U privredni, odnosno pravni sistem Crne Gore, kroz prijedlog zakona o privrednim društvima uvode se nezavisni direkrori, odnosno članovi odbora direktora. Njih možemo očekivati već naredne godine, jer je prijedlog zakona ušao u skupštinsku proceduru i trebalo bi da bude usvojen do kraja decembra. Zakonom se detaljnije i preciznije reguliše osnivanje, upravljanje, restrukturiranje, prestanak privrednih društava...
Uvođenje nezavisnih u odbore direktora crnogorskih firmi je preporuka EU, koja bi, kako procjenjuju u Vladi, trebalo da poboljša korporativno upravljanje i poveća stepen pravne sigurnosti.
Trećina i dvije petine
- Odbor direktora preduzeća mora imati najmanje jednu trećinu nezavisnih članova, a javnog akcionarskog društva najmanje dvije petine – precizirano je zakonskim prijedlogom. Isto važi i za članove nadzornog odbora u firmama.
Tokom javne rasprave na kompletan zakonski tekst bilo je dosta primjedbi i prijedloga iz Unije poslodavaca, MBA, Udruženja banaka, Komisije za hartije od vrijednosti, Centralne depozitarne agencije, Domaće trgovine, Instituta sertifikovanih rsačunovođa, Plantaža, M-tela, Biznis centra Čelebić, Okova, Naprertka, Vodovoda, Marketing centra. Dosta primjedbi je bilo i na uvođenje nezavisnih direktora
Zakon kaže da odbor direktora ima najmanje tri člana a akcionarskog društrva pet članova što znači da prvi mora imati jednog nezavisnog, a drugi dva takva člana.
Zakon je odgovorio i na pitanje što znači nezavisni član odbora direktora.
- Nezavisni član odbora direktora je lice koje nije srodnik u pravoj liniji, srodnik u pobočnoj liniji, zaključno sa drugim stepenom srodstva, bračni i vanbračni supružnik ostalih članova organa upravljanja društva, odnosno akcionara koji imaju značajno ili većinsko učešće u osnovnom kapitalu. I lice koje u periodu od najmanje dvije godine prije izbora za člana odbora direktora nije bilo većinski vlasnik, vlasnik sa značajnim učešćem u osnovnom kapitalu, član organa upravljanja, osim organa u koji se bira, prokurista, lice zaposleno u društvu u sastav čijeg organa se bira ili u drugom društvu koje je povezano sa tim društvom, nije primilo ili potraživalo od društva organa u koje se bira, ili od društava koja su povezana sa tim društvom naknadu čija je ukupna vrijednost veća od 10 odsto godišnjih prihoda tog lica - precizirano je ovim zakonskim tekstom.
Tokom javne rasprave na kompletan zakonski tekst bilo je dosta primjedbi i prijedloga iz Unije poslodavaca, MBA, Udruženja banaka, Komisije za hartije od vrijednosti, Centralne depozitarne agencije, Domaće trgovine, Instituta sertifikovanih rsačunovođa, Plantaža, M-tela, Biznis centra Čelebić, Okova, Naprertka, Vodovoda, Marketing centra. Dosta primjedbi je bilo i na uvođenje nezavisnih direktora.
Uvođenje nezavisnih direktora u pravni sistem Crne Gore je u skladu sa preporukama Evropske komisije i standardima korporativnog upravljanja u razvijenim državama i najboljim praksama u Evropi uopšte i našem regionu. Zato je osnovni cilj i očekivani rezultat unapređenje sistema korporativnog upravljanja i povećanje stepena pravne sigurnosti - ocijenili su iz Ministarstva ekonomije.
Iz Montenegro biznis alijanse su ocijenili da se odredbom da odbor direktora mora da ima trećinu nezavisnih direktora privrednim društvima ograničava mogućnost da u tom tijelu budu predstavnici osnivača, što je, kako kažu, uobičajena poslovna praksa. To je, navode iz ove biznis asocijacije, jasno jer se, između ostalog, pod pojmom nezavisni podrazumijeva da ne može biti zaposlen u povezanim licima.
Iz MBA su takođe ocijenili da se na ovaj način previše detaljno razrađuje odbor direktora, njegov sastav i način rada, ,,čime se ograničava mogućnost privrednim društvima da svojim statutom i pravilnikom o radu odbora odrede detalje vezane za način rada“.
Iz Ministarstva ekonomije ne daju im za pravo.
- Uvođenje nezavisnih direktora u pravni sistem Crne Gore je u skladu sa preporukama Evropske komisije i standardima korporativnog upravljanja u razvijenim državama i najboljim praksama u Evropi uopšte i našem regionu. Zato je osnovni cilj i očekivani rezultat unapređenje sistema korporativnog upravljanja i povećanje stepena pravne sigurnosti - ocijenili su iz Ministarstva ekonomije.
