RAD ZA KREMLJ Riječ je o razgranatoj šemi instituta, organizacija koje su u funkciji politike koju personifikuje Vladimir Putin. U jednom odjeljku naslovljenom, u slobodnijem prevodu, ,,Nevladine organizacije i tink-tenk koje rade za Kremlj“ („Pro-Kremlin NGOs and Think Tanks“) raspravlja se o ulozi organizacije ,,Istraživačka mreža Kavkaza“ (Caucasus Research Network) koju, kako smatraju Amerikanci, finansira Moskva – u ,,širenju anti-EU i antiNATO priča“ u čitavom regionu Istočne Evrope.
O uticaju raznih pro-ruskih organizacija izvještavali su zapadni mediji, što je revnosno prenošeno u dokumentima američkih ambasada. Tako je u jednom tekstu citiran Dojče Vele koji je izvještavao kako je Berlin „lansirao Institut za istraživanje civilnog dijaloga (DOC), čiji je osnivač Vladimir Jakunjin“. Osnivač Instituta je, kako se otkriva, Putinov dugogodšnji stručni savjetnik i direktor ruske željeznice, koji je bio na spisku onih koji su bili pod sankcijama SAD nakon ruske aneksije Krima.
PARTIJE I AKTIVISTI
Djelovalo se i na partijske aktiviste. U izvještaju ambasade SAD u Njemačkoj, navodi se da je Rusija izgradila veze sa partijom Alternativa za Njemačku (AfD), ostvarujući bliske veze između AfD i mladih snaga u Rusiji. Navode i da je možda obezbijedila finansiranje ove partije.
- U izvještajima se navodi da je Rusija platila mladim liderima AfD dolazak na konferencije na Krimu i Donbasu, gdje su strogo zagovarali rusku spoljnu politiku. Proruske tink-tank organizacije u Njemačkoj, takođe su obezbijedile Kremlju da utiče na javno mnjenje. Neka djelovanja i nijesu bila tako uočljiva, kao u Češkoj. Američka ambasada u Pragu izvještava da brojni sagovornici „širom Češke iz civilnog sektora, akademije i vlade saglasni su da je uticaj lažnih vijesti i dezinformacija iz Rusije umjeren“, ali se konstatuje i da je u porastu, naročito u kriznim slučajevima, kao u slučaju migranstke krize.
- Šema uticaja se ogleda kroz onlajn sadržaje a koriste se češki državljani koji imaju proruske političke stavove – konstatuju iz američke ambasade u Pragu. Dok većina zemalja, koje su pod ruskim „napadima“, pokušava da prikrije prisustvo Moskve, ima i onih koje rade suprotno i pružaju otpor ruskom uplitanju.
Jedna od njih je, proizilazi iz izvještaja, Estonija koja ima „nultu tolernaciju“ na ilegalne aktvinosti ruskih obavještajaca.
POSLJEDICE
Kompilacija diplomatskih američkih izvještaja koji obiluju podacima razotkriva obrise zakulisne međunarodne bitke između Rusije i zapadnih država. I pokazuje da Putinova Rusija zna da odgovori na političke izazove SAD i njihovih saveznika.
Očito je, takođe, da je u vrijeme administracije Baraka Obame data sugestija (čitaj: instrukcija) ambasadama SAD da posebnu pažnju obrate na razne oblike ruske propagandne djelatnosti i pokušaja miješanja u izbore. Zato je poseban fokus i na dešavanjima u Crnoj Gori pred parlamentarne izbore oktobra 2016, kao i vezama Moskve i proruskih snaga u Crnoj Gori. Da je pojačan ruski uticaj govore i neki podaci kojih nema u izvještajima diplomatsko-konzularnih predstavništava.
Prema informacijama i operativnim podacima zapadnih službi u Crnoj Gori ima više od 20 onlajn sajtova i portala koji direkto promovišu politiku Vladimira Putina. U Srbiji je svojevremeno uočeno više od 100 takvih organizacija i registrovanih medija, u Makedoniji tridesetak, a u Bosni (pretežno u entitetu Republika Srpska) više od 50.
Moskva je istovremeno formirala i učvrstila veze sa brojnim partijama u tom području, koje svoju politiku, poput Demokratskog fronta u Crnoj Gori, baziraju na pro-Putin i antiNATO temeljima. Dakle: šema je vrlo jasna, samo što osnivanje brojnih pro-ruskih instituta i organizacija, njihovo kasnije povezivanje sa civilnim sektorom i brojnim aktivistima - baš kao i načini finansiranja - nijesu ruski izum. Moskva sada samo primjenjuje ono što je Zapad, od Vašingtona do Brisela ili Berlina, decenijama praktikovao u interesnim zonama Istočne Evrope i Balkana. Istina, sve je to manje suptilno u istočnoj varijanti, kao što i posljedice tih akcija mogu da budu teže kad ruska čizma krene da utjeruje uticaj.
Instituti za promociju ruske politike
U desetak izvještaja američkih ambasada pominju se brojne nevladine organizacije koje, pod krinkom stručnih analiza, suštinski rade za interese vlasti u Moskvi. Takvi su, recimo, „Istraživačka mreža Kavkaza“ koju, prema ocjenama Amerikanaca, direktno finansira Moskva. Neke institute, kao na primjer Institut za istraživanje civilnog dijaloga, kojeg je osnovao Vladimir Jakunjin, su produžene ruke Putinove politike. Slične je namjene Institut za Rusiju i Euroaziju…
A neke su organizacije, poput Fonda za javnu diplomatiju, kojim rukovodi Aleksadar Gorčakov, direktno osnovane odlukom Vlade Rusije. Prema informacijama sa zvaničnog sajta Fonda za javnu diplomatiju, osnovan je prije osam godina, 2. februara, uredbom tadašnjeg predsjednika Dmitrija Medvedeva.
U američkim izvještajima se na više mjesta pominje i Institut za strateške studije, u kojem je, kao glavni čovjek, dugo bio prepoznat Leonid Rešetnjikov. U jednom izvještaju ambasade SAD se napominje kako je "ruski Institut za strateške studije, na čelu s bivšim rukovodiocima ruske obavještajne službe, bio veoma glasan u raspravi protiv Švedske i Finske, povodom priče o članstvu u NATO-u“. Iz svega pobrojanog izvjesno je: da bi ostvarila ključni cilj – jačanje uticaja u regionu Zapadnog Balkana, Moskva je osnovala ili pomagala osnivanje i kasniji rad mnogih proruskih medija i organizacija.
