Procjena Centra za ekonomske i evropske studije (CEES) je, da ukoliko se nastavi sličan obrazac kvartalnih kretanja, realni ekonomski rast do kraja godine bi mogao biti oko 2,4%.
“Godišnja stopa inflacije je prema zvaničnim podacima, u maju 2023. iznosila 8,4%. Iako smanjena, to je i dalje značajno iznad prosjeka u Eurozoni. Na visoku inflaciju i dalje utiču povećane cijene hrane i bezalkoholnih pića, odjeće i obuće, namještaja, kao i povećanje cijena koje se odnose na stanovanje, vodu, struju, gas i druga goriva. Inflacija je u uticala na pad realne zarade, koja je u prvih četiri mjeseca 2023. bila niža za 1,9% u odnosu na isti period 2022. godine.”, saopštili su iz CEES-a.
Kako kažu, to ukazuje na smanjenu kupovnu moć prosječne neto zarade u periodu januar-april u odnosu na isti period 2022. godine.
“Među uzroke inflacije, pored uticaja sa međunarodnog tržišta, spada i povećana tekuća budžetska potrošnja, prvenstveno usljed rasta rashoda za bruto zarade, socijalna davanja i penzije. Inflacija je s druge strane, uz veću ekonomsku aktivnost, doprinijela povećanju budžetskih prihoda, što je uticalo na ostvarenje suficita centralnog budžeta u prva četiri mjeseca 2023.”, kazali su.
Međutim, kako navode, u ostvarenju suficita je dopinijelo i ogromno smanjenje kapitalnog budžeta i to za skoro 40 miliona eura u odnosu na uporedni period 2022. godine.
“Zabrinjava navedeno povećanje tekuće neproduktivne potrošnje i skoro potpuno potiskivanje kapitalnog budžeta kao važnog za investicije. Buduća Vlada treba da preispita prioritete i usmjeri sredstva prema kapitalnom budžetu kako bi se podstakao novi investicioni ciklus”, navode iz CEES-a.
Veći fokus napriliv investicija iz razvijenih zemalja sa velikim investicionim potencijalom i know-how, poput EU, navode oni, je veoma važan za održiv ekonomski rast i prihode budžeta.
“ Prema podacima iz 2022.godine, oko 1/3 neto priliva SDI u Crnu Goru je bilo iz EU, što je oko četiri puta više nego iz zemalja Zapadnog Balkana”, rekli su oni.
Intenziviranje procesa pregovora za članstvo u EU i dalje unapređenje poslovnog ambijenta u skladu sa EU standardima, saopštavaju, značiće i jači institucionalni okvir i više investicija iz EU.
“ Neargumentovano insistiranje na regionalnim inicijativama poput tzv. Otvorenog Balkana, koje su u suprotnosti sa procesom pregovora i kriterijumima za članstvo u EU, ambijent za priliv investicija iz razvijenih zemalja bi učinilo manje atraktivnim, i usporilo ekonomski rast Crne Gore”, zaključuju iz CEES-a u saopštenju.
