Devedesetih godina, kada su konzole i računari dobile važniju ulogu u našoj svakodnevici, video-igre bile su sastavni dio djetinjstva većinom tokom kišnih dana kada se ne može iskočiti napolje. No, sada su stvari mnogo ozbiljnije. Nove video-igre iščekuju se sa nestrpljenjem koje može da se poredi sa čekanjem najvažnijih djela sedme umjetnosti, muzike ili književnosti – a da ne govorimo o tome da od 2013. godine gejming industrija „šiša“ filmsku više nego duplo kad je riječ o zaradi.
Pritom, Svjetska zdravstvena organizacija zvanično je uvrstila pretjeranu „konzumaciju“ video-igara na listu ozbiljnih poremećaja. Iz kojeg god ugla gledali, jasno je da gejming industrija postaje sve važnija, posebno kada je riječ o mlađoj populaciji.
Kad posmatramo gejming kroz filmsku industriju, prvo što upada u oči jesu manje-više katastrofalne blokbasterske adaptacije igrica kao što su „World of Warcraft“, „Assassin's Creed“, „Tomb Raider“, „Need for Speed“ i „Resident Evil“. Zato nam ne pada na pamet da 12. septembar, Međunarodni dan video-igrica, obilježimo baveći se njihovim lošim adaptacijama. Radije ćemo se osvrnuti na pet filmova u kojima je koncept video-igara istražen na ozbiljniji, čudnjikaviji i znatno originalniji način.
Luda vožnja
Nesumnjivi kralj mini-liste neobičnih filmova o igricama, bombon „Existenz“ (Dejvid Kronenberg, 1999), donosi priču o svjetski poznatoj kreatorki video-igrica, koja je ovo zadovoljstvo podigla na megarealističan nivo. Fenomenalna Dženifer Džejson Li i bledunjavi Džud Lo glavni su akteri ovog miksa psihološkog horora i naučne fantastike, u kom se pažljivo prelamaju paralelni univerzum i emocija.
- Upozoravam te, biće ovo luda vožnja – kaže Alegra Geler, koju igra Li, samo polovično opisujući ono što ćemo vidjeti.
Naravno, fanovi velemajstora tjelesnog horora oduševili su se načinom na koji se igrica povezuje. Štoviše, ako odvojite malo vremena, na internetu ćete moći da pronađete „recept“ za pretvaranje dosadnog, najobičnijeg džojstika u jezivu mesnu spravu – pravu kronenbergovsku.
Najžešći fanovi i žiri Berlinala, koji je uručio Srebrnog medvjeda Kronenbergu, bili su oduševljeni, ali ne i ostatak filmskog svijeta. Kao i uvijek, kad je riječ o ovom režiseru, moralo je da prođe određeno vrijeme prije nego što je njegov rad prihvaćen. Sada, skoro dvadeset godina nakon premijere, jasno je da je Kronberg uspio u namjeri da predstavi opasnu bolest na upečatljiv, sebi svojstven način.
Granice psihe
Japanski maestro Mamoru Oši, koji je 1995. poklonio svijetu „Ghost in the Shell“, jedan od nesumnjivo najboljih animea svih vremena, šest godina kasnije isporučio je vrlo zanimljivo gejming ostvarenje. „Avalon“ (2001) je naučno-fantastična drama o mladoj ženi koja igra zabranjenu akcionu igricu, kroz koju istražuje limite čovjekove psihe.
Nakom premijere na Kanskom filmskom festivalu, gdje je prikazan van konkurencije, „Avalon“ se zadržao na evropskom tlu, gdje je na većini evropskih smotri sedme umjetnosti, pokupio samo tehničke nagrade. Iako ostvarenje u SAD-u nije dobilo pozitivne kritike, Oši i poznati scenarista Kazunori Ito, pohvaljeni su za svoj dio posla, pa je film ipak ostavio pozitivan utisak.
Nuklearni rat
U prilog tome da su filmadžije naslućivale koliko će gejming industrija jednom postati bitna, govori ostvarenje engleskog režisera Džona Badama. Film „War Games“ (1983), sa Metjuom Broderikom u ulozi hakera, oduševio je kritiku poslije premijere. Naučno-fantastična drama, koja se vrti oko zabavljanja opasnom igricom o nuklearnom ratu i dovodi do hakerskog upada u vojni sistem, hvaljena je i dan-danas zbog inovativnosti režije i scenarija.
- Nuklearni rat je čudna igra. Jedini pobjednički pokret koji možeš da napraviš jeste da ga uopšte ne povučeš. Možda da igramo šah, umjesto rata? – kaže jedan od junaka Badamovog filma.
Čini se da režiser nije mogao da pronađe bolji način da pošalje ovako važnu poruku svijetu tokom Hladnog rata. No, Američka akademija nije imala sluha. „War Games“ bio je nominovan za Oskara u tri kategorije – za scenario, fotografiju i zvuk. Nije osvojio nijednu.
Ukrajinska kriza
Još jedno simpatično gejmersko ostvarenje stiglo je iz ukrajinske kuhinje Olega Sentsova. Njegov debitantski „Gamer“ (2011), snimljen za samo 20.000 dolara, i te kako ide na ruku Svjetskoj zdravstvenoj organizaciji.
Film o mladom kompjuterskom igraču koji zapostavlja sve oko sebe, ne bi li dokazao kako je najbolji na svijetu, direktno opisuje sve negativne strane gejming industrije. Nego, režiser se pobrinuo da to ne bude jedina kontroverza koja će obilježiti njegovu karijeru.
Nakon što mu je „Gamer“ donio svjetsku slavu, Sentsov je dobio novac da radi novi film „Rhino“. Ipak, 2014. odlučio je da sklopi režisersku stolicu i priključi se revoluciji u Ukrajini. Godinu kasnije uhapšen je, mučen i osuđen na 20 godina - zbog navodnog terorizma. Frka sa prkosnim Olegom aktuelna je i sada. U momentu dok ovo čitate, prošlo je više od 100 dana koliko traje njegov štrajk glađu u zatvoru na sjeveru Rusije. Sentsov zahtijeva da Rusi oslobode 64 zatvorena Ukrajinca koje smatra političkim zarobljenicima. Ne odustaje, iako se osjeća loše i izgubio je više od 30 kilograma.
Virtuelna realnost
„Nirvana“ (Gabrijele Salvatore, 1997) najslabiji je film na ovoj mini-listi, ali možda čak i najčudniji od svih navedenih ostvarenja. Italijansko sajber pank djelo stiglo je nakon Salvatoreove Oskarom nagrađene drame „Mediterraneo“ iz 1991. godine. Režiser se odjednom zainteresovao za naučnu fantastiku, pa je iskoristio šansu da snimi priču o virtuelnoj relanosti i lošem Kristoferu Lambertu.
Bez obzira na to što je „Nirvana“, premijerno prikazana na Kanskom filmskom festivalu van takmičarskog programa, ima veoma dobru vizuelnu podlogu, Salvatore nije uspio da izvuče maksimum iz autorskog scenarija. Na koncu, dobili smo zanimljivu temu o dizajneru video-igre (Lambert), koji se na više načina poistovjećuje sa glavnim junakom sopstvene kreacije.
FOTO: imdb.com
