Đenero: Agenda Spajića i Milatovića nije evropska iako to Brisel odbija da uvidi

Crna Gora s profilom od prije avgusta 2020. i te kako je imala što ponuditi Evropi, a ova sada, svakako, nema. Budimo ozbiljni, dvojac Spajić-Milatović je tim koji prije može imati agendu potiskivanja evroatlantskog identiteta Crne Gore, pa da im je zbog odnosa prema NATO savezu potrebna dvotrećinska parlamentarna većina, nego što bi mogao imati stvarnu eurointegralističku agendu – kaže u razgovoru za Pobjedu hrvatski analitičar Davor Đenero.

Upozorava da se ne može biti dijelom „srpskog sveta“ i istovremeno biti na „evropskom putu“, odnosno taj evropski put na kojem se ide kroz „srpski svet“ je put u propast, marginalizaciju i izolaciju od evropskih procesa.

Slavlje pristalica Jakova Milatovića, nakon pobjede, uz većinski četničku ikonografiju i orgijanja nijesu viđena ni na skupovima Vojislava Šešelja ili Boška Obradovića iz Dveri. Kroz Milatovićevu najavu o dvotrećinskoj većini, uz ostale stranke stare parlamentarne većine, otvara se mogućnost za zlokoban scenario: formiranje većine neophodne za promjenu Ustava Crne Gore kojim bi se udarilo na njene građanske temelje. Ali i promjenu Zakona o državljanstvu kojim bi se napravio izborni inžinjering ismanjile šanse građanskoj opciji da se ikada vrati na vlast. Da li je EU zabrinuta zbog ovakvih dešavanja i najava?

ĐENERO: Dugo je u Evropskoj uniji prevladavalo mišljenje da je Dritan Abazović Evropejac, lider zelene civilno-društvene stranke, a tek nakon što je potpuno izašao iz ormara, potpisivanjem Temeljnog ugovora sa učesnikom klerikalnog desanta na Cetinje, Prvoslavom Perićem, i tek kad je učestvovao u pokušaju državnog udara pokušajem zakonskog derogiranja ustavnih ingerencija predsjednika države, te kad je postalo očito da političkim akrobacijama pokušava spriječiti rješavanje parlamentarne krize ponovljenim izborima, uspostavljene su ozbiljne rezerve prema njemu.

Iako bi svakome moralo biti jasno što je klerikalni dvojac Spajić-Milatović, te kakva je njihova povezanost sa finansijskim konsijelerom „kuma Vučića“, lažnim doktorom Sinišom Malim, te ko je osmislio njihove finansijske šeme i kako su te šeme privremeno finansirane (ukidanje zdravstvenog doprinosa, povećanje minimalne plate, nevjerovatno skupo zaduživanje potrošeno za kupovanje podrške birača), u Evropskoj uniji nastoje misliti da se radi o skupini dobro obrazovanih mladih ljudi, koji jednako kao donedavno Abazović, navodno pokušavaju ploviti između „dva nacionalizma“ – onog svirepog velikosrpskog, što ga simbolizuju kojekakvi Andrije Mandići i njihovi sljedbenici, i konstruisanog navodno „komitskog“, „milogorskog“ i kako ga već nazivaju oni koji o suverenizmu, sekularizmu i integralizmu Crne Gore govore kao o nacionalizmu.

Pritom, iako mislim da Januš Bugajski pretjeruje sa svojim konceptom navodnog „Tripartitnog plana“, koji ipak djeluje kao teorija urote, smatram da je činjenica da su u sadašnjoj euroatlantskoj politici neki politički entiteti snažno zapostavljeni – Crna Gora, Kosovo i Makedonija – a neki, poput Srbije, ali i Albanije bitno privilegovani.

Evropska unija morala bi se daleko više brinuti o državi koja je do juče bila lider pristupnog procesa na Balkanu, a sad je „zaboravljena“, kao što nije dobro da su evropski pregovarači popustljiviji prema Srbiji, koja sistemski odbija pridružiti se zajedničkim evropskim politikama, a rezervisaniji prema Kosovu, koje ih potpuno poštuje.

