Sada se mnogi filmovi prave po dobro poznatoj formuli. Ipak, mnogo je bolje kada režiseri pretvore tu uobičajenost u nešto strano – rekao je jednom prilikom britanski fotograf i režiser Nikolas Roug. Jedan od rijetkih filmskih učenika koji su uredno prešli sve režisersko-produkcijske stepenice sada je čest „gost“ u intervjuima modernih filmadžija poput Soderberga i Nolana.
Londonski majstor ostvario je veliki uticaj na nove filmske pulene zahvaljujući predivnoj, konkretizovanoj vizualizaciji, koja je bila uočljiva i u njegovim fotografskim počecima. No, Rougovi prvi koraci nijesu bili mala stvar. Od fotografske asistencije u klasiku „Lawrence of Arabia“ Dejvida Lina, do ostvarenja „Fahrenheit 451“ Fransoe Trifoa, britanski vizuelni manijak dobro se utrenirao i spremio za sljedeću stepenicu – režiju.
Teško je izabrati najbolje od 13 filmova koliko je snimio. Majstor luckastog narativa i katkad šokantnih kadrova, znao je kako da drži publiku pod konac. Uoči 15. avgusta, kada će Roug proslaviti 90. rođendan u, nadajmo se, veselom društvu u Londonu, prisjetimo se njegovih pet najzvučnijih ostvarenja.
Šokantni gangster
Roeg je režirao prvi film u saradnji sa tadašnjim škotskim scenaristom i likovnim umjetnikom Donaldom Kamelom. Ostvarenje „Performance“ (1970) sa Džejmsom Foksom i Mikom Džegerom, potvrdilo je mišljenja da Roug neće otići daleko od vizuelnog rada koji je pokazao baveći se fotografijom.
Krimi-drama o londonskom gangsteru koji se krije u kući luckaste rok zvijezde, bila je spremna za lansiranje mnogo ranije, ali producenti nijesu bile pretjerano ushićeni „šokantnim“ i eksplicitnim scenama. No, sada se ovaj film smatra kultnim Rougovim djelom.
Usamljena drama
Rougov režiserski samostalni debi, iscrpljujuća drama „Walkabout“ (1971), ključno je ostvarenje iz njegovog opusa, a predstavlja i simbolični početak novog talasa australijanskog filma. Ostvarenje u čijem je fokusu preživljavanje britanske djece u divljini Australije, zapravo je režiserov uspješni pokušaj da predstavi sudar dvije suprotne kulture. Kad bismo bili prinuđeni da izaberemo samo jedno Rougovo djelo koje na pravi način prikazuje njegov talenat, nesumnjivo bismo izvukli ovu usamljenu dramu.
Napeti horor
Da će se poigravanje sa varljivom scenskom hronologijom pokazati kao tipičan element Rougovih drama, pokazalo je još jedno ostvarenje s početka sedamdesetih. Turbulentna horor drama „Don't Look Now“ (1973) nije bez razloga i dalje jedna od omiljenih tema modernih filmskih kritičara. Fenomenalni Donald Saterlend i Džuli Kristi, u teškim, emotivnim i napetim ulogama, dodatno su potvrdili kako Roug odlično pliva i u psihološkim žanrovima.
Čuveni humanoid
Roug je sredinom sedamdesetih godina zgrabio vrlo zanimljiv scenario koji mu je donio neočekivano veliku popularnost. Kada pitate fanove naučne fantastike da navedu neke od omiljenih likova, male su šanse da neće spomenuti Dejvida Bouvija u čuvenoj roli humanoida u filmu „The Man Who Fell to Earth“ (1976). No, pored malo je reći fenomenalne glume Čovjeka koji je pao na Zemlju, ključ kultnog statusa Rougovog utapanja u naučnu fantastiku jesu sjajni, krajnje filozofski scenario i mizanscene. Fotografije sanjarenja, kvazirealnosti i halucinogenih kadrova, dali su nam sve ono što smo i očekivali od njegovog narativa.
Važno mjesto
Roug je pokazao kako može da snimi i „humani“ film početkom osamdesetih godina. U čudnjikavom ostvarenju „Eureka“ (1983) uposlio je Džina Hekmana, Mikija Rurka i Džoa Pešija. Film, zasnovan na knjizi Maršala Hutsa o bogatom ser Hariju Ouksu, ima autentičnih elemenata, ali Roug nije uspio da izvuče maksimum iz sopstvenog talenta. „Eureka“ ni dan-danas nije pretjerano popularna, ali zauzima važno mjesto u Rougovom opusu - a ključni kritičari vole da kažu kako je ovo jedan od njegovih najpotcjenjenijih radova. L. M.
FOTO: imdb.com / criticsroundup.com
