Delegaciju Podgorice predvodi zamjenica gradonačelnika dr Slađana Vujačić, koja je imala izlaganje na ovoj prestižnoj konferenciji u okviru sesije EBRD Zeleni gradovi: glasovi regiona, a koja ima za cilj da istakne raznovrsnost gradova u okviru inicijative EBRD Zeleni gradovi i izazova sa kojima se suočavaju kada je u pitanju zaštita životne sredine i borba sa klimatskim promjenama.
“Podgorica, kao glavni grad Crne Gore nastoji da bude prepoznata kao pozitivan primjer u oblasti zaštite životne sredine, klimatskih promjena i energetske efikasnosti, odnosno postizanja što većeg stepena sinergije i saradnje sa svim lokalnim samoupravama naše države, u cilju efikasnije implementacije globalnih zahtjeva i politika. Smatramo da je, pored legislativom definisanih obaveza i procedura, neophodno stvoriti preduslove za sprovođenje standarda u širem kontekstu što je i prepoznato, međunarodnim strateškim dokumentima, te inkoporiranjem njihovih postulata u naš strateški okvir.
2017. godine usvojen je Lokalni akcioni plan za održivi razvoj Glavnog grada, koji se zasniva na Nacionalnalnoj strategiji održivog razvoja odnosno Agendi Ujedinjenih nacija za održivi razvoj do 2030. godine. Donešen je i Akt o proglašenju dijela kanjona Cijevne za park prirode, a u ranijem periodu dio masiva Komova na teritoriji Glavnog grada takođe proglasili zaštićenim prirodnim dobrom. S obzirom da i jedan i drugi lokalitet su dijelom prepoznati kao „Emerald sajtovi“ to opisane aktivnosti doprinose ispunjenju obaveza iz poglavlja 27 u smislu budućeg formiranja NATURE -mreže nacionalno zaštićenih područja, a što je jedan od preduslova pridruživanju EU. Donijeli smo i Akcioni plan za biodiverzitet Glavnog grada kojim su, pored ostalog, obrađeni su podaci o prirodnim vrijednostima na teritoriji Grada, kao mjere i aktivnosti koje treba preduzeti u cilju zaštite ovog segmenta životne sredine.
Usvojili smo i Program poboljšanja energetske efikasnosti za period 2018 – 2020 sa godišnjim planom sprovođenja. Donošenjem Programa napravljen je okvir za uspostavljanje sistema integralnog energetskog menadžmenta u Glavnom gradu. Takav vid strateškog planiranja, omogućava postizanje efikasnosti u potrošnji energije, a samim tim smanjenje operativnih troškova. Nedavno je potpisano mandatno pismo sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj, kojim smo ušli u projekat kojim ćemo dobiti kvalitetnu projektnu dokumentaciju za popravljenje i energetsku efikasnost preko 20 zgrada koje su u vlasništvu Glavnog grada. Takođe, potpisan je ugovor o uvođenju LED tehnologije i javne rasvete čijom primjenom ćemo dobiti efikasnije cjelonoćno osvjetljenje i tim mjerama uštedjeti preko 80% električne energije iz kojih ćemo isplatiti ovu investiciju. Ovo je potpuno novi, inovativni model koji je Glavni grad razvio prije četiri godine na Forumu održivosti u Beču. Ovaj „podgoričku„ model je tada bio predložen ostalim lokalnim upravama u Evropi, kao model na koji se treba ugledati.
Izgradnja novog postojenja za prečišćavanje otpadnih voda koji je definitivno najveći projekat koji grad trenutno realizuje. Međutim, treba imati u vidu da preduzeće vodovod i kanalizacija već intezivno uspostavlja primarnu i sekundarnu kanalizacionu mrezu i što će upotrebu septičkih jama na teritoriji Grada svesti na najmanju moguću mjeru.
