Izuzetak su promjena boravišnog uslova (prebivališta) za čije usvajanje je potrebna izmjena zakona o registrima i prebivalištima, kao i Ustava, kao i preporuka o nezavisnim kandidatima na listama. Ta preporuka ne spada u red prioritetnih ali je za njeno usvajanje potrebna izmjena izbornog zakona dvotrećinskom većinom u parlamentu. Pitanje usvajanja i primjene preporuka OEBS-a aktuelizovao je šef Delegacije EU u Podgorici Aivo Orav svojim kontroverznim stavom da ,,ukoliko ne budu usvojene, preporuke OEBS-a mogu biti pogodno tlo za osporavanje rezultata predsjedničkih izbora“.
Četiri prioriteta
OEBS je u obimnom dokumentu objavljenom nekoliko mjeseci nakon parlamentarnih izbora svoja zapažanja podijelio u 16 preporuka od kojih su četiri prioritetne: proaktivnija uloga Državne izborne komisije u smislu pravovremenog donošenja propisa koji se odnose na nedostatke i nedosljednosti izbornog zakona, prisustvo medija svim sesijama DIKa kao i redovno objavljivanje svih dokumenta.
U trećoj prioritetnoj preporuci OEBS navodi da ,,uslov boravišta i zakonske nadležnosti za glasanje treba izmijeniti tako da su u skladu sa Ustavom, kao i međunarodnim obavezama i dobrom praksom“.
U četvrtoj prioritetnoj preporuci navodi se da bi političke partije ,,trebalo da razmotre interne mjere imenovanja žena za više pozicije u okviru stranačke strukture i povećaju vidljivost ženskih kandidata tokom izborne kampanje“.
Tri od četiri prioritetne preporuke su tehničke prirode i mogu se regulisati poslovnikom o radu DIK-a, kao i izmjenama stranačkih statuta. Izuzetak je preporuka o boravištu ili prebivalištu gdje je potrebna izmjena zakona o registrima i prebivalištima, makar po tumačenju OEBS-ovih eksperata i nevladinih organizacija koje sa bave izbornim zakonodavstvom i izmjenama Ustava.
-Izbornim zakonom je definisano da svi građani stariji od 18 godina, koji imaju boravište (prebivalište) u zemlji najmanje posljednja 24 mjeseca prije izbora imaju pravo da glasaju.
Nasuprot tome, Ustavom je predviđen uslov prebivališta od dvije godine bez naznake o vremenu boravka. Ovakav zahtjev koji se tiče boravišta nije u skladu sa međunarodnim standardima, konstatuje OEBS u svom konačnom izvještaju. Navodi se da uslov boravišta i zakonske nadležnosti za glasanje treba izmijeniti tako da su u skladu sa Ustavom, kao i međunarodnim obavezama i dobrom praksom.
Opširnije u Pobjedi
