Pripadnici srpske manjine iz okolnih država pokazuju manje interesovanja za liječenje, zapošljavanje ili studiranje u Srbiji, ali oni ta prava, ruku na srce, i ostvaruju nešto teže nego njihovi sunarodnici iz Crne Gore i Srbije, navodi taj beogradski dnevnik.
Srbi iz svih osam država regiona imaju pravo na besplatno osnovno i srednje obrazovanje pod istim uslovima kao i državljani Srbije. Kada je riječ o odlasku na fakultete, Srbi iz RS i Crne Gore upisuju se pod istim uslovima kao i državljani Srbije, dok se oni iz ostalih država regiona na visokoškolske ustanove upisuju prema kvotama koje dogovara Ministarstvo prosvete sa univerzitetima.
S druge strane, na besplatno liječenje kod specijaliste u Srbiji mogu da računaju samo Srbi iz Crne Gore i RS, s tim što se nadoknada refundira iz tamošnjih fondova za zdravstveno osiguranje. Na posao u Srbiji, pod istim uslovima kao i državljani Srbije, mogu da računaju oni Srbi koji imaju dvojno državljanstvo, dok za one koji ga nemaju važe uslovi koje za strance određuje Nacionalna služba za zapošljavanje. To znači da kanditat mora da ima stalno nastanjenje ili privremeni boravak u Srbiji.
Mogućnost školovanja u Srbiji pod istim uslovima kao i njeni državljani u RS posebno koriste u pograničnom pojasu - duž Drine, gdje mnogi srednjoškolci iz RS pohađaju školu u Srbiji.
- Slično je i sa studentima iz RS jer oni imaju isti status kao državljani Srbije. To znači da imaju mogućnost da se finansiraju iz budžeta Srbije ukoliko pređu propisanu kvotu. I u studentskim domovima imaju potpuno ista prava - kaže šef Predstavništva RS u Srbiji Mlađen Cicović.
Građani RS mogu nesmetano da kupuju stanove i kuće u Srbiji, bez obaveze posjedovanja državljanstva, s tim da podležu overi ugovora i plaćanju poreza.
Studenti iz Crne Gore takođe mogu besplatno da studiraju u Srbiji, što koriste i mnogi koji nijesu srpske nacionalnosti, jer je za studiranje dovoljno da dostave izjavu da su po nacionalnosti Srbi.
Bez takse za državljanstvo
Zaključkom Vlade Srbije od 28. marta 2012. godine ukinute su konzularne i administrativne takse prilikom podnošenja zahtjeva za dobijanje državljanstva Republike Srbije, za Srbe iz regiona. Sporazum o dvojom državljanstvu Srbija ima samo sa BiH. Građani RS ipak zamjeraju da se dugo čeka na sticanje prava na državljanstvo - i do dvije godine. Česti su i zahtjevi političkog rukovodstva RS da Srbi iz BiH u Srbiji ostvare slična prava koja imaju i Hrvati iz BiH u Hrvatskoj, kao što je pravo glasa na izborima i mogućnost učešća u tamošnjoj vlasti.
