- Suština i cilj finansijske istrage je da se pronađe nezakonito stečena imovina i pribave valjani dokazi kojima se to potvrđuje - kazala je za Pobjedu specijalna tužiteljka Lidija Vukčević.
Taj je alat korišten prilikom zadavanja najjačeg udarca kriminalnom miljeu u Crnoj Gori tokom 2016. i 2017. godine. Tada je Specijalno tužilaštvo oduzelo imovinsku korist vrijednu 29.579.897,13 eura koliko je kroz finansijske istrage dokazano da su okrivljeni stekli izvršenjem krivičnog djela.
EFIKASNOST
- Radi se o predmetima visoke korupcije, u kojima je imovina oduzeta od okrivljenih po sporazumima o priznanju krivice, koje je Viši sud u Podgorici prihvatio i ti postupci su pravosnažno okončani. Ovi predmeti su pokazali efikasnost primjene instituta sporazuma o priznanju krivice, budući da se u relativno kratkom periodu došlo do pravosnažnog okončanja postupka i vraćanja nezakonito stečene imovinske koristi lokalnoj samoupravi i državi. Sa jedne strane, izvršioci tih krivičnih djela su osuđeni na višegodišnje zatvorske kazne, a drugi cilj koji je postignut je oduzimanje milionske imovinske koristi koju su okrivljeni stekli izvršenjem tih krivičnih djela – pojasnila je Vukčević.
Ona ističe da je oduzimanje imovine proistekle iz krivičnog djela nekada važnije i od same osude izvršilaca krivičnih djela iz kojih nezakonita dobit proističe. Oduzimanje često više pogađa okrivljene od same osude.
Posljednji pozitivan ishod finansijske istrage koju je sprovelo Specijalno tužilaštvo dogodio se prije nekoliko dana kada je Viši sud donio odluku kojom se od supruge Svetozara Marovića, Đurđine oduzima novoizgrađena luksuzna vila u najelitnijem dijelu Budve, a koju je ona navodno prodala Radojici Krstoviću iz Tivta.
Ovom odlukom Viši sud je prihvatio stav specijalne tužiteljke Lidije Vukčević da ova nekretnina potiče od novca iz kriminalne djelatnosti.
PROBLEMI
Tužiteljka Vukčević navodi da finansijske istrage pokazuju dokle ide kreativnost počinilaca krivičnih djela namjerenih da prikriju nezakonito stečenu imovinu.
- Praksa pokazuje da izvršioci krivičnih djela, a posebno krivičnih djela korupcije, naročito korupcije na visokom nivou, dobro sakrivaju imovinu koju su nezakonito stekli, upisujući je na imena drugih lica, uz dogovor sa njima; zameću tragove i to rade godinama. Zato tužilac mora preko imovine dokazati vezu između okrivljenog i formalno upisanih vlasnika. To je naročito teško kada se ima u vidu da su u pitanju bliski prijatelji, poslovni saradnici ili rođaci okrivljenih koji putem raznih pravnih poslova kao što su ugovori o kreditu, zajmu, poklonu dokazuju da su tu imovinu stekli na zakonit način – kazala je Vukčević.
Jedini način da se doskoči kreativnosti u skrivanju nezakonite imovine, prema Vukčević su jačanje i stalno usavršavanje kapaciteta timova koji se bave finansijskim istragama.
- Zbog toga su ključni činioci istraga finansijski stručnjaci, odnosno istražitelji i to za bankarsko poslovanje, za informacione tehnologije, za knjigovodstvene poslove kao i poreski i stručnjaci iz oblasti nekretnina – kazala je ona.
Za sada u okviru Specijalnog državnog tužilaštva formirano je Odjeljenje za finansijske istrage u kojem trenutno radi šest ekonomskih saradnika. Takođe je formirano i Odjeljenje za analitiku i istraživanje koje vrši poslove stvaranja i održavanja tehničkih uslova za razmjenu i pristup podacima iz baze podataka drugih državnih organa, a u pojedinim naročito složenim predmetima su formirani specijalni istražni timovi koji pored specijalnog tužioca čine policijski službenici, istražitelji i državni službenici iz drugih nadležnih organa.
Finansijske istrage, prema njenim riječima, koči veoma često i činjenica da državni organi ne posjeduju traženu dokumentaciju jer su je uništili zbog protoka vremena.
- Za efikasno vođenje finansijskih istraga nužan je razvijen informacioni sistem i povezanost Specijalnog tužilaštva sa bazama podataka drugih državnih institucija – ističe ona.
Dodatni problem, kaže ona, predstavlja i činjenica što se takva imovina, bez obzira da li se radi o pokretnim ili nepokretnim stvarima, ili o novcu, često nalazi ili je evidentirana u drugim državama.
