Tajne službe engleske, francuske, švajcarske i njihovi partneri, posebno SAD, uspjele su da identifikuju petnaest agenata GRU-a 2018, pošto su rekonstruisali sva njihova kretanja, od pokušaja trovanja aprila 2015. u Bugarskoj, operacije organizacije terorizma u Crnoj Gori oktobra 2016, do trovanja Skripalja marta 2018.
Osveta je jelo koje se jede hladno, naročito u svijetu špijunaže. Prema informacijama Monda, istraživačka hajka bez presedana, koju su, u proljeće 2018. preduzele britanske, francuske i švajcarske kontra-obavještajne službe i njihovi partneri, posebno američki, omogućila je da se napravi lista petnaest ruskih oficira vojno-obavještajne službe (GRU). Ovi članovi iste jedinice, specijalizovani za ubistva, kretali su se Evropom od 2014. do kraja 2018. godine.
Sve navedene obavještajne službe su se mobilisale poslije napada dva agenta GRU-a koji su upotrijebili novičok (novitchok) neurotoksičnu supstancu poznatu još iz sovjetskog doba 4. marta 2018, u Salzberiju (Salisbury), na jugu Engleske, protiv Sergeja Skripalja, bivšeg kolege koji je prešao na Zapad.
Taj veliki lov, kome je značajno doprinijela i Glavna uprava za unutrašnju bezbjednost (DGSI), pokazao je da su petnaest oficira GRU-a, prolazili i boravili u Francuskoj u tom periodu. Neki u više navrata a neki jednom ili dva puta.
Oni sustizali iz Londona, Moskve, Španije ili Švajcarske. Mjesto Heksagon (Francuska) im je poslužio kao „bezbjedna” etapa prije nego što se ovi agenti, prekaljeni ilegalci, ne upute na konačnu destinaciju. Ovi ljudi su redovno boravili u istoj zoni Gornje Savoje, u gradovima kao Anemas, Evijan ili Šamoni, i u izolovanijim mjestima. Prije nego što bi stigli tamo, uglavnom su slijetali na aerodrom Ruasi ili onaj u Lionu, a jednom u Nici, prije nego što bi proveli noć u hotelu u Kanu (Primorske Alpe) i vrlo često u Ženevi. Tamo su iznajmljivali auto da bi stigli u Gornju Savoju.
Iako su još uvijek otvorena brojna pitanja, ovaj pogranični region sa Švajcarskom, prema francuskoj kontra-obavještajnoj službi, služio je kao pozadinska i logistička baza oficira GRU-a za akcije širom Evrope. Do danas nije utvrđena ni jedna akcija ove GRU jedinice u samoj Francuskoj. Postojanje „baznog kampa” u ovom regionu, može biti objašnjenje zašto ruske službe nijesu željele da privlače pažnju lokalnih vlasti operišući na francuskom tlu.
Ovih petnaest agenata pripada jedinici 29155, iz 161. Centra za specijalnu obuku GRU. Ova institucija je obučavalau vrijeme hladnog rata kadrove komunističke gerile u Aziji, Africi i Centralnoj Americi.
Pretvoren, poslije pada Berlinskog zida, u servis za ilegalne akcije, ovaj servis počinje da vrši ubistva, sabotaže ili još opskurnije akcije kao što pokazuju „kutije mrtvih pisama”, (dead letter box) sredstvo komunikacije tajnih agenata u svijetu. Njihov modus operandi, dosta netipičan u svijetu špijunaže, objašnjava udruživanje napora u potrazi za ovim ljudima.
Ia!ko je u martu 2018. godine propao pokušaj trovanja gospodina Skripalja, on je za London i njegove saveznike, djelovao kao čin hemijskog rata i ozbiljnaprovokacija. Vrlo opasni otrovni proizvod je, poslije upotrebe, bio odbačen u jednom parku, što je poslije nekoliko nedjelja uzrokovalo smrt jedne žene, a više osoba je bilo prinuđeno da zatraži ljekarsku pomoć.
Ovo je, takođe, bila prva upotreba hemijskog oružja u Evropi poslije Drugog svjetskog rata. Praksa, opasna za široku publiku koja ilustruje ekstremnu agresivnost Rusije i ne poštuje, ionako vrlo elastična, pravila svijeta tajni.
Operacija protiv Crne Gore
Tajne službe engleske, francuske, švajcarske i njihovi partneri, posebno Amerikanci, uspjele su da identifikuju ovih petnaest agenata GRU-a 2018, pošto su rekonstruisali sva njihova kretanja.
