Tema ovogodišnjeg KotorAPSS-a je bila Temporary/Privremeno u arhitekturi, a program je realizovan u organizaciji i pod pokroviteljstvom DVARP studija iz Podgorice, dok su glavni sponzori fabrika UNA iz Tivta, KNAUF i ACO grupa, a uz podršku Opštine Kotor.
Studentska radionica je održana od 15. do 22. jula, kada su u Starom gradu boravili 26 studenata iz isto toliko 16 zemalja, a za samo učešće prijavilo više od 140 studenata iz 30 zemalja.
Tokom sedmodnevne radionice, studenti su pod mentorstvom svjetski poznatog kolektiva Numen/For Use realizovali šest instalacija u unutrašnjem i vanjskom prostoru Starog zatvora. Izložba završnih radova studenata bila je otvorena 30 dana, po tri sata dnevno, i za to vrijeme obišlo je oko 2.800 posjetilaca, što je potvrdilo inicijalnu ideju da ove privremene strukture trebaju, prije svega, stvoriti novi, savremeni program i društveni kontekst u kome se može govoriti o novoj i drugačijoj urbanoj sredini. Cilj ovih instalacija nisu bile instalacije same po sebi, već se kroz analizu mjesta i okruženja, izbora materijala, tehnologije kao cilj postavilo iskustvo posjetioca koji će ih individualno doživljavati i kroz to mijenjati svoju percepciju o konkretnom prostoru i prostoru uopšte. Ova izložba bila je još jedna prilika da se preispita i namjera o budućoj namjeni i eventualnoj sanaciji i rekonstrukciji impresivnog zdanja zgrade Starog zatvora u Kotoru, koja je u veoma lošem stanja, a na što KotorAPSS ukazuje već godinama pokrećući ne samo pitanja, nego i inicijative – ističu iz organizacije Ljetnje škole arhitekture.
Programska direktorica KotorAPSS-a Dijana Vučinić iskazala je zadovoljstvo što je šesti KotorAPSS zaista utvrdio stabilnu poziciju priznate ljetnje škole u međunarodnim okvirima, što se pokazalo i širokom zainteresovanošću studenata iz svih krajeva svijeta, ali i kroz stručno i medijsko praćenje programa.
- To je prepoznato kao značajno sredstvo, prije svega, jer omogućava i ispunjavanje cilja da se uz pomoć lokalne, stručne zajednice i javnosti mogu aktivirati zapušteni javni prostori, što je KotorAPSS privremeno uradio ove godine sa Starim zatvorom u Kotoru. Na taj način, ovakav rad u Starom gradu u Kotoru predstavlja testiranje mogućnosti oživljavanja javnih prostora i potvrđivanje njihovih potencijala, a koji dalje traže pokretanje trajnije inicijative – istakla je ona.
Nikola Radeljković iz kolektiva Numen/For Use, inače mentor na ovogodišnjoj radionici, kazao je da ove vrste intervencija skreću pažnju javnosti na značaj ovakvih prostora.
- Oni su značajni za stvaranje savremene kulture, eksperimente, živi doprinos tradiciji na kojoj ovakvi istorijski i turistički gradovi leže i od koje žive. Međutim, oni istovremeno režu granu od koje žive, jer monokultura turizma zapravo uništava svaku lokalnu samoinicijativu, intervenciju i inovativnost. Cilj sedmodnevne radionice je bio podstaći mlade ljude da ne budu zarobljeni unutar okvira svoje struke, da pokušavaju iskorake, istražuju mogućnosti dostupnih materijala i dostupnih tehnologija – naveo je Radeljković.
U okviru zvaničnog programa, kao prateći dio radionice na Pjaci od zatvora održana su javna predavanja profesora na AUTh-u u Solunu Anastasiosa Teliosa, te pisca, kustosa, arhitekte i uz to urednika Archdaily-ja Džejmsa Tejlor-Fostera, prvog čovjeka najposjećenijeg portala u oblasti arhitekture i urbanizma.
