Ovaj Prvi maj je bio različit. Sindikalisti su bili brojno nadmašeni Žutim prslucima, čiji je ovo bio 25. izlazak na ulice tražeći ispunjenje njihovih zahtjeva. Bilo je i pripadnika Crnih blokova (Black Blocs), ultra radikalnog antikapitalističkog pokreta, koje još nazivaju i Razbijači i koji su odgovorni za najveći broj slučajeva vandalskog ponašanja na marginama povorki Žutih prsluka - razbijanje izloga banaka, skupih butika, elitnih restorana i svih simbola kapitalističke ekonomije...
Bilo je i zelenih koji se bore za očuvanje planete i zahtijevaju hitne mjere vlade protiv globalnog zagrijavanja.
PRESEDAN
Bio je i veliki broj policajaca- samo u Parizu je bilo mobilisano 7.400 - koji su suzavcem i ,,zvučnim udarima“ (deseasoning grenade), ali i takozvanim bljesak granatama (flashball) pokušavali da obuzdaju manifestante, najčešće Razbijače, ali ne i samo njih.
Ovoga puta, a što je zaista presedan, policajci su napali kolonu sindikata CGT bez očiglednog povoda. Ili je povod bio što su uz Žute prsluke? Bilo je i ranjenih (24 osobe od kojih 14 policajaca) i uhapšenih demonstranata- 361 – kao i kontrolisanih, legitimisanih – više od 20.000... U brojkama, ovaj Prvi maj je izveo na ulice 164.500 Francuza od kojih je bilo 28.000 u Parizu.
To je po izvorima Ministarstva unutrašnjih poslova. Sindikati su izbrojali 310.000 od kojih u Parizu 80.000, novinari su izbrojali u Parizu 40 000...
Rat brojki je, kao i uvijek, u ovakvim prilikama. I, naravno, različite interpretacije pojedinih ekscesa i bacanje krivice na drugu stranu. Ali, poslije svega, ostao je gorak ukus.
Pokazalo se da dva glavna aktera, s jedne strane Žuti prsluci, a sa druge vlast, nastavljaju da se konfrontiraju. Žuti prsluci su već najavili naredni izlazak.
Njihova okupljanja i manifestacije odvijaju se subotom, ovaj Prvi maj je bio potez približavanja drugim pokretima i borbama, uglavnom za socijalnu pravdu.
KO SU ŽUTI PRSLUCI
Sve je počelo u oktobru 2018. kada se preko društvenih mreža pronio poziv za pobunu protiv poskupljenja goriva, nametom nove takse koju je vlast označila kao „ekološku taksu“.
To je, pokazalo se, bila kap koja je prevršila mjeru i koja je razotkrila ono čega su svi bili svjesni, ali čemu nijesu davali dovoljno važnosti. Odjednom se pokazalo do koje mjere je ranjiva srednja klasa koja živi na selu ili periferiji i kojoj treba auto da bi išla na posao i radila za platu koja je jedva dovoljna za normalni život.
Međutim, vrlo brzo se pokazalo da se ne radi samo o geografskom problemu, odnosa centra i provincije i revolta tog stanovništva koga se političari sjećaju u vrijeme izborne kampanje, a mediji gotovo nikada. Revolt se proširio i na druge slojeve društva od onih najsiromašnijih, koji ne mogu da sastave kraj s krajem i već od dvadesetog u mjesecu žive u potpunoj nemaštini, sve do onih koji udobno žive i dobro zarađuju, ali se pitaju kuda idu pare od poreza koji uredno plaćaju jer je javni servis sve gori.
Zbog toga je i bilo moguće da su 17. novembra, preko 240.000 građana u žutim prslucima (koji svaki automobilista treba da ima u svom gepeku u slučaju da mora da se zaustavi na putu zbog kvara na kolima), širom Francuske blokirali saobraćajnice, zauzeli kružne tokove, blokirali naplatne rampe na auto-putevima, izašli na ulice u gradovima itd. To je bila prva subota koja se ponavlja već gotovo šest mjeseci.
POKRET I PARTIJE
Pokret Žutih prsluka je sebe definisao kao apolitičan u smislu nepripadanja bilo kojoj političkoj partiji, a kao horizontalni pokret koji nema vođu, niti vođe koje bi mogle da govore u ime cijelog pokreta.
Od samog početka njihovih manifestacija je bilo nekoliko glasnogovornika, koji su i inicirali ovaj pokret i koji su najviše prisutni u medijima, a koji objašnjavaju motivaciju ljudi da izađu na ulice.
Pokušaj pridobijanja pokreta od strane političkih partija, najviše partije Nacionalnog okupljanja (bivši Nacionalni front, partija ekstremne desnice Marin Le Pen), ali i drugih od ekstremne ljevice do centra, nijesu urodili vidljivim rezultatima. Pokret je uspio da ostane po strani od njih i da svoj program koji je zasnovan na zahtjevima za socijalnom pravdom, svake subote nanovo afirmiše i traži njihovo ispunjenje od strane vlasti.
Žuti prsluci su već krajem novembra 2018. poslali vladi i medijima njihove zahtjeve u 42 tačke koji obuhvataju široki spektar. Ekonomski - kroz povećanje kupovne moći stanovništva, povećanje minimalnog dohotka, povećanja najnižih penzija, očuvanja francuskih industrijskih preduzeća itd, preko socijalnog koji se odnosi na očuvanje i poboljšanja javnog sektora, škola, bolnica, prevoza itd. Za politički domen je vezan zahtjev za proširenje i jačanje demokratije i za uvođenje u ustav mogućnosti sazivanja referenduma na inicijativu građana.
U stvari, pravo na sazivanje referenduma treba da podvuče i ojača pojam suvereniteta građana kroz direktnu kontrolu odluka koje se donose u njihovo ime.
(opširnije u Pobjedi)
