San o El Doradu, odnosno izgubljenom zlatnom gradu, mnoge je konkvistadore naveo na uzaludnu potragu po džunglama i planinama Južne Amerike. Novija arheološka istraživanja i razjašnjene drevne legende potvrduju, medutim, da su sve takve potrage unaprijed bile osudene na neuspeh, jer “Zlatni” zapravo nikada nije ni bio grad, vec covjek.
, U pitanju je bio vladar naroda Muiska, koji je od 800 godine nastanjivao i još uvijek nastanjuje centralnu Kolumbiju.
Kolumbov dolazak u Ameriku 1492. predstavljalo je prvo poglavlje sukoba kultura i civilizacija koji je izmijenio svijet.
Za Evropljane, mit o El Doradu, izgubljenom zlatnom gradu koji ceka da ga otkriju pustolovni osvajaci, predstavlao je simbol beskrajne gladi za zlatom i neutoljivog poriva za eksploatacijom novootkrivenih zemalja radi sopstvenog bogacenja.
Za Južnoamerikance, pak, El Dorado nikada nije bio mjesto, vec vladar toliko bogat da se navodno svakog jutra sav od glave do pete prekrivao zlatom, da bi uvece ovaj zaltni pokrivac sprao u jezeru i prinio kao žrtvu bogovima.
Tokom proteklih godina je, kombinovanjem ranih istorijskih tekstova i arheoloških istraživanja, polako rekonstruisana prava prica, koja leži u osnovi ovog mita. Njenu osnovu predstavlja ritual u okviru ceremonije inicijacije vladara naroda Muiska. Razliciti španski hronicari koji su u ranom 16. vijeku pristigli na nepoznati kontinent poceli su da pišu i o ovoj ceremoniji Zlatnog, donosno El Dorada, a jedan od najboljih prikaza ostavio je Huan Rodrigez Frejle.
U svojoj knjizi “Konkvesta i otkrivanje novog kraljevstva Granade”, objavljenoj 1636. on pripovijeda o tome kako je u narodu Musika, nakon smrti vladara, zapocinjao proces ustolicenja njegovog nasljednika, “Zlatnog”.
Odabrani novi lider zajednice, obicno jedan od necaka prethodnog vladara, prolazio je kroz proces inicijacije, ciju je kuluminaciju predstavljao završni cin veslanja na splavu do nekog svetog jezera, kao što je jezero Gvatavita u Centralnoj Kolumbiji.
Okružen najvišim sveštenicima, ukrašenim perjem, zlatnim krunama i drugim ukrasima, novi voda bi potpuno nag, prekriven samo zlatnom prašinom, prinosio bogovima predmete od zlata i smaragda i druge dragocijenosti, bacajuci ih u jezero. To je bilo praceno velikom svecanošcu na obalama, na cijem vrhuncu je narod, zadovoljan velicinom prinijetih darova, glasnim odobravanjem pozdravljao svog novog vodu.
Mnogi aspekti ovog opisa dogadaja potvrdeni su i vrlo preciznim arheološkim nalazima, tako da nema gotovo nikakve sumnje da je sve bilo upravo tako.
U narodu Muiska, medutim, zlato, odnosno preciznije legura zlata, srebra i bakra po imenu tumbaga, koju su najradije koristili i veoma cijenili, nije smatrano dragocijenim zbog svoje materijalne vrijednosti, vec zbog duhovne moci. Vjerovalo se da je blisko povezano sa bogovima i da društvu Muiska donosi ravnotežu.
Za ovaj narod je specificno i to da je gotovo 50 odsto svoje ukupne proizvodnje prinosio na žrtvu bogovima, a predmeti od dragocijene zlatne legure, cija je tehnika izrade danas zaboravljena, a u svoje vrijeme je daleko nadmašivala onu poznatu u Evropi, izradivani su skoro iskljucivo u tu svrhu, da budu žrtvovani i da posluže kao spritualni dar.
U maloj pecini u brdima južno od Bogote troje seljaka je 1969. pronašlo mali zlatni splav, gotovo potpuno identican Frejlovim opisima. Zajedno sa drugim arheološkim nalazima i brojnim zlatnim predmetima pronadenim u jezerima i na drugim svetim mestima Indijanaca, on potvrduje da je prica o covjeku prekrivenom zlatom koji ulazi u sveto jezero zapravo prava i autenticna prica o El Doradu.
tekst i foto: Blic.rs
