„Zabrinjavajuće je udaljavanje lidera zapadnog Balkana od obaveze suočavanja sa prošlošću, a to dodatno otežava i ukupan proces uspostavljanja pravde za žrtve i kulture sjećanja“, saopštila je Tamara Milaš iz CGO, povodom 22 godine od operacije Oluja.
Kako je rekla, prije 22 godine, napadom na Knin, u zoru 4. avgusta, počeo je dugo pripremani egzodus Srba iz Krajine, najveće etničko čišćenje u Evropi poslije Drugog svjetskog rata.
„U akciji hrvatske vojske i policije nazvanoj Oluja, uz prećutnu saglasnost međunarodne zajednice, za samo nekoliko dana protjerano je više od 250 hiljada ljudi, uglavnom u Bosnu i Hercegovinu, Srbiju i ostale zemlje nekadašnje Jugoslavije, a hiljade kuća i ostalih objekata je spaljeno, dok i dan danas veliki broj izbjeglih čeka na povratak u područja iz kojih su prognani“, dodala je Milaš.
Prema njenim riječima, od svih presuda optuženima za zločine u Hrvatskoj, najkontroverznija je, nesumnjivo, ona za Oluju.
„Generali Gotovina i Markač su, najprije, jednoglasno proglašeni krivima i osuđeni na 24, odnosno 18 godina zatvora, da bi u žalbenom postupku obojica bili oslobođeni. U tim presudama Raspravno i Žalbeno vijeće su, na osnovu istih činjenica i istog prava, došli do dijametralno suprotnih zaključaka o ključnim pitanjima o kojima su se na suđenju sporili optužba i obrana. Ti zaključci, međutim, ne dovode u pitanje utvrđene činjenice o tome šta se zapravo dogodilo tokom i nakon operacije Oluja“, saopštila je Milaš.
Iz CGO su kazali da hrvatski pravosudni sistem ima zakonsku i civilizacijsku obavezu da na ozbiljan način pristupi preispitivanju tog slučaja, a što bi rezultiralo pravosnažnim osuđujućim presudama za najodgovornije za strašna stradanja koja su pogodila nevino stanovništvo tokom ove operacije.
„S obzirom da činjenice o proteklom ratu nisu utvrđene u potpunosti i na adekvatan način i da zbog toga postaju plodno tlo za manipulacije, ali i pribavljanje partikularnih političkih poena, ono što bi trebala biti posebna obaveza jeste kreiranje poimeničnog spiska žrtava operacije Oluja i procesuiranje ratnih zločina koji su se desili tokom ove operacije, a za što u konkretnom slučaju nesumnjivu odgovornost snose institucije sistema u Hrvatskoj“, navodi se u saopštenju CGO.
Ta organizacija, kako su rekli, odaje poštovanje svim žrtvama vojno-policijske operacije Oluja i podsjeća na obaveznost kulture sjećanja, kako bi pamtili žrtve Oluje, ali i svih zločina koji su se desili nad nedužnim civilima, na teritoriji bivše Jugoslavije u periodu od 1991 i 2001.
„Za efikasno procesuiranje ovakvih slučajeva potreban je i regionalni odgovor, a na tome već godinama insistiraju organizacije civilnog društva u Crnoj Gori i regionu, koje su formirale do sada najširu regionalnu koaliciju koja se zalaže za osnivanje REKOM-a“, navela je Milaš.
