Albanski forum uputio je pismo svim ambasadorima 27 država članica Evropske unije, Delegaciji Evropske unije u Crnoj Gori, kao i ambasadorima partnerskih zemalja – Sjedinjenih Američkih Država, Ujedinjenog Kraljevstva, Albanije i Republike Kosovo, povodom obezbjeđivanja adekvatne i stabilne političke zastupljenosti manjinskih naroda, a posebno albanske zajednice.
U pismu, koje je u ime Albanskog foruma uputio njihov predsjednik Nik Đeljošaj, ističe se da Albanci u Crnoj Gori predstavljaju autohtonu i jedinu neslovensku nacionalnu i jezičku manjinu koja već vjekovima doprinosi razvoju i identitetu naše države.
Uprkos tome, kako dodaje, njihova politička zastupljenost i dalje zavisi od povlašćenog izbornog praga i fragmentacije glasova, bez ikakvih ustavnih ili zakonskih garancija. Navodeda takvo rješenje nije u skladu sa evropskim standardima i predstavlja trajni izvor političke nestabilnosti.
„Takvo rješenje nije u skladu sa evropskim standardima i predstavlja trajni izvor političke nestabilnosti“, navodi Đeljošaj.
On podsjeća na evropsku praksu, ističući da u Sloveniji italijanska i mađarska manjina, koje zajedno čine manje od 0,5 odsto stanovništva, imaju po jednog garantovanog poslanika i pravo veta na zakone koji se tiču njihovih prava. Slično, u Hrvatskoj srpska manjina ima tri garantovana mandata, dok ostale manjine zajedno imaju još pet.
“Albanci u Crnoj Gori čine oko 5 odsto stanovništva – deset puta više od italijanske i mađarske manjine u Sloveniji zajedno – a ipak nemaju garantovana poslanička mjesta“, navodi u pismu.
Ocjenjuje da takva situacija ne odražava ni demografsku ni istorijsku težinu albanske zajednice, niti evropske standarde kojima Crna Gora teži.
Albanski forum ujedno predlaže da se kroz izmjene izbornog zakonodavstva uvedu, najmanje četiri garantovana poslanička mandata za albansku manjinu, kroz model korektivnih mandata, kao i pravo veta većine albanskih poslanika na zakone i akte koji neposredno uređuju prava i slobode manjina.
„Ovo nije pitanje privilegija, već evropskih standarda. Garantovana zastupljenost i zaštitni mehanizmi ključni su za jačanje povjerenja manjinskih zajednica u institucije, očuvanje multietničkog karaktera Crne Gore i potvrdu spremnosti naše države da u praksi sprovodi evropske vrijednosti i preporuke“, poručuje se u pismu.
U pismu se dodaje da Albanci u Crnoj Gori zaslužuju političku sigurnost jednaku, pa čak i jaču od one koju uživaju Italijani i Mađari u Sloveniji, odnosno Srbi i druge manjine u Hrvatskoj.
Na kraju, Albanski forum poziva Odbor za sveobuhvatnu izbornu reformu Skupštine Crne Gore da uvaži ovaj zahtjev i kroz izmjene zakona osigura pravednu i adekvatnu zastupljenost albanskog naroda.
„Samo Crna Gora u kojoj su svi narodi i zajednice sigurno i ravnopravno zastupljeni može biti stabilna članica Evropske unije“, zaključuje se u pismu.