Iskoristiću priliku da podsjetim da je Grad prepoznao potrebu da unaprijedi sektor saobraćaja, da odgovori na izazove i primjeni opšte prihvaćene standarde održivog transporta. Grad je usmjerio svoje djelovanje na povećanje nivoa alternativnih vidova transporta, unapređenje postojeće infrastrukture uvođenjem efikasnijih saobraćajnih rješenja. Povećanje stepena bezbjednosti svih učesnika je takođe važna kompnenta ovog sistema. I naravno poseban akcenat je stavljen na edukaciju, promociju i jačanje svijesti šire javnosti. Podgorica dobila tehničku i finansijsku podršku za izradu Plana održive urbane mobilnosti (SUMP), jer ćemo na principima zaštite životne sredine, ekonomske isplativosti i energetske efikasnosti u sektoru transporta nastaviti intenzivno da radimo na zadovoljenju potreba građana Podgorice za organizovanom mobilnošću, a samim tim i većem kvalitetu života. Podgorica je jedan od partnera u projektu: Održiva urbana mobilnost u zemljama Jugoisočne Evrope – Gradovi Jugoistočne Evrope zajedno prema održivom, čistom i energetski efikasnom transport, koji je finansijski podržan i odobren od strane njemačkog Ministarstva za ekonomsku saradnju i razvoj. Projekat implementira Njemačko društvo za međunarodnu saradnju – GIZ.
Glavni grad je, takođe prepoznao važnost proširenja zelenih površina što je predmet preporuka definisanih u lokalnim strateškim dokumentima. U tom smislu, velika pažnja je usmjerena na segment kvalitativnih karakteristika sadnog materijala.
Glavni grad je član Evropske mreže zdravih gradova, zatim Globalnog sporazuma gradonačelnika za klimatske i energetske projekte.
Nastavak unapređenja sistema tretmana otpada i izgradnja novih postojenja na Deponiji „Livade“ u Podgorici u cilju veće zaštite životne sredine i efikasnijeg upravljanja otpadom u skladu sa savremenim evropskim standardima. Planiramo da nastavimo sa novim investicima u ovoj oblasti, a prva će biti izgradnja Postrojenja za kogeneraciju biogasa, a zatim i Postrojenja za tretman automobilskih guma. Trenutno radimo i na uvođenju primarne selekcije otpada u domaćinstvima, kao i izbacivanje plastičnih kesa iz upotrebe.
Možda nas iskustva koja dijelimo danas natjeraju na razmišljanje da se u budućnosti češće opredijelimo za sliče priče, jer svjesni smo da su zaštita životne sredine i održivi razvoj potreba današnjice i da realizacijom različitih aktivnosti obezbjeđujemo ugodniji život našim građanima. Na kraju, dozvolite mi, da još jednom ponovim opredjeljenje Podgorice, o potrebi objedinjavanja svih napora u cilju izgradnje bolje budućnosti za sve nas, kao i za generacije koje dolaze, jer očuvanje životne sredine je mjera civilizovanosti jednog društva. Zato, upućujem apel svim građankama i građanima Evrope i svijeta da malim ličnim doprinosom i promjenom načina odnosa prema utrošku energije učinimo našu planetu ne samo energetski efikasnijom, već i ljepšim mjestom za život”, zaključila je zamjenica Vujačić.
Konferencija je okupila ministre, gradonačelnike, zamjenike gradonačelnika i ostale zvaničnike gradova koji su pristupili inicijativi EBRD Zeleni gradovi, kao i finansijske eksperte i eksperte iz oblasti urbanog razvoja i klimatskih promjena.
Na konferenciji su istaknuti aktuelni trendovi u finansiranju zelenih gradova. Od inovativnih tehnologija do održivih infrastrukturnih investicija, sagledaće se najbolje mogućnosti za suočavanje sa izazovima urbanog razvoja i obezbjeđivanje bolje i održivije budućnosti gradova i njihovih stanovnika.
