Evropska nedjelja testiranja se sprovodi sa ciljem podizanja svijesti o značaju testiranja na HIV i hepatitise. Inicijativa obezbjeđuje platformu za razmjenu aktivnosti na polju unapređenja rane dijagnostike i terapije HIV-a i hepatitisa u evropskom regionu. Podržana je od strane 30 međunarodnih organizacija (UNAIDS, European AIDS Clinical Society, AIDS Action Europe, European Liver Patients Association, World Hepatitis Aliance i druge). U akciji testiranja učestvuje više od 500 organizacija iz 47 zemalja evropskog regiona.
Institut za javno zdravlje, zajedno sa mrežom savjetovališta za HIV u domovima zdravlja (Bar, Berane, Bijelo Polje, Nikšić, Kotor, Pljevlja i Herceg Novi) će kroz pripremu postera, javne promocije značaja savjetovanja, tribine i brojne druge aktivnosti obilježiti važnost testiranja, kao izuzezno značajne preventivne mjere u smanjenju epidemije ovih infekcija. Tokom ove nedjelje savjetovanje I testiranje na HIV će se vršiti u svim savjetovalištima u skladu sa radnim vremenom savjetovališta, a u Institutu za javno zdravlje u Podgorici radnim danima od 08 do 20h.
Cilj Evropske nedjelje testiranja je povećanje svijesti o korisnosti testiranja na HIV i hepatitis, što vodi ka ranijem otkrivanju infekcije, ranijem započinjanju liječenja i popravljanju kvaliteta života inficiranih osoba, a ujedno i smanjuje troškove zdravstvene zaštite i liječenja.
Naučni dokazi nedvosmisleno ukazuju na dobrobiti testiranja i ranog utvrđivanja HIV / hepatitis statusa:
-u evropskom regionu sa HIV-om živi 1,2 miliona ljudi;
-skoro 50% osoba inficiranih HIV-om svoju dijagnozu sazna kasno;
-osobe koje HIV rano dijagnostikuju imaju veću vjerovatnoću da će dobro reagovati na liječenje i mogu imati dug i kvalitetan život;
-očekivana dužina života osoba kod kojih se HIV-pozitivnost ranije ustanovi i ranije započnu sa liječenjem je ista kao i očekivana dužina života osoba koje nisu inficirane HIV-om;
-rana dijagnoza i liječenje može smanjiti vjerovatnoću transmijsije/prenošenja bolesti na druge osobe;
-kod onih kod kojih se kasno dijagnostikuje HIV, veća je vjerovatnoća razvoja komplikacija bolesti i prerane smrti;
-procjenjuje se da u evropskom regionu 13,3 miliona ljudi živi sa hepatitisom B i 15 miliona sa hepatitisom C, što čini oko 2% opšte populacije;
-preko 120 000 osoba godišnje umre usljed infekcije hepatitisom B i hepatitisom C; najčešći uzrok ciroze jetre i karcinoma jetre su infekcije virusima hepatitisa B i hepatitisa C;
-kod onih kod kojih se kasno dijagnostikuje hepatitis B ili hepatitis C veća je vjerovatnoća razvoja oštećenja jetre, ciroze jetre i hepatocelularnog carcinoma;
-koinfekcije virusima HIV, hepatitis B i hepatitis C su uobičajene jer se virusi prenose na isti način;
-započinjanje terapije na vrijeme dovodi do usporavanja progresije oboljenja kod infekcije hepatitisom B, a kod infekcije hepatitisom C i do izliječenja.
Sve navedeno upućuje na to da je ključna aktivnost u prevenciji HIV/AIDS-a testiranje na HIV (uz prateći minimum savjetovanja kao dio preventivne edukacije), jer su posljedice kasnog otkrivanja infekcije alarmantne. Brojni činioci utiču na testiranje i grupisani su u prepreke na nivou pojedinca (pacijenta) i grupa u riziku, prepreke među zdravstvenim radnicima i institucionalne prepreke (npr. ne prepoznavanje rizika, strah od infekcije, strah od posljedične stigme i diskriminacije, otežan pristup ustanovama gdje se obavlja testiranje i drugo).
Ključne poruke za opštu populaciju:
-Bolje je saznati svoj HIV / hepatitis status što ranije, jer rano započinjanje liječenja može poboljšati kvalitet i produžiti očekivano trajanje života.
-Istraživanja pokazuju da će 95% osoba prihvatiti da se testira na HIV / hepatitis ukoliko testiranje ponudi ljekar.
-Prilikom testiranja na HIV / hepatitis, zdravstveni radnici poštuju etički kodeks koji sačinjavaju: pristanak na testiranje, povjerljivost, korektno savjetovanje uz saopštavanje rezultata testa i upućivanje na liječenje uz promociju zaštite ljudskih prava osoba koje su inficirane HIV-om i hepatitisom.
