Godina od pada nadstrešnice na Željezničkoj stanici u Novom Sadu, koji je odnio 16 života, predstavlja vrijeme velikih političkih previranja, hiljada i hiljada održanih protesta i akcija, kojima se tražila odgovornost za ovu tragediju, ali uprkos svemu, odgovorni i dalje nisu poznati.
Na renoviranoj Željezničkoj stanici u Novom Sadu 1. novembra prošle godine u padu nadstrešnice život je izgubilo 15 ljudi na licu mjesta. Istog dana uslijedile su brojne izjave ministra unutrašnjih polova i ministra Gorana Vesića, a isto veče obratio se i predsjednik. Predsjednik Aleksandar Vučić tada je izjavio da je nadstrešnica jedini dio željezničke stanice koji nije podlegao rekonstrukciji.
Vrlo brzo nakon predsjednikovog obraćanja, na društvenim mrežama i u medijima pojavile su se fotografije nadstrešnice prije i poslije konstrukcije, na kojima se jasno vidi da je i nadstrešnica rekonstruisana nakon koje je na originalnu konstrukciju stavljeno dodatno opterećenje u vidu stakla i metalnih šipki.
Ovo je među građanima produbilo nepovjerenje u režim i institucije i poguralo narativ o dubokoj sistemskoj korupciji koja je dovela do brojnih propusta i malverzacija tokom rekonstrukcije, a sve u cilju skupljanja političkih poena i stvaranja profita.
Građani su se 5. novembra okupili u Novom Sadu kako bi odali poštu preminulima, a kasnije te večeri grupa građana je pokušala je da uđe u Gradsku kuću u kojoj su se nalazili nauružani pripadnici policije. Na Gradskoj kući su polomljni prozori a na fasadu zgrade bacana je crvena boja simbolišući krv na rukama režima koji se smatra odgovornim za tragediju i parolu protesta “ruke su vam krvave”. Iste večeri uslijedila su hapšenja aktivista i građana, među kojima je bio i student Akademije umjetnosti iz Novog Sada koji je priveden nakon što je jednu djevojku branio od policije.
Ova privođenja naišla su na osude, budući da u tom trenutku niko od funkcionera vlasti nije bio pozvan ni na razgovor u policiju u vezi sa padom nadstrešnice. Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu oštro je osudio hapšenje njihovog kolege iz Novog Sada, a studenti sa brojnih fakulteta pozivali su na dnevne petnestominutne blokade ulica širom zemlje u znak protesta.
Krajem novembra, na petnaestominutnoj blokadi u Bulevaru umjetnosti na Novom Beogradu ispred zgrade Fakulteta dramskih umetnosti, došlo je do incidenta kada je grupa građana, isfrustrirana blokadom saobraćaja, fizički napala okupljene građana među kojima je bilo i studenata. Jedan od studenata FDU prilikom ovog incidenta bio je napadnut od strane jednog od građana, za kog je kasnije ustanovljeno da je funkcioner Srpske napredne stranke.
Manjak reakcije vlasti na ovaj incident pruzrokovao je blokade fakuleteta, koje su se kasnije proširile na univerzitete širom zemlje, a studentski pokret stao je na čelo pobunjenih građana.
Studenti su režimu ispostavili zahtjeve koji su se ticali objavljivanja dokumentacije u vezi sa rekonstrukcijom nadstrešnice, oslobađanja privedenih studenata i aktivista i smanjenja školarina, uz jasnu poruku da u pitanju nisu politički zahtjevi kojima se traži smjena vlasti, uprkos činjenici da za njihovo uspješno ispunjenje do toga mora da dođe.
Krajem decembra, održan je prvi masovni protest u Beogradu na trgu Slavija, a slike sa tog protesta obišle su cio svijet. Funkcioneri vlasti i MUP znatno su u manjili broj prisutnih na ovom protestu, te su se procjene državnih organa i samostalnih organizacija dosta razlikovale.
Već mjesec dana kasnije, održan je i generalni štrajk na poziv studenata. Ovoj akciji pridružili su se mnogi, a ovim povodom pozvani su i poslanici opozicije da bojkotuju rad kako republičke tako i lokalnih skupština. Na bojkot republičke Skupštine odazvale su se Demokratska stranka, Ekološki ustanak, Nova Demokratska stranka Srbije i Pokret obnove kraljevine Srbije, međutim na lokalnom nivou nije bilo takvih akcija. U januaru je tokom odavanja pošte ćutnjom u Ruzveltovoj ulici, udarena automobilom i povrijeđena studentkinja Sonja Ponjavić što je izazvalo veliku osudu čitave javnosti.
