Piše: Prof. dr Blagota MITRIĆ
Kao što je poznato da uz primjenu pravnih normi postoji i tumačenje prava i tako se stvara optimalna mogućnost ostvarivanja prava. U najkraćem, tumačenje pojedinih pravnih normi se vrši da bi se ona pravilno primijenila, kako bi sadržina tih pravnih normi postala sadržina ponašanja pravnih subjekata u pojedinim pravnim odnosima. Ali, nećemo ovdje o tome, jer je suviše složeno.
Međutim, hoćemo o jednom malom fenomenu, koji se rađa u najvišem zakonodavnom organu, a koji najbolje odslikava odnos politike i prava, da ne kažemo sukoba politike i prava, a povod je pojedine ,,pravne diskusije“ povodom razmatranja Odluke Skupštine o formiranju Odbora za izborno zakonodavstvo.
Evo o čemu je riječ: svjedoci smo da za vrijeme zasijedanja Skupštine u plenumu pojedini poslanici, pripadnici pojedine poslaničke grupe, prozivaju u bukvalnom smislu te riječi poslanike iz druge poslaničke grupe, koja je obično predlagač konkretnog opšteg akta, kao što je slučaj sa gore pomenutim opštim aktom, povodom čega su se ,,lomila koplja“ u pravnom tumačenju famoznog člana 5. ovog opšteg akta, i to prozivaju posebno one poslanike koji su pravničke struke da na ,,licu mjesta“ tumači pojedinu pravnu normu, zaboravljajući pritom da je svaki poslanik prije svega političar, bez obzira koja mu je struka, inžinjerska ili pravnička, medicinska ili književna, zanatlijska ili poljoprivrednička.
Ako poslanik-pravnik prihvati da na ,,licu mjesta“ tumači odgovarajuću pravnu normu iz Odluke Skupštine o formiranju ovog Odbora, taj poslanik sebe dovodi pred ,,svršeni čin“ iz prostog razloga što on unaprijed ima (to nam praksa pokazuje od uvođenja višeparlamentarizma) političku obavezu da glasa po unaprijed utvrđenom stavu svoje poslaničke grupe, iako je u Ustavu zapisano sasvim suprotno - da glasa po svom sopstvenom uvjerenju.
Tako da ,,prozvani“ poslanik-pravnik, ako se upušti u tumačenje pravne norme na sjednici Skupštine dovodi sebe do sukoba sa samim sobom, i to dvostrukim sukobom prvo, sa svojom poslaničkom grupom, s jedne strane, i drugo, sa ustavnom normom, s druge strane. Razumije se da nijedan od prozvanih poslanika-pravnika nije tumačio pomenutu normu, nego je ,,elegantno“ izbjegao. Ali je veoma indikativno bilo glasanje ,,dijela“ vlasti, oličene u SD partiji, prilikom usvajanja ove odluke.
Da poentiramo: da li je formiranje Odbora za izborno zakonodavstvo u skladu sa Odlukom Skupštine dužnost je nadležnog državnog sudskog organa da protumači član 5. te Odluke i donese svoju odluku o tome. A to je Ustavni sud.
