Internacionalni kongres sociologa: Mediji kreatori naše stvarnosti

Piše: Sanja Vujošević/ Facchini

“Novi horizonti i granice komunikacije” bila je tema međunarodne konferencije, koja je održana u Gorici (Gorizia, Italija) krajem maja 2017 godine.  Oraganizator je bio Odsjek  za moderne jezike, komunikaciju, obrazovanje i društvo Univerziteta iz Udina u saradnji sa Centrom za odbranu i multifunkcionalnu zastitu Gorice.

Zasto baš Gorica?

Područje Gorice je izabrano zbog svog geografskog i kulturnog medialiteta u želji da poslije uspjeha projekta Sociologija 2020 učini Goricu centrom za sociološku nauku. U ovom slučaju kapital Centralne Evrope u studijama Sociologije i Komunikacije je most između univerziteta sjevera i istoka Italije i njenih nacionalnih granica.

Radovi posvećeni sociologiji komunikacije, suočili su se sa tematikama kao sto su: Koja je uloga komunikacije i povjerenja, Komunikacija i teritorija ( područje), Komunikacija u sukobima i propaganda…

Ovaj događaj je, takođe, uspio da uključi institucije i udruženja iz opštine Gorica koja se bave kulturom i odnosima sa zemljama Istoka.

Panel o komunikaciji: Koja teorija?

Moderator: Tanja Oblak Črnik

Kakvi su teorijski alati koje koristimo danas? Novi vijek i novi milenijum donijeli su nam neke inovacije  u komunikaciji i masovnim medijima? Današnje komunikativne pojave pod kojim teorijama treba analizirati?

To su bile samo neke od problematika i pitanja na koje su odgovorili stručnjaci sa univerziteta iz Crne Gore, Hrvatske, Slovenije i Italije. 

Živimo u jednom velikom “rijalitiju” gdje su granice između javnog – privatnog i realnog - virtuelnog sve manje i manje. Takođe, mediji sve više kreiraju naše identitete, kako individualne i kolektivne. Zbog toga što su važni za našu kulturnu evoluciju masovni mediji koji se moraju jednako analizirati sa sociološkog  antropološkog, kao i sa tehnološkog aspekta. Masovni mediji, a posebno oni interaktivni, indukuju novu vrstu ljudske čulnosti, nove vrijednosti, kulturu ponašanja, novu “etiku” zabave (spektakl, konzumerizam i sl.)

Učesnici su bili Giovanni Boccia Artieri, Univerzitet iz Urbina, Fausto Colombo, Univerzitet Cattolica del Sacro Cuore, Milano, Leopaldina Fortunati, Univerzitet iz Udina, Lidija Vujačić, Univerzitet Crne Gore

Prof. dr Lidija Vujačić je u izlaganju Društvena uloga medija - "kreatori" komunikacije bez granica apostrifirala da ,,nove tehnologije i masovni mediji posredno ili direktno utiču na formiranje tzv. moderne ličnosti tj. njenog vrijednosnog sistema u orijentacionom, motivacionom i ideacionom smislu, kao što utiču i na njen ukus (kao posljedicu društvenih iskustava i procjena), ali i vrstu znanja i interesovanja, kodeks ponašanja, način izgledanje itd.

Mediji, zapravo, koncipiraju, ili pak preusmjeravaju, većinu sadržaja svakodnevnog života, naročito ‘kolonizujući’ naše slobodno vrijeme, koje je upravo u savremenoj civilizaciji shvaćeno kao vrijeme za odmor, užitak i potrošnju i koje je pandan napornom formalnom, radnom vremenu."

Takođe, Vujačić se govoreći o načinu funkcionisanja medija osvrnula na nekoliko prepoznatljivih karakteristika kulture koju proizvode.

"Prije svega, medijska kultura je masovna i usmjerena na savremene teme i probleme, na aktuelnu kulturu potreba, kao što po sličnom obrascu proizvodi i popularne simbole, u slici i riječi, koji su razumljivi svima koji je konzumiraju, a to je gotovo globalna zajednica.

Isto tako novi mediji modele identifikacije i novih sociokulturnih sadržaja ne nude auditorijumu kroz formu direktne ideološke indokrinacije, već ih (ne)namjerno provlače kroz sferu zabave, potrošnje i sl. i uz novu vrstu ljudske čulnosti na relaciji realno-virtuelno.

