Predsjednici odbora direktora „Budvanske rivijere“ i „Sveti Stefan hotela“ Mijomir Pejović i Dragana Kažanegra-Stanišić, 15-ak dana nakon što su izabrani u upravljačke strukture ovih kompanija i to kao predstavnici državnog kapitala, obavijestili su javnost da će Mitropolija crnogorsko- primorska (MCP) zvanično biti upisana kao vlasnik četiri crkve na Svetom Stefanu.
- MCP, nakon punih šest decenija, ponovo će zvanično biti upisana kao vlasnik četiri crkve na ostrvu - grad hotelu Sveti Stefan, kojima je gazdovala Hotelska grupa „Budvanska rivijera“, a od prije dvije godine akcionarsko društvo „Sveti Stefan hoteli“. Spremnost da se Mitropoliji, u skladu sa svim zakonskim procedurama, crkve vrate u vlasništvo, pokazalo je novoimenovano rukovodstvo u ovim većinskim državnim kompanijama - piše u novostima na vebsajtu Budvanske rivijere.
Kako se navodi, stekli su se uslovi da u ime HG „Budvanska rivijera“ Pejović i njegova koleginica Kažanegra-Stanišić u ime kompanije ,,Sveti Stefan hoteli“ iskažu spremnost da u narednom periodu „vrate ono što je crkvi nesumnjivo pripadalo - vlasništvo nad ovim objektima“.
- Ja sam na čelu jednog akcionarskog društva i potpuno je jasno da ono nema nikakve veze sa upravljanjem crkvom, niti sa posjedom ili svakim drugim vidom vlasništva. Još jednom izražavamo punu spremnost da u dogovoru sa MCP nađemo najbolje rješenje kako bi se ispravile greške i nepravde koje su postojale u prethodnim decenijama - kazao je Pejović.
Kažanegra-Stanišić, kako se navodi na sajtu, kazala je da su juče došli na Sveti Stefan kako bi poslali poruku i iskazali volju i spremnost da se nepravde koje su bile u što kraćem roku i zakonskim okvirima isprave.
- Ovim pokazujemo društvenu odgovornost, svjesnost cijelog procesa koji se unazad odvijao i koji je doveo do toga da na današnji dan imamo vjerske objekte koji su u posjedu akcionarskog društva, čijim se akcijama trguje na berzi. Mitropolija je svih prethodnih decenija vodila računa o ovim objektima, u njima su se održavale službe, liturgije. Imam ne samo profesionalnu, nego i ličnu satisfakciju i moralnu obavezu da se ispravi ovakva nepravda – kazala je ona.
Istorijat
Srednjovjekovne crkve, od kada je ostrvo pretvoreno u jedno od najelitnijih ljetovališta na Jadranu, bile su uknjižene na tadašnju hotelsku kompaniju, čiji je potom nasljednik bila „Budvanska rivijera“, a od juna 2019. godine u vlasništvu su novoosnovane firme, u većinskom vlasništvu Vlade, „Sveti Stefan hoteli“.
Mitropolija je 2010. godine pred Osnovnim sudom u Kotoru pokrenula spor sa ciljem da se poništi rješenje o nacionalizaciji iz sredine 50-ih godina prošlog vijeka, a četiri crkve i formalno upišu u njeno vlasništvo.
Sudski spor je potom obustavljen, a nastavljen kao upravni postupak kod Uprave za nekretnine.
Sveti Stefan, kao srednjovjekovno utvrđenje i utočište, izgrađen je 1442. godine, a nakon Drugog svjetskog rata pretvoren je u jedinstveni grad-hotel. Na ostrvu postoje četiri crkve od kojih se za dvije pouzdano zna da datiraju iz 15. vijeka.
Najstarija, posvećena arhiđakonu Stefanu, građena je 1464. godine i po njoj je poluostrvo i dobilo ime. Najveća crkva udaljena svega metar od ove, građena je 1885. godine i posvećena prenosu moštiju Svetog Stefana. Treća je skromnih dimenzija i nalazi se jugoistočno od hotelske recepcije i posvećena je Preobraženju Gospodnjem.
Najkontroverznija je sudbina crkve Aleksandra Nevskog, koja je prije šest godina obnovljena.
Pedesetih godina prošlog vijeka politički vrh Jugoslavije inicirao je ideju da se ribarsko selo Sveti Stefan pretvori u luksuzni grad-hotel.
Naredba da se ostrvo iseli stigla je 1955. godine. Luksuzni grad-hotel prima prve goste 1960. godine, a za potrebe izgradnje kockarnice tada se ruši crkva Aleksandra Nevskog koja je, pod imenom Roždestva Presvete Bogorodice izgrađena u 15. vijeku.
Taj naziv nosi sve do 1938. godine kada je kupljena od strane srpske dinastije Karađorđević od starosjedioca. Kraljica Marija Karađorđević tražila je od Sinoda SPC da se crkva preimenuje u slavu ruskog sveca kojeg je poštovala i kojem se molila.
Odlukom Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 8. marta 1947. godine, Karađorđevićima je imovina oduzeta i preknjižena kao opšte dobro.
