Pouzdanost elektrodistributivnog sistema jedna je od važnijih tema u distribuciji električne energije, a pokazatelji pouzdanosti SAIDI (prosječno trajanje prekida napajanja po korisniku godišnje) i SAIFI (prosječna učestalost prekida napajanja po korisniku godišnje) su među najvažnijim pokazateljima koji se koriste kod planiranja, izgradnje i obnove distributivne mreže, saopšteno je iz CEDIS-a.
Dodaju da je CEDIS kao operator distributivnog sistema dužan da shodno Pravilima o minimumu kvaliteta električne energije, kojima su definisani standardni i garantovani nivoi tih pokazatelja, prati i godišnje objavljuje na svojoj internet stranici indikatore pouzdanosti SAIDI i SAIFI za sistem kao cjelinu.
„Na osnovu pregleda koeficijenata pouzdanosti za period od 2018. do 2024. godine, u pitanju je rekordna godina po pitanju parametara kvaliteta. Sa konačnim vrijednostima, trendovi su sljedeći: u odnosu na 2023. godinu, SAIDI je smanjen za 13.81 sati (34.88%), a SAIFI za 5.5 (20.79%); u odnosu na 2022., prethodno rekordnu godinu, SAIDI je smanjen za 3.44 sati (11.77%), a SAIFI za 2.81 (11.82%), dakle za oko 12%. Poboljšanje rezultata u ovoj oblasti je, prije svega, posljedica investicija u cjelokupni sistem koje su se odnosile na zamjenu stare i dotrajale opreme, rekonstrukciju starih i izgradnju novih postrojenja, revitalizaciju srednjenaponske i niskonaponske mreže. Dobrim rezultatima doprinijela je i odlična koordinacija između Sektora za upravljanje mrežom i Sektora za održavanje u cilju maksimalnog iskorišćenja beznaponskog stanja tokom redovnih godišnjih remonata. Navedene tvrdnje se ogledaju kroz neplanirani SAIDI na odgovornost CEDIS-a (kvarovi zbog lošeg održavanja, starenje elemenata, pogrešno podešavanje elemenata, itd.) koji je u 2024. godini iznosio 8.87 sati, što je značajno bolja vrijednost od prethodno rekordne 2022. godine kada je iznosio 11.03 sati. Efikasno korišćenje beznaponskih stanja se ogleda kroz planirani SAIFI, što znači da je manji broj potrošača pogođenim planiranim radovima u mreži koji za cilj imaju dodatno unapređenje pouzdanosti sistema. Ovaj parametar je u 2024. godini iznosio 4.07 (prekida po potrošaču), što je takođe rekordna vrijednost", navode oni.
Ovakav rezultat u 2024. godini je ostvaren i pored blackout-a koji je pogodio regiju 21.06.2024. godine, a koji je posljedica dešavanja u prenosnom sistemu, odnosno u Evropskoj interkonekciji.
„Samo ovaj jedan događaj učestvuje u ukupnom SAIDI na nivou godine sa čak 5.5%. CEDIS je brzom reakcijom i efikasnim upravljanjem ekipama i opremom omogućio brzo uspostavljanje napajanja električnom energijom. Neplanirani prekidi na teret CGES koji se mahom dešavaju zbog problema (ispada) na prenosnoj mreži su uzrokovali najvišu vrijednost SAIDI od 2020. godine. Iz resornih sektora ističu da su im prošle godine i vremenske prilike išle na ruku pa je bilo znatno manje dugotrajnih havarijskih stanja, prije svega, na vazdušnim vodovima, što je dalo prostora za realizaciju pomenutih projekata. Pozitivan trend se mora nastaviti, što će se postići daljim investicijama, prije svega u automatizaciju mreže kroz SCADA i SMART GRID sisteme, ali i još boljom koordinacijom između službi Upravljanja, Održavanja, Razvoja i Investicija na način da se prepoznaju “slabe tačke” u sistemu i da se u njih investira, te da se usaglase planovi održavanja mreže na svim naponskim nivoima kako bi se planska isključenja koja podrazumijevaju beznaponska stanja svela na minimum", saopštili su iz CEDIS-a.
S obzirom da u “Metodologiji za utvrđivanje regulatorno dozvoljenog prihoda i cijene za korišćenje distributivnog sistema električne energije” stoji da će od 2026. godine biti definisane ciljne vrijednosti parametra SAIDI i da će od odnosa ostvarene i ciljne vrijednosti zavisiti i naš regulatorno dozvoljeni prihod, značaj poboljšanja pomenutih parametara još više dolazi do izražaja.
„U zavisnosti od ovih ostvarenja, prihod CEDIS-a će varirati u iznosu od oko 2.8 miliona imajući u vidu optimistične i pesimistične scenarije. U nastavku se nalazi tabela koja pokazuje pregled koeficijenata pouzdanosti za period 2018-2024 godina ", saopštili su oni.
