Dodik je organizovao vanredno zasijedanje Narodne skupštine RS-a kako bi ponovo govorio o viđenju stanja u Bosni i Hercegovini, a pritom je rekao kako je u pozadini sadašnje krize u BiH “pokušaj otimačine” mineralnog bogatstva koje sprovodi visoki predstavnik Kristijan Šmit, nazvavši ga “agentom za nekretnine”.
Bojkot opozicije
Iznio je ponudu SAD-u, odnosno Trampovoj administraciji za partnerstvo, u saradnji s Mađarskom, Srbijom, Rusijom, Evropksom unijom i Kinom, u istraživanju nalazišta minerala, uz uslov da mu “garantuju prava”, odnosno “suverenitet Republike Srpske”.
“U tom smo vam slučaju partneri u ovom poslu”, kazao je Dodik, koji je pod američkim sankcijama od 2017. godine, a njegov govor u Narodnoj skupštini RS-a bojkotovali su opozicioni zastupnici.
Uz SAD-e, sankcije rukovodstvu RS-a do sada su uvele Njemačka, Austrija, Velika Britanija i Litvanija. U proceduri su i u Poljskoj, a uvođenje sankcija Dodiku najavila je i Slovenija, još jedna članica Evropske unije.
Čelnici RS-a su pod sve većim pritiskom zapadnih zemalja, jer je njihova politika ocijenjena kao opasna i destabilizujuća za mir u BiH.
Ukinute finansije
Svi nivoi vlasti u Bosni i Hercegovini obustavili su od 15. maja isplatu novca iz budžeta Dodikovom Savezu nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) i Ujedinjene Srpske (US) predsjedniku entitetske skupštine Nenadu Stevandiću, čime su sproveli odluku visokog predstavnika u BiH Šmita, nakon što je procijenjeno da političko rukovodstvo entiteta ugrožava mir u BiH.
Sud Bosne i Hercegovine izrekao je 26. februara 2025. godine prvostepenu presudu kojom je predsjednik RS-a Dodik osuđen na godinu dana zatvora i zabranjeno mu je obavljanje političkih funkcija u trajanju od šest godina.
Presuda je donesena jer su se u RS-u oglušili o odluke visokog predstavnika i Ustavnog suda BiH.
Nakon presude, vlasti RS-a reagovale su “nezapamćenim napadima na ustavni poredak Bosne i Hercegovine”, kako je u izvještaju Savjetu bezbjednosti UN-a naveo Šmit, usvajanjem serije zakona koje suštinski zabranjuje djelovanje državnog pravosuđa i agencija za sprovođenje zakona na teritoriji RS-a.
Poništeni nelegalni zakoni, neuspjelo hapšenje
Šmit je ocijenio da su ovi potezi usmjereni na stvaranje paralelnog i suprotstavljenog sistema između državnih i entitetskih institucija. Ustavni sud BiH je privremenim mjerama suspendovao ove zakone.
Tužilaštvo BiH je protiv Dodika i drugih čelnika entiteta RS pokrenulo istragu za krivično djelo “napad na ustavni poredak”.
Nakon što su odbili odazvati se pozivu na saslušanje, Tužilaštvo BiH je naredilo i privođenje Dodika, Stevandića i premijera RS-a Radovana Viškovića.
U Administrativnom centru Vlade RS-a u Istočnom Sarajevu 23. aprila Državna agencija za istrage i zaštitu (SIPA) bezuspješno je pokušala uhapsiti Dodika. Hapšenje Dodika iz SIPA-e procjenjuju kao visokorizično, jer ga trenutno osiguravaju teško naoružani pripadnici MUP-a RS-a.
