Izjava predsjednika Crne Gore kojom je najavio obnovu autokefalnosti CPC izazvala je snažnu reakciju javnosti u Srbiji i Crnoj Gori.
Tako je javni servis Srbije nedavno, upravo povodom Đukanovićeve izjave, u emisiji ,,Oko“ ugostio istoričara Predraga Markovića, koji je iznio brojne neistine o istoriji Crne Gore. Na apsurdno novinarsko pitanje - šta bi danas kralj Nikola rekao o svemu - Marković je kazao: ,,On bi se prevrnuo u grobu. Nije to sporno. Znači kralj Nikola je bio Srbin, to znamo po svakom mogućem kriterijumu“. Iako ga je novinar pitao šta bi kralj Nikola rekao, a ne kako se nacionalno osjeća i šta radi u grobu, Marković odgovara kao političar, a ne istoričar.
U nastavku emisije patetično je sažaljevao kako se kralj Aleksandar Karađorđevic nakon stvaranja KSHS (Jugoslavije) nepravedno ponio prema sinovima kralja Nikole, koji su baš kao i njihov otac bili Srbi. A onda je o sinovima kralja Nikole počeo da iznosi obične izmišljotine: ,,Oni su odbili da, recimo, sarađuju sa italijanskim okupatorima jer su sebe smatrali srpskim patriotama“.
Podsjetiećmo Markovića, ali i neke njegove kolege sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, da ni jedan sin kralja Nikole nije dočekao 1941. i italijansku okupaciju. Najstariji sin kralja Nikole, prijestolonasljednik Danilo, umro je 1939. godine. Njegov brat Mirko, srednji sin kralja Nikole, preminuo je u Beču marta 1918. ne dočekavši kraj Prvog svjetskog rata, a kamoli italijansku okupaciju Crne Gore 1941.
No, to nije smetalo jednom poznatom srpskom istoričaru mlađe generacije da u dva navrata vrlo odvažno saopšti javnosti preko malih ekrana, da je princ Mirko Petrović-Njegoš 1920. (u drugom intervjuu je tvrdio 1920. ili 1921) prvi put pomenuo crnogorsku naciju. Najmlađi sin i dvanaesto dijete kralja Nikole, princ Petar umro je 1932. sa nepune 43 godine.
Onaj koji je odbio saradnju sa italijanskim okupatorom, a za koga Marković misli da je sin kralja Nikole, bio je u stvari njegov unuk i sin princa Mirka – Mihailo Petrović-Njegoš. Dakle, tvrdnje na kojima je Marković želio da poentira notorne su neistine.
Predstavljanje sinova kralja Nikole kao nekih zagriženih srpskih patriota nemaju nikakvog utemeljenja u nauci. Prijestolonasljednik Danilo protivio se učešću Crne Gore u Drugom balkanskom ratu i slanju crnogorske vojske na makedonski front kao pomoć Srbiji u borbi protiv Bugara.
I, za razliku od svoga oca koji je 1914. prvi u Evropi mobilisao vojsku kada je Austrougarska napala Srbiju i čvrsto vjerovao u pobjedu sila Antante, prijestolonasljednik Danilo gajio simpatije prema taboru Centralnih sila. Uostalom, germanofilstvo prijestolonasljednika Danila u istorijskoj nauci opšte je poznata stvar. A kad je već tako, govoriti o njemu u kontekstu srpskog patriote je nedopustivo i činjenično neutemeljeno.
Ništa manje nijesu neutemeljene ni tvrdnje o navodnom srpskom patriotizmu ostalih sinova kralja Nikole.
Princ Mirko se na Cetinju sa političkim protivnicima svoga oca i pristalicama ujedinjenja sa Srbijom nemilosrdno obračunavao,a bliski saradnici knjaza Petra u Budvi za vrijeme Prvog svjetskog rata nijesu se baš najljepše ophodili prema nekim srpskim dobrovoljcima iz Dalmacije.
Ministar crnogorske vlade u egzilu Niko Hajduković o tome je u svojim ,,Memoarima“ zabilježio sljedeće: ,,Onijema u štabu nije bilo ugodno da gledaju vojnike dobrovoljce u uniformi Srbije sa šajkačama na glavi“.
Dakle, više je nego evidentno da predstavljanje kraljevih sinova kao srpskih patriota o kojima govori Marković, nema dodirnih tačaka sa istorijskom istinom.
A što se tiče srpstva kralja Nikole kome se Marković danas divi, čudno da prošle godine nijednom nije osjetio potrebu ga odbrani od brojnih napada svojih kolega. Očito da tada nije bio slab na njega i njegovo srpstvo.
Ali kada već zna kako se kralj Nikola koji je umro 1921. ,,osjeća danas u grobu“, valjalo bi da razmisli - kako li se tek osjećao kada mu je otet prijesto, ukinuta država, a njegovoj dinastiji zabranjeno da se vrati u Crnu Goru.
Na koncu svega - i kada je na stogodišnjicu završetka Velikog rata od strane nekih srpskih istoričara i crkvenih velikodostojnika proglašen za izdajnika.
