Jedan od najznačajnijih pijanista francuske džez scene, Bojan Zulfikarpašić, ponovo je u Crnoj Gori, nakon šest godina pauze.
Proslavljeni umjetnik, koji se u svjetskim okvirima pozant kao Bojan Z i smatra jednim od izuzetnih predstavnika etno džeza, čije kompozicije nerijetko odišu muzičkom tradicijom Balkana, započeće u utorak mini turneju koncertom u Kotoru. Uslijediće nastup na Cetinju, a na kraju će se predstaviti publici u Podgorici.
Pijanista i kompozitor Bojan Zulfikarpašić rođen je 1968. godine u Beogradu. Muzičko obrazovanje počeo je sa pet godina, da bi kao tinejdžer već svirao u beogradskim džez bendovima i proglašen najboljim mladim džez muzičarem Jugoslavije 1989. godine. U to vrijeme nastanjuje se u Parizu, gdje počinje da radi sa eminentnim muzičarima. Prvi album „Bojan Z Quartet“ izašao je 1993. godine, za uglednu izdavačku kuću Label bleu, nakon kojih je do 2006. godine snimio još šest (Yopla!, Koreni, Solobsession, Transpacifik, Xenophonia). Posljednji, solo album „Soul Shelter“, izašao je krajem februara. Jedan je od džez muzičara koji koristi tradicionalnu muziku ovih prostora u svojim kompozicijama. Osim klavira, muziku izvodi na električnom klaviru Fender Rhodes, a proizvod tog istraživanja zvuka je njegov izum - hibridni instrument ksenofon. U Francuskoj je 2002. godine postao Vitez umjetnosti i književnosti, dobio četiri nagrade, od čega je dvije Victoir du jazz za posljednja dva albuma. Godinama nastupa na poznatim scenama, poput Barselone i Beča, i džez festivalima širom svijeta: od Montreala, preko Pariza, do Kopenhagena.Ekskluzivno za Portal Analitika, ovaj rođeni Bojan Z govori o nagradama, prostoru sa koga potiče, saradnji sa brojnim umjetnicima i trećem gostovanju – nakon Budve 2001. i Podgoride 2006. godine - u Crnoj Gori.
ANALITIKA: Nizu značajnih nagrada, ove godine ste pridružili Victoir du jazz za džez umjetnika godine u Francuskoj. Da li su nagrade, za Vas, više detalj u impresivnoj biografiji ili nešto što inspiriše da radite još više? Postoji li nagrada za koju možete reći da Vam je najdraža?
ZULFIKARPAŠIĆ: Nagrade u životu umetnika su vrlo bitna ohrabrenja i priznanja njegovog rada. Džez muzičari - i džez muzika uopšte - su marginalizovani kada je riječ o prostoru medijima, tako da je medijsko pojavljivanje kada se dobijaju nagrade, više nego dobrodošla. Uvidevši kakve sam nagrade dobijao za ono što sam radio, logično je da nastavim na isti način da stvaram muziku, što znači ne - misleći na neku nagradu - već da budem što iskreniji i kvalitetniji. Mogu reći da mi je najdraža nagrada Hans Koller za najboljeg evropskog džez muzičara 2005. godine, zato što je evropska i zato sam dobio i zanimljivu sumu novca. Druga najdraža, iz drugačijih razloga, mi je nagrada iz 1989. godine za najboljeg mladog džez muzičara Jugoslavije, koju mi je dodijelio Jazz Fair u Zagrebu. Već tada, niko nije preneo tu vest u Beogradu. Nisam još razumeo zašto...
ANALITIKA: Nemali broj umjetnika sa Balkana prepoznati su upravo po korišćenju kulturne tradicije ovih prostora. Kako Balkan danas „prolazi“ u svijetu muzike?
ZULFIKARPAŠIĆ: Ima puno muzičara koji koriste zvuk Balkana, i stereotipe koji idu s tim, na način robe za razmenu. I, postoji i dalje zanimanje publike za taj pristup. Ja pripadam muzičarima koji ljudima nude malo suptilniju mešavinu džeza, bluza, zvuka Balkana ili Afrike. Ali, i ja i moje kolege nailazimo na dovoljan interes publike, tako da to dobro prolazi.
ANALITIKA: Iz Beograda ste otišli još kao tinejdžer. Što ste ponijeli iz rodnog grada, čuvene Muzičke škole „Morkanjac“, i brojnih poznatih pop i rok grupa sa kojima ste sarađivali u drugoj polovini osamdesetih?
ZULFIKARPAŠIĆ: Poneo sam sigurno tu energiju koja je postojala u Beogradu osamdesetih godina, i tu ideju gde se umetnički žanrovi dodiruju, mešaju i umetnici sarađuju... Muzičari, grafički dizajneri, video umetnici i slikari... I to sam uspeo da nastavim u Parizu i u Francuskoj, a posle sam to proširio na engleske, holandske i američke i afričke umetnike, tako da tim putem nastavljam. Dakle, poneo sam neku želju i veru u inovaciju, koja je tad bila vrlo prisutna i davala visoki kvalitet u umetnosti... Interesantno je da kad sam poredio sebe sa drugim kolegama iste generacije iz, na primer, Njujorka, slušali smo istu muziku i otkrivali iste umetnike, tako da nije bilo neke drastične razlike između odrastanja u Beogradu ili Bruklinu... Ne znam kako je sad...
ANALITIKA: U svijet džeza na „velika vrata“ Vas je uveo legendarni vibrafonista Boško Petrović. Kakva su Vaša sjećanja na njega? Da li i Vi imate neku anegdotu iz tih dana?
ZULFIKARPAŠIĆ: Boško je po genetskom kodu bio velikodušan, tako da je sigurno preneo dosta toga i meni. Naučio me je svim onim bitnim stvarima koje nisu sama muzika, a itekako se tiču ovog zanimanja... Kako biti tačan i na vreme, šta god da si radio celu noć. On je po svim tim pitanjima bio gospodin čovek i čudo prirode... Govorio je da „koncert traje sat, sat i po, ali onih ostalih 23 sata deliš s kolegama kad si na turneji, tako da je bitno da budeš i dobar čovek i da biraš dobre ljude za kolege“...
ANALITIKA: Dva puta ste gostovali u Podgorici: 2001. i 2006. godine. Što očekujete od ovog koncerta? Da li će Vam se na sceni pridružiti neko od crnogorskih muzičara?
ZULFIKARPAŠIĆ: Zvanično, nije predviđeno da mi se pridruže crnogorski muzičari. Ali, nepredviđeno je majka improvizacije. A ja obožavam improvizaciju, pa se svemu nadam... U svakom slučaju mi je više nego drago da sviram opet u Crnoj Gori!
K.JERKOV
Foto: oficijelni sajt (bojanz.com)
