Prijedlogom je inicirano brisanje člana koji propisuje da se upravni spor ne može voditi protiv akta „donijetog u stvari u kojoj neposredno, na osnovu ustavnih ovlašćenja, odlučuje Skupština i predsjednik Crne Gore“.
OBRAZLOŽENJE
Podsjetili su da je Opšta sjednica Vrhovnog suda, krajem juna, utvrdila načelni pravni stav po kojem se odluka Skupštine Crne Gore o izboru, imenovanju ili razrješenju javnog funkcionera ne može pobijati u upravnom sporu, niti u parničnom postupku.
- Pri takvom stanju stvari narušena je ustavna podjela vlasti, jer ne postoji međusobna kontrola, niti zaštita od nezakonitog rada Skupštine, potpuno je onemogućeno pravo na pristup sudu, sadržano u pravu na pravično suđenje koji štiti Evropska konvencija i pravo na pravni lijek koje jamči Ustav – piše u obrazloženju prijedloga koji je u skupštinskoj proceduri.
Ocjenjuje se da se ovakvom odlukom volja političke većine stavlja iznad zakona, a da Skupština može nekažnjeno kršiti zakone koje je sama donijela i ako nekome time pričini štetu platiće građani iz budžeta. Ističu da je cilj izmjene da se omogući sudska zaštita u slučaju nezakonitih odluka Skupštine i predsjednika države, koju propisuje i Ustav. Cilj je, navode oni, i da se prekine praksa da se izabrana ili imenovana lica razrješavaju na nezakonit način, bez razloga za razrješenje ili suprotno propisanoj proceduri, uskraćujući im i pravo na sudsku zaštitu.
- Pored unutrašnjih posljedica koje urušavanje vladavine prava neminovno nosi, mora biti posljedica i za integracioni proces, naročito nakon poruka iz EU ovim povodom - piše u obrazloženju.
STAV
Pobjeda je 24. juna, tri dana prije nego je Vrhovni sud donio ovaj načelni pravni stav, objavila priču upravo o tome da li su osnovni sudovi nadležni da odlučuju po tužbama funkcionera koje razriješi Skupština, a više stručnjaka iz oblasti prava ocijenili su da nije najbolje uređeno to što redovni, odnosno osnovni sudovi odlučuju u predmetima koji se tiču pojedinačnih odluka razrješenja Skupštine Crne Gore.
Istakli su i da te akte neki sud mora preispitati, ali da to nije osnovni, ukazujući da odredba Ustava o međusobnoj kontroli i ravnoteži zakonodavne, sudske i izvršne grane vlasti inače ne bi imala smisla. Vrhovni sud donio je načelni pravni stav o odlukama o razrješenju javnih funkcionera koji se imenuju, odnosno biraju u Skupštini, ocijenivši da time što je isključeno da se takvi postupci vode pred Upravnim sudom ne znači da mogu da se vode pred osnovnim, osim kada javni funkcioner eventualnim nezakonitim razrješenjem pretrpi štetu.
- Kako je zakonom izričito isključeno vođenje upravnog spora, to se protiv takvih odluka ne može voditi ni parnični postupak. Drugačiji zaključak od ovog ne može se izvesti ni iz odredbe člana 14 Zakona o sudovima, jer je tom odredbom propisana nadležnost osnovnog suda ako zakonom nije propisana nadležnost drugog suda.
Međutim, u situaciji kada je isključena nadležnost suda koji bi po opštim propisima bio nadležan, onda se iz ove odredbe Zakona o sudovima ne može izvoditi zaključak da je nadležan neki drugi sud. Izuzetak postoji samo u situaciji kada je posebnim zakonom izričito propisano pravo na sudsku zaštitu – ocijenjeno je, pored ostalog, na Opštoj sjednici Vrhovnog suda
