Žalbeno vijeće Mehanizma za krivične sudove u Hagu osudilo je na doživotni zatvor nekadašnjeg vođu bosanskih Srba Radovana Karadžića. Ovom odlukom preinačena je prvostepena presuda Tribunala u Hagu kojom je u martu 2016. godine bio osuđen na 40 godina. Iako je odbacilo mahom sve žalbene navode, i tužilaštva i odbrane, žalbeno vijeće smatra da kazna od 40 godina nije bila adekvatna. - Žalbeno vijeće je saglasno sa Tužilaštvom da je kazna od 40 godina neadekvatna s obzirom na težinu Karadžićevih krivičnih djela, kao i da je kazna pretresnog vijeća nerazumna i nepravična, rekao je u oblazloženju odluke predsjednik Žalbenog vijeća sudija Van Josen iz Danske.
On je dodao da je pretresno vijeće pogriješilo kada je izreklo kaznu od 40 godina. Karadžić je ponovo osuđen za 10 od 11 tačaka optužnice. Žalbeno vijeće Mehanizma u Hagu potvrdilo je da Radovan Karadžić (73) nije kriv za genocid nad muslimanskim stanovništvom u sedam opština BiH u periodu od 1992. do 1995.
10 OD 11
Ovom odlukom potvrdilo je prvostepenu presudu u dijelu kojim je po ovoj, prvoj i jedinoj od 11 tačaka optužnice bio oslobođen od optužbi. Žalbeno vijeće smatra da je sudsko vijeće, koje je izreklo prvostepenu presudu pravilno zaključilo da nije bilo genocida na teritoriji opština Bratunac, Prijedor, Vlasenica, Zvornik, Sanski Most, Foča i Ključ, ali da jesu počinjeni drugi ratni zločini u tim opštinama od 1992. do 1995, koji su bili koordinirani s vrha Republike Srpske.
Osim jednog djelimično usvojenog zahtjeva (broj 31) Karadžića, svi ostali navodi iz žalbe su odbijeni, pored ostalog i onaj kojim je osporavao pravičnost suđenja. Prema stavu Žalbenog vijeća odbrana Radovana Karadžića nije uspjela da dokaže da nije kriv za masakr u Sarajevu, na Markalama, kao ni za „terorisanje stanovnika Sarajeva dugotrajnim granatiranjem i snajperisanjem tokom višegodišnje opsade glavnog grada BiH“, rekao je predsjednik Žalbenog veća Van Josen. Vijeće je, kako je dodao, utvrdilo da je Karadžić znao i za ubistva u julu 1995, nakon pada Srebrenice. - Žalbeno vijeće nije našlo greške u rezonovanju prvostepenih sudija u vezi s progonom Bošnjaka s područja Srebrenice, naveo je sudija Van Josen.
PROGON
Progon Bošnjaka sa područja Srebrenice se odnosi na prisilno preseljenje žena, djece i staraca sa područja Srebrenice, a kasnije ubistva muškaraca i dječaka, podsjetio je sudija. Takođe nije dokazao da nije imao namjeru da počini genocid, kao i da nije, kao vođa bosanskih Srba, kažnjavao one koji su činili zločine, dodao je sudija. - Karadžićevi navodi da je on proglašen odgovornim za to samo zato što je predsjednik su neuvjerljivi, prenio je sudija Van Josen.
Odbrana nije uspjela da dokaže ni da je vijeće donijelo pogrešne zaključke u presudi u kojoj je osuđen za zločine u 20 bosanskih mjesta, rekao je predsjednik Žalbenog vijeća. Govoreći o uzimanju pripadnika Unprofora za taoce 1995. godine, vijeće je smatralo da Karadžić nije uspio da dokaže da je osoblje UN-a zakonito privedeno. Presudu je čitao predsjednik Žalbenog veća portugalski sudija Ivo Nelson de Kaires Batista Rosa. Ostali članovi vijeća koji su učestvovali u donošenju ove odluke su sudije Vilijam Sekule iz Tanzanije, Vang Joensen iz Danske, Hoze Solaes iz Španije i Grasijela Santana iz Urugvaja. Karadžića je u martu 2016. godine sudsko vijeće Haškog tribunala osudilo na 40 godina zatvora zbog genocida u Srebrenici i zločina protiv čovječnosti u Bosni i Hercegovini 1992-1995. godine.
Prvostepenom presudom, Karadžić je oslobođen po jednoj tački optužnice - za genocid nad nesrpskim stanovništvom u sedam opština u BiH, ali osuđen je za ostalih 10 tačaka, među kojima je i za genocid u Srebrenici. Karadžić je bio optužen za genocid, zločine protiv čovječnosti i kršenje zakona i običaja ratovanja u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. godine. U posljednjoj verziji optužnice, koja je nekoliko puta mijenjana, navodi se da Karadžić snosi individualnu krivičnu odgovornost za te zločine, između ostalog, putem svog učešća u nekoliko udruženih zločinačkih poduhvata. Optužnica protiv Karadžića u Haškom tribunalu obuhvata četiri velika ratna događaja: sukobe u sedam opština u Bosni i Hercegovini (Bratunac, Prijedor, Vlasenica, Zvornik, Sanski Most, Foča, Ključ), genocid u Srebrenici, opsadu i granatiranje Sarajeva, otmicu vojnika Unprofora.
Karadžiću je suđeno po 11 tačaka optužnice - dvije tačke za genocid, po pet tačaka za zločine protiv čovječnosti i po četiri tačke za kršenja zakona i običaja ratovanja koje su počinile srpske snage tokom rata u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. Pretresno vijeće Haškog tribunala je 24. marta 2016. proglasilo Karadžića krivim za genocid na području Srebrenice 1995. godine i za progon, istrebljivanje, ubistvo, deportaciju, nehumana dela (prisilno premještanje), terorisanje, protivpravne napade na civile i uzimanje talaca.
Sudsko vijeće zaključilo je da je Karadžić počinio te zločine učešća u četiri UZP-a, među kojima je i „zajednički plan s ciljem da se bosanski Muslimani i bosanski Hrvati trajno uklone s područja u BiH na koja su bosanski Srbi polagali pravo, i to činjenjem zločina u opštinama širom BiH“. Suđenje je počelo u oktobru 2009. Tokom 499 sudskih dana, tužilaštvo je pokušalo da dokaže svoje tvrdnje izvođenjem velikog broja svjedoka, među kojima su bili stručnjaci raznih profila, od ljekara i patologa, preko vojnih posmatrača i pripadnika Unprofora, do žrtava silovanja i bivših logoraša. I Karadžić je izveo veliki broj svjedoka, među kojima su bili i njegovi bivši saradnici, od Milorada Dodika do Ratka Mladića.
DR DABIĆ
Nakon razmatranja iskaza 580 svjedoka i pregleda oko 11.000 stranica dokaznog materijala, Haški sud je donio odluku – 24. marta 2016. Radovan Karadžić je proglašen krivim. Osuđen je u prvom stepenu na 40 godina zatvora. Karadžić je nakon višegodišnjeg skrivanja uhapšen u Beogradu 21. jula 2008. godine, a devet dana kasnije izručen je Hagu i smješten u pritvorsku jedinicu Tribunala u Ševeningenu iz koje nikada nije pušten na privremenu slobodu. Dok je za njim bila na snazi potjernica Haškog tribunala, on se u Srbiji krio pod identitetom doktora alternativne medicine Dragana Dabića.
