Italijanska akrobatska avio grupa Frecce Tricolori (Trobojne strijele), nastala je 1961.godine od 4. vazduhoplovne brigade “Cavallino Rampante”, kada je Glavni Štab Italijanskog ratnog vazduhoplovstva odlučio da osnuje jedinstveni akrobatski tim.
Grupa zvaničnog naziva “313º Gruppo Addestramento Acrobatico - Pattuglia Acrobatica Nazionale (PAN) Frecce Tricolori” leti na avionima Aermacci MB-339-A/PAN, dvosjednim školskim lovcima koji dostižu brzinu od 898km/h. Stacionirani su u vazduhoplovnoj bazi Rivolto, u regiji Friuli Venezia Giulia, sjeveroistočne italijanske provincije Udine.
Ono što razlikuje ovu grupu, jeste da je tim “Trobojnih strijela” u odnosu na ostale akrobatske grupe u svijetu: najbrojniji što se tiče broja aviona koji lete u formaciji, grupa leti u formaciji od devet plus jedan. Svaki od pilota ima letački naziv PONY sa numeracijom od 0 do 10.
Podvizi i tragedije: Grupa je dobila mnoge značajne nagrade, među kojima nagradu 2005.godine na jednom od glavnih svjetskih vazduhoplovnih mitinga “Royal International Air Tatto (RIAT)” u Fairfordu u Engleskoj, te kao prvi ne-ruski tim su dobili “Русский Серебряная медаль по авиационной заслуги (Srebrnu medalju Rusije za vazduhoplovne Zasluge)”. Od jordanskog princa Faysal ibn al-Husayna nagrađeni su također sa prestižnim priznanjem “The King Hussein Memorial Sword”. Pored mnogobrojnih učešća na mitinzima i proslavama, 8.septembra 2007. godine su preletjeli iznad Modene tokom sahrane Luciana Pavarottija.
I ova velika storija, nažalost, ima i svoju tragičnu stranu, koja se desila 28. augusta 1988.godine u američkoj bazi u gradu Ramstein-Miesenbach (tadašnjoj Zapadnoj Njemačkoj), na vazduhoplovnom mitingu pod nazivom “Flugtag ‘88”. Tokom izvođenja formacije “probušeno srce” došlo je do vazdušnog sudara aviona Pony 1, Pony 2 i Pony 10, poslije kojeg su ostaci sudarenih aviona pali na pistu i na okupljenu masu, što je prouzrokovalo smrt 70 ljui (67 gledalaca i 3 pilota)!
Simboličan omaž ovoj, ujedno jednoj od najvećih vazdušnih katastrofa, jeste i njemačka heavy-metal grupa “Ramstein” koja je dobila ime baš po ovom događaju i također uradila pjesmu pod istim nazivom.
Svečarski program: U rođendanskom programu će u povodu pedeset godina postojanja, učestvovati i njihove kolege iz sedam zemalja: “Patrouille Suisse” sa avionima Northrop F-5E Tiger II (Švicarska), “La Patrouille de France Acrobatique” sa avionima Dassault-Bréguet/Dornier Alpha Jet (Francuska), “Royal Jordanian Falcons” sa avionima Extra-300 L (Jordan), “Bialo-Czerwone Iskry” sa avionima TS-11 Iskra (Poljska), “Krila Oluje” sa avionima Pilatus PC-9M (Hrvatska), “Red Arrows” sa avionima AE Hawk T1A (Ujedinjeno Kraljevstvo), te “Patrulla Aguila” sa avionima Casa C-101 Aviojet (Španjolska).
Drugi dan programa biće danas, u nedjelju 12. septembra, direktno prenošen na televizijskim kanalima italijanskog RAI. Uz odobrenje Vijeća Ministara Republike Italije, Italijanska Pošta (Poste Italiane) će izdati emisiju poštanskih markica posvećenih “Frecce Tricolori”, što je već drugi put, poslije markica od 45 i 60 centi koje su bile posvećene patroli 2005. godine za njen četrdeset i peti rođendan.
U povodu ove značajne godišnjice u izdanju izdavačke kuće “Armando Curcio Editore” iz Rima, iz štampe je izašla i luksuzna monografija u limitiranoj ediciji posvećena najvećoj akrobatskoj avio-grupi koji su nazvani „Ambasadori svijeta“.
U autorskom tekstu monografije opisani su izazovi i opasnosti sa kojima se srijeću italijanske avio-akrobate. „Fotografije pokazuju uzvišenu kreativnost i hrabrost Frecce Tricolori. Istovremeno nam pokazuju da se Ikarov san ostvario, bez potrebe da nam se krila spale od sunca”, napisao je u predgovoru za ovu knjigu, kultni talijanski fotograf Oliviero Toscani.
Andrej Đerković
(Radio Sarajevo, prenosi portal e-novine)
