„Predložene izmjene Zakona o strancima, koje se odnose na uslove za produženje boravka osnivača preduzeća u stranom vlasništvu, zanemaruju realno stanje na crnogorskom tržištu rada“, ocijenio je predsjednik Odbora za turizam Njemačko-crnogorskog poslovnog kluba, Mihael Bader.
„Uvođenje obaveze da svaka firma stranog vlasnika mora zaposliti najmanje dva crnogorska državljanina pokreće ključno pitanje: da li u Crnoj Gori uopšte ima dovoljno radne snage, posebno kvalifikovane, da bi se takav uslov ispunio“, naveo je Bader, koji je i predsjednik fondacije pod nazivom Budućnost crnogorskog turizma.
On je podsjetio da se crnogorska privreda godinama suočava sa ozbiljnim deficitom radnika u gotovo svim sektorima, te da nedostatak kvalifikovanog kadra pogađa i domaće i strane poslodavce.
„Opravdano se pitamo ko će popuniti ta radna mjesta, naročito kada je riječ o specijalizovanim poslovima koje otvaraju strane firme - IT, konsalting, arhitektura, usluge na daljinu, finansijske tehnologije i drugi sektori znanja“, upitao je Bader.
On smatra da uvođenjem rigidne norme o zapošljavanju dva crnogorska državljanina po firmi, država rizikuje da stvori pritisak ne samo na strane investitore, već i na domaće privrednike koji se već bore sa nedostatkom radnika.
„To pitanje je posebno važno imajući u vidu da u Crnoj Gori, prema dostupnim podacima, oko 100 hiljada stranaca ima legalan boravak, a desetine hiljada firmi u stranom vlasništvu trenutno doprinose crnogorskoj ekonomiji kroz investicije, zapošljavanje i poreze. Riječ je, dakle, o značajnom segmentu ekonomskog sistema, a ne marginalnoj pojavi“, saopštio je Bader.
On je podsjetio da je slobodan protok ljudi i usluga jedan od ključnih stubova Evropske unije.
„Limitiranje boravka osnivača firmi i uvođenje obaveznih kvota zaposlenih ne prate praksu većine evropskih zemalja, gdje se kriterijumi zasnivaju na stvarnom ekonomskom doprinosu biznisa – prihodima, investicijama, plaćenim porezima, a ne strogo na formalnom broju zaposlenih“, rekao je Bader.
Osnov privlačnog poslovnog ambijenta su, prema njegovim riječima, predvidivost i stabilnost propisa, zbog čega svaka promjena koja se donosi bez široke analize i konsultacija, stvara utisak nesigurnosti i šalje negativnu poruku investitorima.
Bader je podsjetio da strani rezidenti i firme u stranom vlasništvu stvaraju oko 15 odsto ukupne dodate vrijednosti u Crnoj Gori i unose oko milijardu EUR godišnje kroz investicije i potrošnju.
„Neprilagođena i restriktivna rješenja mogla bi dovesti do povlačenja dijela tih ljudi i kapitala iz zemlje, što bi uticalo na pad potrošnje i investicija, odlazak firmi koje već zapošljavaju crnogorske državljane, smanjenje depozita u bankama, dodatno povećanje pritiska na tržište nekretnina i turizam, usporavanje rasta sektora koji su se razvili zahvaljujući doseljavanju visokoobrazovanih profesionalaca“, upozorio je Bader.
On smatra da Crnoj Gori, umjesto rigidnih mjera, treba savremen, evropski usklađen model migracione i ekonomske politike koji valorizuje stvarni ekonomski doprinos kompanija, uzima u obzir realne kapacitete tržišta rada, osigurava pravnu stabilnost investitorima, podržava mobilnost stručnjaka i preduzetnika, te doprinosi dugoročnom razvoju države.
„Balans između državnih interesa i doprinosa stranih investitora nije političko pitanje, već ekonomska nužnost. Održavanje kredibilnosti, otvorenosti i konkurentnosti Crne Gore u evropskom prostoru zahtijeva mjere zasnovane na analizi, dijalogu i evropskim praksama, a ne nagle i restriktivne poteze koji mogu imati trajne posljedice“, zaključio je Bader.