Imena nekih od oficira sa ove liste su se već pojavila u nekim novinarskim anketama. U jesen 2018. engleski istraživački sajt Belingket (Bellingcat) i njegov ruski partner Insajder (The Insider) objavili su imena dva aktera pokušaja trovanja pomoću Novičoka: Aleksandra Miškina, alias Aleksandra Petrova, i pukovnika Anatolija Čepigu, alias Ruslana Baširova. Sredinom februara Belingket je objavio još jedno ime, koordinatora akcije u Salzberiju, general majora Borisa Sergejeva, alias Sergej Fedotov, koji je diplomirao na Ruskoj Vojnoj diplomatskoj akademiji.
Fedotov je, takođe, bio zapažen u Bugarskoj. Tamo je upravljao, 28. aprila 2015, pokušajem trovanja Emilijana Gebreva, proizvođača oružja viđenog kao neprijatelja interesa Kremlja u regionu.
Ovaj posljednji se srušio na jednom prijemu u Sofiji. Njegov sin i jedan visoki službenik u njegovom preduzeću, bili su, takođe, povrijeđeni. Meta i kolateralne žrtve su preživjeli. Bugarski sud je, sa svoje strane, potvrdio da se sumnja na „agenta GRU-a“ koji se zove Fedotov i koji je u tri navrata bio u Bugarskoj u vremenu dešavanja.
Krajem novembra 2019, nastavljajući rad na neuspjeloj operaciji u Bugarskoj, Belingket, Insajder i njemački nedjeljnik Špigl (Der Spiegel), otkrili su pseudonime šest drugih članovajedinice29155: Vladimir Popov, Nikolaj Koninikin, Ivan Lebedev, Danil Stepanov, Sergej Pavlovi Georgi Gorškov, zadužene za bezbjednost i logistiku.
Navedeni mediji su dokazali da su ovi agenti učestvovali i u drugim misijama, kao onim, tokom aneksije Krima i u kampanji destabilizacije u Moldaviji. Izgleda daje Vladimir Popov korukovodio, krajem 2016, sa još jednim agentom iz jedinice, Eduardom Sišmakovom, alias Eduard Širokov, jednom operacijom protiv Crne Gore u trenutku kada je ova zemlja pokušavala da se približi Sjeverno atlantskom savezu.
Prema istraživanju Monda, jedan od ovih agenata, Sergej Pavlov, takođe je bio zapažen od britanske obavještajne službe, krajem 2017, na njihovom tlu. Njegov prolazak bi mogao biti povezan sa pokušajem trovanja Segeja Skripalja. On bi tako kompletirao trio sastavljen od Aleksandra Petrova, Ruslana Baširova i Sergeja Fedotova.
U sklopu afere Skripalj, Francuskoj je upućen zahtjev za pravnu međupomoć od Velike Britanije, koji se sastojao u tome da se nađu dvije francuske porodice koje su boravile u hotelskoj sobi nakon što su je napustili dva autora napada pomoću novičoka. Vlasti su željele da se osiguraju da njihovo zdravlje nije bilo ugroženo ostacima neurotoksične supstance. Što nije bio slučaj. Naša istraživanja, koja su potvrdili obavještajni izvori, su omogućila da se objelodane imena pet drugih članova jedinice 29155, koja postoje na listi petnaest ubica GRU-a. Radi se agentima poznatim samo po pseudonima: Aleksandar Kulagin, Evgenij Larin, Timur Nuzirov, Naman Jusupov i Genadi Svets. Kao i drugi članovi ove jedinice, oni su prolazili i boravili u Francuskoj i Gornjoj Savoji.
Fedotov, koordinator operacija u Salzberiju, 2018, i Sofiji, 2015, lokalizovan je u Parizu, 12. novembra 2014. Ostaje u Francuskoj do 1. decembra iste godine. U aprilu 2016, putuje između Londona i Liona. Petrov i Baširov, dva salizberška trovača pomoću novičoka, 9. septembra 2017. stižu u Pariz iz Moskve. Nedjelju dana kasnije putuju u suprotnom smjeru. U međuvremenu su otišli u Gornju Savoju. Isti oni su se vratili u Pariz 25. oktobra 2017, otišli do Gornje Savoje, prije nego što će uzeti avion 4. novembra za Moskvu sa polaskom iz Ženeve. Oni će učiniti slični put u decembru 2017. i januaru 2018.
