jedna iz Budve, druga iz Nikšića, da stave na raspolaganje naoružane pripadnike klanova kao svojevrsno obezbjeđenje.
- Ukoliko bi se to dozvolilo, to bi bio direktni podsticaj na nemire i sukobe i neminovno bi dovelo do teškog incidenta - kaže izvor Pobjede iz ANB-a.
Prema procjenama ovog bezbjednosnog eksperta, jedan dio vlasti, prije svega radikalni elementi iz parlamentarne većine, čak tu opciju smatraju – najboljom! Tvrde da bi sukobi „ograničenog dometa“ pogodovali uvođenju neke vrste neraspisanog vanrednog stanja, što bi Vladu natjeralo na oštrije mjere suspenzije građanskih prava i obračun sa političkim protivnicima iz suverenističkog bloka.
Očito, radikalizacija prilika suštinski pogoduje zagovornicima ideje „srpskog sveta“: da se pod krinkom borbe protiv nasilnog crnogorskog ekstremizma, razbije nalet sve snažnijeg građanskog bunta koji ne prihvata da u Crnoj Gori država jedino nacionalnim Crnogorcima uskraćuje vjerska prava. Istovremeno, pod punu kontrolu bi se stavila Vlada Crne Gore, koja bi u tom slučaju izgubila podršku zapadnih zemalja.
U tako složenoj situaciji, nije čudo što je Vukšić zavapio za ,,bratskom pomoći“ bezbjednjaka BIA i ,,Kobri“. To je i svojevrsno, otužno priznanje nemoći: vlast u Crnoj Gori ne može sama da kontroliše situaciju, pa su pozvani stručnjaci iz Srbije da daju konačnu procjenu rizika ceremoniji ustoličenja Joanikija na Cetinju.
Drugačije rečeno: biće kako to kažu iz Beograda. Osvježilo.
(Ne)obična molba iz Srbije za Glavni grad
Prema saznanjima Pobjede, na adresu Sekretarijata za planiranje prostora i održivi razvoj Podgorice stigla je prije nekoliko dana zanimljiva molba. Srpska kompanija ,,Stage pro“ zatražila je od administracije Glavnog grada da joj dostavi geodetske osnove ili ortofoto platoa kod Hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici, zbog ,,događaja ustoličenja novog mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija“.
U pismu ,,Stage pro“ se napominje da će biti samo jedna od firmi zaduženih za postavku privremenih struktura „za tu priliku“, pa su neophodne geodetske podloge kako bi napravili ,,postavku privremenih struktura za tu priliku“.
Zanimljiva molba koja rađa nedoumice. Da li to kompanija iz Srbije nije informisana da će ustoličenje biti na Cetinju ili su možda precizno informisani i angažovani za plan B – izmještanje ustoličenja na rezervnu lokaciju, u Podgoricu?
Ne treba isključiti ni opciju da se sve priprema za gledaoce, vjernike SPC, koji se iz razloga bezbjednosti 5. septembra neće smjeti pojaviti na Cetinju.
