Piše: Prof. dr Blagota MITRIĆ
U jednoglasju, iliti u jednoumlju, u kome se glasa sa 100 odsto glasova „za“, očituje se duh apsolutističke vlasti u bilo kom državnom segmentu, protiv koje se bore, počev od začetaka pravne države do danas, pa i ubuduće, pravna teorija i ustavno-pravne odredbe, koje su fundamentalnog karaktera, a koje su definisane u svim ustavima demokratskih država.
Tako, na primjer, naš Ustav ima krucijalnu odrednicu u tom smislu, u članu 1, koji kaže da je „Crna Gora građanska, demokratska, ekološka i država socijalne pravde, zasnovana na vladavini prava“. Da je zasnovana na vladavini prava znači apsolutno poštovanje propisanog i potčinjenost pravu svih, a posebno od onih najodgovornijih. To je istovremeno suština pravne države, kojoj bi trebalo da teži svaka vlast.
Da li je baš tako u našoj pravnoj i političkoj zbilji, primjeri će da pojasne. Uopšteno govoreći, strast za vlašću, za političkom moći, ustvari, nema komponente strasti, jer je u svom postupanju često politički neiskrena do pravnog apsurda. To, uostalom, vidi cijela iole objektivna Crna Gora, kako pojedinci, uprkos svom građanskom ugledu, ne prezaju da sruše elementarne ustavne norme, samo da bi se dočepali visokih funkcija, ili, još gore, kako bi ostali na njima.
Tu imamo dva legendarna izbora, o kojima su pisale i vaše novine sa tri uzastopna mandata, na najvišim državnim funkcijama, uprkos odredbama „najviše dva puta“, uprkos uporednom pravu, uprkos opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava, koji nas obavezuju po članu 9 našeg Ustava.
Ali, ono što posebno začuđuje i što „prijeti“ je neshvatljiva činjenica da od toliko uglednih pravnika, koji odlično znaju za sve ovo što piše ovdje, i što je važnije, što piše u Ustavu, njih oko tridesetak (Vrhovni sud i Sudski savjet) sa 100 odsto glasova ruši elementarne ustavne norme. Uz to, i fundamentalne. Ama, bar jedan član ovih organa da je bio uzdržan, da spasi svoju pravnu dušu i profesionalnu slobodu. Jok, nijedan!
To vrijeme, kada se glasalo sa 100 odsto, dobro samo zapamtili punih 35 godina, ali to im je i sistem omogućavao. A ovo što se sad čini sa raznim izborima, sa imunitetom i slično, i to od strane najviših državnih i sudskih organa – e, to je ono što „prijeti“ ovoj državi i svima nama koji živimo u njoj cijeli život. Pa, čak, i onima koji imaju taj „glasački“ poriv koji se zove 100 odsto i koji im „diriguje“ - nijedan uzdržan i nijedan protiv. Da li to Crna Gora može izdržati?
(Autor je profesor međunarodnog privatnog prava u penziji i bivši predsjednik Ustavnog suda Crne Gore)
