Preminuo senator Džon Mekejn

Mekejn, jedan od najuticajnijih američkih senatora, bolovao je od tumora na mozgu, koji mu je dijagnostikovan u julu 2017. godine. Karcinom mu je otkriven tokom operacija uklanjana krvnog ugruška iznad oka. U decembru iste godine je napustio Vašington, a u petak je, prema saopštenju porodice, odlučio da prekine da uzima terapiju.

Njegova supruga Sindi saopštila je na Tviteru: "Preminuo je onako kako je i živio, pod svojim uslovima, okružen ljudima koje je volio, u mjestu koje je najviše volio".

Odajući poštu svom nekadašnjem političkom rivalu, Obama je u saopštenju naveo da su on i Mekejn, uprkos "potpuno različitim životnim iskustvima" i političkim razlikama, dijelili "vjernost nečem višem - idealima za koje su se generacija Amerikanaca i imigranata borile, marširale i žrtvovale se".

"Naše političke borbe smatrali smo privilegijom i prilikom da budemo nosioci tih visokih idela kod kuće, i da ih unapređujemo širom svijeta", napisao je Obama.

Mekejn je imao i neuspješnu kandidaturu za predsjedničku nominaciju Republikanske stranke 2000. godine, kada je izgubio od Džordža Buša mlađeg.

Konzervativac "nezavisnog duha"

U Senatu je bio poznat kao konzervativac, ali je sarađivao je sa demokratama na pitanjima reforme imigracionog sistema, klimatskih promjena, finansiranju kampanje.

Bio je centralna figura jednog od najdramatičnijih trenutaka u Kongresu, za vrijeme Trampovog mandata, kada se vratio u Vašington ubrzo nakon što mu je otkriven rak i onemogućio usvajanje zakonskog predloga kojim je trebalo da bude ukinut Obamin Zakon o reformi zdravstvene zaštite.

Nedugo nakon što je oboleo od raka, održao je govor u Senatu 25. jula 2017. godine u kojem je, između ostalog, pozvao republikanske kolege da se suprostave Trampu, a sve članove Kongresa da rade zajedno da bi Amerika i dalje bila "svetionik slobode" u svijetu.

"To je povod koji nas veže i koji je mnogo moćniji i vredniji od malih razlika koje nas dele", poručio je tada Mekejn.

Ratne godine

Mekejn je rođen 29. avgusta 1936. godine u američkoj pomorskoj bazi u zoni Panamskog kanala - američkoj teritoriji u to vrijeme.

Sin i unuk admirala, Mekejn je bio pilot tokom rata u Vijetnamu. Nakon što mu je 1967. godine oboren avion, proveo je više od pet godina u zarobljeništvu.

U zatvoru je često bio mučen, zbog čega je imao trajne fizičke posljedice, a dvije godine je proveo u samici. U Senatu je bio žestok protivnik surovih metoda ispitivanja osumnjičenih za terorizam.

Izabran je za kongresmena 1982. godine, poslije više od dvije decenije službe u mornarici, a za senatora 1986. U Vijetnam se vraćao i kao senator i radio na tome da posmrtni ostaci američkih vojnika stradalih u toj zemlji budu vraćeni kući.

"Šampion Amerike i slobode"

Mekejnova ćerka Megan na Tviteru je saopštila: "Dani i godine pred nama neće biti isti bez mog oca - ali će biti dobri dani, ispunjeni životom i ljubavlju zbog primjera koji nam je dao svojim životom."

Mekejn je u julu oštro napao Trampa poslije njegovog samita sa ruskim predsednikom Vladimirom Putinom, navodeći u saopštenju da je njihova zajednička konferencija u Helsinkiju bila "jedan od najsramnijih nastupa jednog američkog predsjednika ikada".

Izvori bliski Mekejnu naveli su da Tramp neće biti pozvan na senatorovu sahranu.

Mekejnov kolega u Senatu Lindzi Grejem takođe se oglasio na Tviteru: "Amerika i sloboda izgubili su jednog od njihovih najvećih šampiona...a ja sam izgubio jednog od najdražih prijatelja i mentora".

Zastava ispred Bijele kuće spuštena je na pola koplja u znak počasti senatoru Mekejnu.

Dugogodišnji zagovornik većeg angažmana SAD na Balkanu

Senator Džon Mekejn bio je zainteresovan za dešavanja na Balkanu i često je tamo putovao. Takođe je bio snažan zagovornik članstva Crne Gore u NATO-u, a u martu 2018. godine je odlikovan Ordenom crnogorske zastave prvog stepena zbog doprinosa razvoju bilateralnih odnosa SAD i Crne Gore.

U posljednjem intervjuu za srpski servis Glas Amerike u aprilu 2017. Mekejn se, između ostalog, založio za veći angažman SAD na Balkanu.