Vrsni rezultati
Pravedno je i ispravno što najstarija sportska manifestacija u našoj zemlji, ulična trka „Trofej Podgorice“, nosi Velišino ime. Taj decembarski dan uoči obilježavanja godišnjice oslobođenja glavnog grada ogriju osmijesi sportske mladosti, za jednu od najljepših sportskih priča Podgorice.
Veliša Mugoša, za generacije Titograđana, bio je dokaz da lokalno dijete može ostvariti vrhunski planetarni rezultat. Negdje od proljeća 1953. godine, pola decenije, nizao je rekorde na „dugim prugama“ - jedan evropski, 11 jugoslovenskih.
Za svjetsku atletiku, koja u detaljnoj i svima dostupnoj onlajn bazi rezultata otkriva riznicu Velišinih postignuća, neki rezultati bliješte i po modernim sportskim mjerilima.
Srebrni sa Svjetskih univerzitetskih igara u Parizu 1957, četvorostruki šampion Balkana... Pobjednik senzacionalne trke protiv svjetskog rekordera, nezaboravnog britanskog džentlmena Gordona Pirija... Finalista Olimpijskih igara u Melburnu 1956, u trci u kojoj je dugo vodio pa je morao da odustane... Prvi Jugosloven koji je istrčao 5.000 metara ispod 14 minuta!
Atletsko čudo
Tamo u Donjoj Gorici i dan-danas pominju mladića koji je, tvrde, donio prve sportske patike u Lješkopolje, nakon pobjede krajem četrdesetih. Pa prepričavaju njegovu pobjedu nad Pirijem i legendom Franjom Mihalićem... Pomenu i prvi radio-aparat, koji je u roditeljsku kuću Mata Mugoše donio baš Veliša. U Zagreb na studije pošao je već kao ostvaren šampion, malo atletsko čudo iz Lješkopolja; potom se proslavio kao atletičar Partizana, pa Crvene zvezde...
Bitan je, prije svega, svojim Crnogorcima - zbog velikog olimpijskog sna o medalji, prekinutog na pola trke, u godini u kojoj je imao jedan od najboljih planetarnih rezultata. Samo takav sportista mogao je dobiti priliku da iz komunističke Jugoslavije, krajem pedesetih, učestvuje u nizu trka u Sjedinjenim Državama.
Tamo je postao dvostruki šampion Amerike na tri milje. Jednu čuvenu dvoransku trku završio je pobjednički, postavljajući rekord i u samom „Gardenu“... Sa te ciljne ravnine, na onu ploču najslavnije sportske arene - pravo u vječnost.
San o stadionu
Pamti se i Velišin jedinstveni stil. Od starta trke u nekom svom tempu, u nepredvidljivom ranom napadu, bijegu bez osvrtanja ili računanja na taktiku ili kalkulaciju... Uvijek u nastupanju. Protiv sebe, jedinog i najvećeg rivala. Od prve velike pobjede na jugoslovenskom šampionatu u Varaždinu 1949. godine kada je imao samo 18.
Jedan titogradski maturant tada je dočekao ovacije punog atletskog stadiona - u vremenu kada su i na nacionalnim šampionatima, na našim prostorima, ovakve trke održavane u fudbalskoj atmosferi... Pred desetinama hiljada gledalaca.
Zaslugom i zalaganjem atletskih radnika iz grada i države, jedna ulica što vijuga od Vezirovog mosta, uz Goricu ka ruskoj ambasadi, nosi ime Veliše Mugoše, koji je preminuo 14. aprila 1979. godine. Prvi veliki sportista iz Donje Gorice već četiri decenije nije među nama, a stotine onih, koji svakog decembra osmijesima kite najveću trku u gradu, nauče kakva je dostignuća titogradska mladost mogla da dosegne prije više od šest decenija.
Da je živ, Veliša bi onu ulicu sa njegovim imenom sigurno rado zamijenio - za stadion sa uslovima za atletska takmičenja u Podgorici. Jedinom glavnom gradu Evrope bez atletske staze...
Stojan STAMENIĆ
FOTO: cdm.me