Studentska radionica zvanično je završena otvaranjem izložbe instalacija 22. jula, kada su domaćoj i međunarodnoj publici predstaviljene instalacije Oculus, Stair Strike, How deep is your love, Scope/Polje, Corona, Broken Light i Agora.
OCULUS
Aiste Ambrazevičijut, Sabina Marov, Luka Ljumović
Instalacija je inspirisana beskonačnim nizanjem geometrije trougla unutar definisanog područja. Nova definisana struktura potonula u prostoru djeluje kao kontrast u okviru ove mikro lokacije koja je geometrijski nedefinisana. To je skulptura, formirana pogledom prema dominantnom otvoru prema nebu.
STAIR STRIKE
Agata Skorka, Nikola Abramović, Sara Simoska
Instalacija Stair Strike nalazi se u centralnom stepeništu u zatvoru, a teži da zamrzne trenutak u kojem se događa interakcija između čovjeka i prostora, a ima za cilj da posjetioca sprovede kroz prostore zatvora da bi na kraju došli do unutrašnjih dvorišta i ostalih instalacija.
HOW DEEP IS YOUR LOVE
Či Ču Tang
Svaki pojedinačni konop predstavlja jednu osobu, jednog grešnika. Uvrtanje pojedinačnog konopa rezultira amorfnom masom koja predstavlja mozak i uvrnutu dušu zatvorenika. Takođe može biti morsko stvorenje koje plovi u vodi, ali i biljka ukorijenjena u zatvoru.
SCOPE/POLJE
Ines Pajović, Kristina Savić, Lina Viluma, Luka Ljumović, Miljena Vučković, Šerief Al Rifai
Kod instalacije Polje fokus je na prostornim odnosima između unutrašnjosti zatvorskih zidina i prostora koji definišu spoljašnjost. Uprkos blizini, „spolja“ ostaje nedostižna želja, naglašena postojanošću čeličnih rešetki koje prekrivaju prozorski otvor, i fizičkom dimenzijom fenestracije koja ograničava pogled ka kotorskom nebu. Polazeći od usmjerenosti vizura unutar zatvora, naročito „zazidanih“ pogleda kroz prozore ćelija, Polje stremi da pobjegne ka izrazu slobode mijenjajući perspektivu zatvorenika u pogled ka nebu.
CORONA
Ana Aleksić, Endrju Šajnman, Bojana Bobičić, Dejan Todorović, Gosija Pavlovska, Miloš Đikanović, Snežana Zlatković
Mjesto intervencije je granica između zatvora i Crkve Svetog Pavla. Spajanjem mnoštva okolnih tačaka, sa postojećim centralnim cilindričnim elementom u prostoru – starim bunarom, nastaju različito orijentisane ravni koje formiraju radijalnu kompoziciju.
BROKEN LIGHT
Đina Prnjat, Janž Omerzu, Nemanja Mitrović, Sonja Jankov
Stotinu pedeset linija užeta čine projekciju rešetki šest prozora zatvorskih ćelija na zid ka kome su okrenuti. Iz svakog prozora pruža se 25 linija koje se sastaju u jednoj tački i na ovaj način povezuju izolovane zatvorske ćelije. Ove linije simbolizuju svjetlosne zrake i misli iz ćelije koje povezuju šest prostora dok se nastavljju u vanjskom prostoru, ali ne zadugo jer ponovo udaraju u zid.
AGORA
Dimitrios Čacinikolis, Georgios Grigoriadis, Vasilis Alutsanidis
Koncept instalacije zasnovan je na analizi hijerarhije unutrašnje strukture i procesa izrade konopa, štorezultira strukturom od osam pletiva. Struktura počinje pletom osam konopa, a čvorovi se postepeno šire udaljavajući se od centralne tačke. Veliki konop se otvara da bi formirao prostor koji provocira i ujedno označava mjesto centralne skupštine – agore. Ovo je pop-up agora, mjesto okupljanja i kolektivnih događaja u Kotoru. Mi sada stojimo kao jezgro konopa, sada smo mi njegove niti, mi formiramo uže.
A.D.
