“O tome koliko je ovo velika promjena i veličini napredak u ovoj oblasti najbolje govore podaci da je 2016. godine svega 3,6% korisnika internetu pristupalo brzinama većim od 30 Mb/s, a priključaka sa brzinama većim od 100 Mb/s nije ni bilo u ponudi operatora”, ističe se u saopštenju EKIP-a.
U istom periodu je došlo i do znatnog povećanja broja priključaka fiksnog širokopojasnog pristupa, kao i količine prenešenih podataka. U Crnoj Gori je trenutno u upotrebi 183.690 priključaka fiksnog širokopojasnog pristupa, odnosno penetracija fiksnog širokopojasnog pristupa u odnosu na broj domaćinstava iznosi 86,6%.
U odnosu na 2016. godinu broja širokopojasnih priključaka porastao je za 60%. U toku 2019. godine korisnici usluga fiksnih mreža su prenijeli 225 PB (peta bajta) podataka, odnosno tri puta više nego 2016. godine.
“Za ovako veliki i brzi rast broja priključaka fiksnog širokopojasnog pristupa, brzina i količine prenešenih podataka najzaslužniji su: investicije operatora elektronskih komunikacije u razvoj mreža i usluga, mehanizam zajedničkog korišćenja elektronske komunikacione infrastrukture i regulatorni okvir koji propagira princip tehnološke neutralnosti. Visok nivo investicija je doveo do značajnog povećanja dostupnosti i broja širokopojasnih priključaka. Važan pokazatelj prethodno navedenog predstavlja nivo investicija koje su realizovali operatori u Crnoj Gori u nekoliko prethodnih godina. U četiri prethodne godine operatori su u sektor elektronskih komunikacija investirali preko 300 miliona eura. Na osnovu obima investicija zaključujemo da je u nekoliko prethodih godina obim investicija bio veći od jedne trećine ukupnih prihoda sektora elektronskih komunikacija. Poređenja radi, u članicama Evropske unije investicije se na godišnjem nivou kreću oizmeđu 12% i 15% prihoda u sektoru elektronskih komunikacija”, naglašava se u saopštenju.
Zajedničko korišćenje elektronske komunikacione infrastrukture je od velikog značaja za operatore elektronskih komunikacija, jer im omogućava da brzo i sa nižim troškovima razvijaju i izgrade svoje elektronske komunikacione mreže putem kojih nude usluge.
“Ova infrastruktura obuhvata telekomunikacionu kablovsku kanalizaciju, antenske i druge stubove i objekte u kojima je smještena oprema operatora. Zajedničko korišćenje elektronske komunikacione infrastrukture ima trend kontinuiranog rasta. Trenutno je zajedničko korišćenje zastupljeno u 638 km telekomunikacione kablovske kanalizacije, na 300 antenskih stubova i u 206 objekata. U periodu od četiri prethodne godine zajedničko korišćenje telekomunikacione kablovske kanalizacije je povećano za 80%, antenskih stubova za 27%, a objekata za 18%.”, navodi se u saopštenju.
Elektronske komunikacione mreže i elektronska komunikaciona infrastruktura u Crnoj Gori omogućavaju da se za pružanje elektronskih komunikacionih usluga primjenjuju najsavremenije tehnologije.
U pristupnim fiksnim mrežama trenutno su najzastupljenije tehnologija FTTx (priključak sa optičkim vlaknima) i xDSL (digitalna pretplatnička linija preko kablova sa bakarnim paricama), s tim što učešće broja xDSL priključaka u posljednijih nekoliko godina opada, dok broj FTTx priključaka brzo raste.
Tako je učešće broja xDSL priključaka u ukupnom broju priključaka fiksnog širokopojasnog pristupa sa 50,8%, koliko je iznosilo 2016. godnie, palo na 32,24% u 2020. godini. U istom preiodu učešće broja FTTx priključaka u ukupnom broju priključaka fiksnog širokopojasnog pristupa je sa 11,3%, koliko je iznosilo 2016. godne, poraslo na 37,82% u u 2020. godini.
“Znači da se najveći akcenat, kao najsavremenijim,daje na razvoj pristupnih mreža sa optičkim vlaknima. Trenutno u Crnoj Gori ima oko 165.000 instaliranih FTTx priključaka od kojih je aktivno 76.529. Ako se računaju samo priključci koji se odnose na fizička lica, to znači da oko 80% domaćinstava u Crnoj Gori ima mogućnost za instalaciju FTTx priključka, ali za sada samo oko 35% domaćinstava koristi FTTx priključak. Ipak,stvorena je dobra osnova za dalji razvoj elektronskih komunikacija u Crnoj Gori i za očekivati je da će se trend rasta korišćenja FTTx priključaka, kao najsavremenijih, nastaviti i u narednim godinama”, precizirano je u saopštenju.
Stepen tehnološkog razvoja savremenih mobilnih elektronskih komunikacionih mreža ogleda se u mogućnostima mreže da podrži širokopojasne usluge prenosa podataka. Operatori u Crnoj Gori nude uslugu mobilnog pristupa internetu sa brzinama koje su uporedive pristupu u fiksnim mrežama. Uslugu pristupa internetu preko mobilnih mreža u 2016. godini na nivou mjeseca je koristilo 377.000 korisnika, a u junu 2020. godine 509.756 korisnika, što predstavlja povećanje od 35%.
“Prethodnih godina značajno je unaprijeđen kvalitet i dostupnost mobilnih širokopojasnih usluga prenosa podataka, prije svega usljed proširenja pokrivenosti signalom LTE mreža sva tri mobilna operatora i uvođenja LTE-Advanced tehnologije sa agregiranjem LTE nosilaca u više opsega. Crna Gora se po stepenu pokrivenosti stanovništva signalom mobilnih mreža može porediti sa najrazvijenijim zemljama Evrope. Naime, sva tri operatora ističu pokrivenost stanovništva GSM signalom od oko 99%, dok ukupna pokrivenost signalom UMTS i LTE mreža iznosi skoro 98%, što Crnu Goru svrstava u red zemalja sa izuzetno dobrom pokrivenošću”, zaključuje se u saopštenju.
