U izvještaju stoji da mnogi Romi, Aškali i Egipćani koji žive u Crnoj Gori nijesu pravno registrovani i da nemaju lične isprave, što im, kako se navodi, ometa pristup pravima, te da su njihova djeca žrtve discriminacije u pristupu obrazovanju i u školskom okruženju.
Za kamp na Koniku piše da de fakto predstavlja segregaciju, a da uslovi života u njemu „nečovječni i opasni”.
Predsjedavajući ECRI, Fransoa Sant’Anđelo rekao je da, iako ima pozitivnih dešavanja, postoje i pitanja koja izazivaju zabrinutost, kao što su izuzetno siromaštvo i težak život sa kojim se suočava značajan dio populacije Roma, Aškala i Egipćana, te pravni status “raseljenih” i “interno raseljenih” lica.
Crna Gora ratifikovala je ogromnu većinu međunarodnih pravnih instrumenata koji su relevantni za mandat ECRI, uključujući Protokol br. 12 uz Evropsku konvenciju o ljudskim pravima koji predviđa opštu zabranu diskriminacije. Opsežna zaštita nacionalnih/etničkih manjina pohranjena je u Ustavu i Zakonu o manjinskim pravima i slobodama. Zakon o zabrani diskriminaciji utvrđuje da je Zaštitnik ljudskih prava i sloboda organ za borbu protiv diskriminacije. Vlada je usvojila Strategiju za poboljšanje položaja populacije Roma, Aškala i Egipćana.
U svom izvještaju, ECRI je crnogorskim vlastima dao niz preporuka, od kojih dvije iziskuju prioritetnu implementaciju, a ECRI će se njima ponovo baviti za dvije godine:
Prva je da se ojača inicijalna i kontinuirana obuka policije i pravosudnih organa o pitanjima vezanim za ravnopravan tretman i zabranu diskriminacije, o relevantnim odredbama krivičnog prava i o tome kako se prepoznaje je li neko krivično djelo počinjeno iz rasističkih pobuda.
Druga je da se zatvori kamp na Koniku i da se, nakon konsultacije sa ljudima koji sada tu žive, za njih pronađe standardni smještaj na raznim mjestima u gradu ili zemlji.
Izvještaj je pripremljen nakon posjete ECRI Crnoj Gori u februaru 2011. godine i obuhvata period do 22. juna 2011. godine.
ECRI je organ Savjeta Evrope za ljudska prava, sastavljen od nezavisnih eksperata. On se bavi pitanjima rasizma, diskriminacije po osnovu etničkog porijekla, boje, državljanstva, vjere i jezika, te ksenofobijom, antisemitizmom i netrpeljivošću i priprema izvještaje i daje preporuke državama članicama.