U tom smislu su mediji izvor društvene moći, jer mogu da (pre)oblikuju stavove javnog mnjenja o različitim sociokulturnim, političkim, ideološkim i drugim pitanjima, kao što utiču na tumačenje socijalno prihvatljivog ponašanja.

Što je još važnije za naglasiti mediji daju ili oduzimaju glas, odnosno simboličku ili operativnu snagu pojedincima i grupama. Zbog toga medijska sfera postaje poprište borbe za prevlast, na različtim nivoima, vrijednosnih i ideoloških sistema, političkih partija, interesa ekonomskih lobija itd."

Radionica: Povjerenje i Komunikacija

Moderator: Nicola Strizzolo

Povjerenje kao ljudski kapital, gubitak povjerenja kod gradjana prema javnim i privatnim institucijama. Vjera u izbore.

Zasto se fokusiramo na povjerenje ako vise ne vjerujemo - vjerovatno onda možemo govoriti o interesu! Možda je baš taj interes konstruktivan i tjera nas da sarađujemo i budemo ujedinjeni.

Radionica je imala za cilj da zajedno sa relatorima problematizuje pitanje - koja je to vrsta povjerenja na koju možemo da računamo i koji su to mehanizmi koji je prejudiciraju i stvaraju ilegalno, koja je to cijena koja se plati u generalnoj komunikaciji ako se izgubi povjerenje.

Recimo, Italija i Francuska su na drugom mjestu po pitanju nepovjerenja u odnosu na ostale države. Povjerenje je jako teško steći i izgraditi, ali izuzetno lako izgubiti.

Radionica: Ubjedljiva komunikacija u sukobu i uloga propagande

Moderator: A. Pocecco

Propaganda ima jako važan uticaj na javno mnjenje, i van svake sumnje tokom ratova i konflikata uloga propagande nije baš uvijek jasna. Tehnološka evolucija medija je jednostavno samo naglasila masovno prodiranje prapagandističkog materijala.

Cilj ove radionice je bio da se istraže savremeni primjeri propagande koristeći multidisciplinari pristup, sa fokusom na nove elemente u geopolitickim scenarijima kompleksa i konflikata .

Radionica: Teritorija i komunikacija

Moderator: Moreno Zago

Raditi sociološka istrazivanja sa teritorijalnog stanovišta podrazumijeva poznavanje svojih resursa i mogućnosti, izgradnju vizuelne slike onog što je proživljeno i stvaranje slike nečega sta će tek nastupiti. Voditi sadašnjost i programirati budućnost.

Radionica je analizirala potencijale koje stari i novi mediji nude lokalnim akterima u stvaranju i mijenjanju kolektivnih uspomena. Osjećaj pripadnosti, razvoj i promocija teritorije.

Sociologija Komunikacije i javnih odnosa: Koje veze?

Moderator: Emanuela Rinaldi

Brend kao kulturološki fenomen, komunikacija u modnoj industriji, brendiranje političke komunikacije, brending terora i terorizma su samo neke od tema koje su obradili stručnjaci iz oblasti odnosa sa javnošću.

Učesnici: Nello Barile Libera Universitet za jezike i komunikaciju Milano, Damir Jugo Edward Bernays College of Communication Managenet ( Hr), Riccardo Mazzeo urednik u Eriksonu i pisac, studenti Italiani i stranci

Sociologija 2020

Regionalna mreza istrazivačkih instituta Sociologije

Scenariji savremenih konflikata sve su više “medijatizirani” (objavljeni): Propaganda, dezinformacija,”post istina” pa  čak i  fenomen šta i ko čini vizuelnu informaciju počev od interpretacije ratišta i onih kojih pokušavaju da analiziraju efikasnost informacije.

Claudio Melchior, Antonella Pocecco sa Univerziteta iz Udina, zajedno sa profesorom Andreaom  Porcarelli sa univerziteta iz Padove i Riccardom Mazzeom (prevodilac djela Zigmunt Baumana), problematizovali su ove sociološke fenomene i naglasili potrebu poštenog pristupa ovim temama.