Nekadašnji Bajdenov savjetnik ističe da je Zapadni Balkan još na agendi Vašingtona.
POBJEDA: Da li mislite da će se proces proširenja Evropske unije nastaviti? Možemo li očekivati, nakon izbora za Evropski parlament u maju, aktivniju i konstruktivniju ulogu Evropske unije u regionu?
HALCEL: Ne, ja ne mislim da je proces proširenja završen, ali mislim da će u kratkom roku primarna misija Unije biti minimiziranje negativnih posljedica očekivanog Bregzita; hvatanje u koštac sa migracijom; smisleno disciplinovanje članova koji skrenu sa puta ,,evropskih vrijednosti“ vladavine prava, demokratije i ljudskih prava (npr. Mađarska, Poljska) ili od fiskalnih normi (npr. Italija); i ulaganje napora da glomazni EU aparat bude više transparentan i relevantan za njene građane.
Bez omalovažavanja opozicije u nekim krugovima u daljem proširenju EU, mislim da je veća prepreka nepostojanje ,,šampiona“. Ne osjećam mnogo entuzijazma više za ,,Evropu cijelu i slobodnu“, koja je bar nezvanično, bila zajednička politika NATO-a i EU i SAD.
Određivanje prioriteta unutrašnjih poslova EU, međutim, ne bi trebalo da je spriječi da ima konstruktivnu ulogu na Zapadnom Balkanu, posebno u Bosni i Hercegovini, po mogućnosti u koordinaciji sa SAD-om.
POBJEDA: Veoma je jak uticaj Rusije u regionu, a posebno u Srbiji, Makedoniji i u entitetu Republka Srpska u BiH. Crna Gora se, kao članica NATO-a, trudi da učini sve kako bi zaustavila bilo kakvu destabilizaciju iz Moskve. Možemo li očekivati nešto slično u budućnosti poput pokušaja terorizma u oktobru 2016. U Crnoj Gori?
HALCEL: Napor Moskve da destabilizuje zemlje koje leže između Rusije i EU je kiseonik spoljne politike Vladimira Putina. Spoljni avanturizam utemeljen u Putinovom zastarjelom doživljaju međunarodnih odnosa - dok jednom ne mrkne, drugom neće svanuti – i služi kao taktika da odvrati ruske građane da misle o neuspjehu njegovog kleptokratičnog ekonomskog modela. Rekavši to, smatram da je novi puč u režiji Kremlja u zemljama Zapadnog Balkana poput onog u Crnoj Gori 2016. manje vjerovatan. Ja sam više zabrinut mogućnošću proširene ruske vojne agresije protiv Ukrajine ili čak nekog spolja usmjerenog ,,mekog državnog udara“, u Bjelorusiji.
Podgorica se svakako mora oduprijeti ruskom uplitanju kroz oprezne kontraobaveštajne mjere, ali još važnije je da Crna Gora nastavi da jača svoju demokratiju, koja je temelj kandidaturi zemlje za EU.
POBJEDA: Odnosi između Srbije i Crne Gore su komplikovani, teške riječi, posebno sa srpske strane se upućuju gotovo svaki dan. Kako vidite odnose između dvije zemlje i vidite li i u ovim problemima ruski uticaj?
HALCEL: Riječi imaju značenje - i uticaj - pa mi je mahanje verbalnim blatom između Beograda i Podgorice za veliko žaljenje. Nijedna strana nije potpuno nevina, niti ijedna dobija bilo šta od ovog ponašanja. Da su Srbija i Crna Gora članice EU, a da ne pominjemo NATO, taj animozitet bi brzo nestao.
(Opširnije u današnjoj Pobjedi)