Kako komentarišete izjave koje daju čelnici „Evrope sad“ - Milojko Spajić da nas EU ne želi jer nemamo što ponuditi i budućeg predsjednika Jakova Milatovića da podržava „Otvoreni Balkan“. Da li ste saglasni da je sve ovo u stvari priprema terena u kojem se na vrlo perfidannačin relativizuje cjelokupna proevropska agenda, a afirmiše „Otvoreni Balkan“?

ĐENERO: U pravu ste kad upozoravate na opasnost od ideje dvojca Spajić-Milatović da na izborima treba postići dvotrećinsku većinu „triju kolona“, dakle velikosrba, kerikalaca i rusofila, a jasno je da je zaodjevanje klerikalaca plaštom „europeizma“ takva perfidna prevara o kojoj govorite. Kad neko ko svoju organizaciju naziva Pokretom „Evropa sad“, tvrdi da Evropa ne želi Crnu Goru, jer da ona nema što ponuditi, jasno je da on ne dijeli evropske vrijednosti. Crna Gora s profilom od prije avgusta 2020. itekako je imala što ponuditi Evropi, a ova sada, dakako, nema. Budimo ozbiljni, dvojac Spajić-Milatović je tim koji prije može imati agendu potiskivanja evroatlantskog identiteta Crne Gore, pa da im je zbog odnosa prema NATO savezu potrebna dvotrećinska parlamentarna većina, nego što bi mogao imati stvarnu eurointegralističku agendu.

Crkva Srbije i dalje ostaje najjači politički subjekt u Crnoj Gori, koji upravlja procesima u našoj zemlji. Da li je uopšte moguće održati Crnu Goru na evropskom putu pored ovolikog političkog i medijskog upliva Beograda, a time i Moskve. Da li je Crna Gora već nepovratno postala dio ,,srpskog sveta“?

ĐENERO: Dvije su temeljne pozitivne vrijednosti koje su obilježavale razdoblje nezavisnosti Crne Gore u vrijeme DPS-ovih (ili možete reći: Đukanovićevih) administracija: sekularizam i integralizam koji potiskuje nacionalizam iz javnog diskursa i insistira na integraciji manjinskih zajednica u državni politički korpus. Obje te vrijednosti su i evropske vrijednosti. Evropska unija je u velikoj mjeri nastala pod uticajem evropskih demohrišćana, demohrišćani su cijelo vrijeme bili vodeća stranka u Evropskom parlamentu i većina predsjednika Evropske komisije, ali i veliki broj važnih komesara, dolazili su iz demohrišćanskog političkog kruga. Međutim, za razliku od balkanskih kvazidemohrišćana, evropske demokratske stranke su odreda antiklerikalne, zagovornice sekularne države, do te mjere da u Evropski ustav nije uspjela ući niti „benigna“ definicija o „hrišćanskim korijenima Evrope“.

Druga temeljna evropska vrijednost je povezana s potiskivanjem nacionalizma, a liberalno-demokratska teorija, koja bitno suoblikuje evropski identitet zasniva se na ideji: The State is the Nation. Država i nacija u političkom smislu su jedno, a politički narod, naciju, čine svi stanovnici koji žive na nekoj teritoriji, bez obzira na njihov etnički identitet i porijeklo. Granice ne zaustavljaju kulturne komunikacije, već su naprotiv građani slobodni komunicirati preko granica, ali ideje o etnonacionalističkoj zajednici koja dovodi do toga da bi građani jedne države morali vođu države svog matičnog naroda smatrati svojim suverenom, a upravo je to ideja koncepta „srpskog sveta“ (prije svega to da Aleksandar Vučić nije samo predstavnik suvereniteta Srbije, nego „vladar“ Srbima „svim i svuda“) u suprotnosti je sa zajedničkom baštinom evropskih zajednica. U pravu ste, ne može se biti dijelom „srpskog sveta“ i istovremeno biti na „evropskom putu“, odnosno taj evropski put na kojem se ide kroz „srpski svet“ je put u propast, marginalizaciju i izolaciju od evropskih procesa.