Tokom protestne šetnje na dan generalnog štrajka, na Novom Beogradu došlo je do još jednog incidenta kada je žena u automobilu udarila jednu studentkinju koja je zbog toga pretrpjela povrede glave, a od vlasti su se tada čule izjave kojima se odgovornost stavlja na demonstrante, uz navode da su oni ti koji ne postupaju po zakonu i da nemaju pravo da blokiraju saobraćajnice.
U narednim mjesecima uslijedili su masovni protesti u brojnim gradovima širom zemlje, kao i brojne akcije studenata. Veliki protesti održani su u Kragujevcu, Nišu, Novom Pazaru, Beogradu a 1. marta studenti su pozvali građane na veliki protest u Nišu na kom je pročitan Studentski edikt. Studenti su takođe organizovali i pješačenje do Brisela i vožnju bicikla do Strazbura, kako bi skrenuli pažju evropskih institucija na situaciju u zemlji.
U međuvremenu, vlast je organizovala kontramitinge i kontra blokade, a pojavila se i grupa studenata “koji žele da uče” i koja je povodom blokada fakulteta organizovala protest ispred predsjedništva u Pionirskom parku – danas poznatiji kao “Ćacilend”. Ovo je u javnosti odmah prihvaćeno kao odgovor vlasti na najavljeni protest u Beogradu 15. marta. Uoči ovog protesta, grupa stududenata i funkcionera Pokreta slobodnih građana teretila se za organizovanje i pripremanje državnog udra, što je rezultiralo hapšenjima dok su neki od njih izbjegli, uz obrazloženje da nisu odgovorni za ono za šta se terete.
U Beogradu 15. marta održan je nezapamćeno veliki skup građana, a situacija je kulminirala kada je u popodnevnim časovima tokom petnaestominutne ćutnje na mirnim građanima upotrijebljeno sonično oružje zbog kog su brojni građani pretrpjeli zdravstvene tegobe. Vlast je negirala kako posjedovanje tako i upotrebu ovog oružja, uprkos brojnim navodima očevidaca, fotografijama i snimcima koji su ukazivali na suprotno.
Druge polovine aprila, organizovana je i dvonedjeljna blokada Javnog servisa usljed skandalozne izjave novinara ove televizije u Dnevniku kada su studenti nazvani nacistima. Studenti su zahtjevali smjenu uredništva RTS, a u tom zahtvu pridružila se ui grupa zaposlenih na Javnom servisu.
Početkom maja, nakon što su pristalice SNS napale studente u Novom Sadu i tom prilikom jednoj djevojci polomili vilicu, tadašnji premijer Srbije Miloš Vučević podnio je neopozivu ostavku na mjesto predsjednika Vlade, svega godinu dana nakon početka mandata. Na njegovu ostavku pozivalo se od pada nadstrešnice, a Vučević je ovom prilikom poručio da je ovu odluku donio upravo zbog pomenutog incidenta.
Zahtjevi studenta i građana tokom mjeseci su se mijenjali, te se nakon neodgovornog postupanja vlasti od pada nadstrešnice, razvlačenja sudskog procesa i smrti još jednog povrijeđenog u padu nadstrešnice koji je podlegao povredama, pojavio zahtjev za prelaznom vladom i raspisivanjem izbora, što je vlast uzela kao argument da iza studentskog pokreta stoji opozicija koja bez izbora želi da preuzme vlast u zemlji.
Na Vidovdan 28. juna, održan je još jedan masovni protest u Beogradu na kom su studenti da li “zeleno svetlo” građanima za borbu protiv režima. Iste večeri došlo je do obračuna policije i demonstranata, nakon koje je bilo povrijeđenih sa obje strane. Nasilje je nastavilo da eskalira i u narednim nedjeljama i u protestima u manjim gradovima u Srbiji poput Kule i Vrbasa gdje su se građani sukobljavali sa pripadnicima policije ali i sa pristalicama vladajuće stranke koje su oni štitili. Tokom tog perioda, napadane su brojne ekspoziture SNS širom zemlje, što je vlast tretirala kao direktan napad na državu.
Prošle nedjelje, stigla je i zvanična ocjena Evropskog parlamenta o situaciji u Srbiji u formi rezolucije, u kojoj se navodi da je uzrok pada nadstrešnice u Novom Sadu posljedica korupcije, uz apel na državne institucije da dva sudska postupa koja se vode po ovom pitanju moraju da dožive zadovoljavajući sudski epilog, kao i jasnu poruku da se aktuelni režim u proteklih godinu dana udaljio od evropski vrijednosti. U momentu objavljivanja vijesti o usvajanju rezolucije u EP, došlo je do pucnjave u Pionirskom parku, koju je predsjednik Vučić okarakterisao kao teroristički napad insinuirajući da je to produkt atmosfere izazvane blokadama i demonstracijama u proteklih godinu dana.
