Đukanović, koji je ključna ličnost crnogorskog članstva u Sjevernoatlantski savez, istakao je da pripadnost Alijansi znači da danas u svijetu imamo još jednu državnu adresu na kojoj se baštini i afirmiše evropska kultura u najširem značenju te riječi, te da to nije vrijednost samo za našu zemlju i region, već za sve.
Pomoći proevropskim vladama u regionu
Istorijski događaj kakav je za Crnu Goru učlanjenje u Sjevernoatlantski savez bio je jedna od tema razgovora za austrijsku nacionalnu radio i televizijsku kuću. Novinara javnog servisa ORF interesovalo je mišljenje lidera DPS o odnosima na globalnoj političkoj sceni, unutar Evropske unije, sa fokusom na region i stvaranje uslova koji će Zapadnom Balkanu obezbijediti trajnu stabilnost i u dogledno vrijeme hvatanje koraka sa razvijenim evropskim državama.
Za Đukanovića je od presudnog značaja pomoć proevropskim vladama u regionu i to upravo od NATO i EU.
“Tim vladama nije jednostavno, mogu da Vam govorim kao neko ko je vodio jednu takvu vladu gotovo duže od 20 godina. Ako želite da sebi pribavite alibi zbog čega ne bi trebalo Crna Gora ili neko drugo zapadnobalkansko društvo da bude dio EU uvijek ga možete pribaviti i kazati – znatan dio javnosti je i dalje protiv. Mislim da to nije uloga vlade, mislim da uloga vlade nije da slijedi javnost, nego da kreira javnost, da mijenja ono što je nepovoljno istorijsko nasljeđe. Time smo se vodili u Crnoj Gori“, istakao je Đukanović.
Saobraćajni i energetski koridori
Govoreći o pomoći proevropskim vladama na Balkanu, Đukanović je istakao značaj fizičke infrastrukture za integraciju regiona i povezivanje sa Evropom.
“Tu je Evropa jako malo do sada uradila, usuđujem se da kažem gotovo nimalo. Pokušali smo kroz Berlinski proces da na taj način dogradimo evropsku politiku za Zapadni Balkan, ali to teče veoma sporo. Potrebno je napraviti koridor kojim će se EU povezati sa Zapadnim Balkanom. Prije svega, mislim da je riječ o Jadransko-jonskom koridoru. Drugo, potrebno je napraviti čvrste energetske linkove. Kada napravite već te dvije pretpostavke, onda ste fizički integrisali region Zapadnog Balkana sa Evropom. Bez toga, sve je to prazna priča“, poručio je Đukanović.
Ako se Evropa ne opredijeli da na tragu ideje Berlinskog procesa nastavi ovakvu pomoć Zapadnom Balkanu, da čvrsto stane na magistralu evropskih integracija, onda se, kako je kazao lider DPS, moramo pomiriti da ćemo u perspektivi sve više otvarati prostora snagama političke destrukcije kakvu sada vidimo iz Moskve prema regionu.
“Bićemo sami odgovorni za prazan prostor kojeg smo ostavili da se Balkan i dalje drži u istorijskoj zabludi, da se drži daleko od evropskog sistema vrijednosti, da se Balkanom manipuliše kao što se manipulisalo tokom čitave njegove istorije, i da, naravno, sljedstveno tome, Balkan bude „meki trbuh“ Evrope, i da se svako malo Evropa, umjesto vlastitim razvojem, bavi sanacijom ratnih požara na Balkanu. To bi bilo krajnje neracionalno, pogubno. Smatram da Evropa nema više privilegiju za takve previde. Smatram da će, pored toga što će ponavljati da su vrata otvorena za Zapadni Balkan, uraditi ovaj dio posla – investirati u povezivanje fizičke infrastrukture, prije svega saobraćajne i energetske. Tek tada ćemo biti sigurni da je Balkan nepovratno na putu evropske integracije“, istakao je Đukanović.
Reafirmisati viziju ujedinjene Evrope
Lider DPS kazao je da je danas veoma je naporno biti euroentuzijasta na prostoru Zapadnog Balkana, te da je to bilo mnogo lakše u godinama u kojima je Evropa iskreno željela da politikom proširenja integriše što više zemalja centralne i istočne Evrope.
“Nažalost, nakon samita u Solunu uslijedila je priča o zamoru proširenja, onda se neko sjetio da treba zaustaviti priču o zamoru, ali je psihologija zamora ostala i ona je prisutna do današnjih dana“, kazao je Đukanović.
Prema njegovim riječima, i u zemljama stare Evrope, a kamoli u novim članicama, nije se u dovoljnoj mjeri uspjela afrimisati ideja ujedinjene Evrope kao neizostavnog puta ukoliko se želi da obezbijediti globalna konkurentnost Evrope.
“Moje je uvjerenje da ćemo, ukoliko odustanemo od ideje proširenja Evrope, svi izgubiti na konkurentnosti. Plašim se da bi, zbog ozbiljnih promjena koje se dešavaju na globalnoj sceni, Evropa, upravo zbog nedostatka jasne vizije i nedostatka odlučnosti da slijedi tu viziju, mogla biti i najveći gubitnik. Zato mislim da je jako važno da se u Evropi reafirmiše vizija ujedinjene Evrope, da se reafirmiše liderstvo onih koji su u stanju da beskompromisno slijede tu viziju i upravljaju tim procesima… Arhitektonske slabosti treba otklanjati, ali zbog toga ne treba odustajati od vizije ujedinjene Evrope koja je i dalje superiorna, i njome samo moraju upravljati vrlo odlučni, istrajni i hrabri vizionari kakvih je u Evropi uvijek bilo i kakvih sigurno ima i u ovom vremenu“, poručio je Đukanović.
Evropska perspektiva ruši velikodržavne projekte
Komentarušući pitanje o ideji velike Albanije, o čemu se u posljednje vrijeme u medijima često govori, Đukanović je kazao da će opasnost od velikodržavnih projekata rasti u mjeri u kojoj se bude zatvarala evropska perspektiva, ali da i Albanija i Kosovo vjeruju u superiornost evropske i evroatlantske integracije.
“Direktno proporcionalno će rasti opasnost od velikodržavnih ideja, uključujući i veliku Alabaniju, u mjeri u kojoj se bude zatvarala perspektiva evropske integracije. Vrlo otvoreno i vrlo prijateljski razgovaram i sa rukovodstvo u Tirani i u Prištini… Ubijeđen sam da i Tirana i Priština apsolutno vjeruju u superiornost ideje evropske i evroatlantske integracije. Zato mislim da treba dodatno potencirati blizinu evropske perspektive za sva društva Zapadnog Balkana, jer će to samo po sebi to obesmišljavati velikodržavne projekte“, kazao je Đukanović.
Zapadni Balkan je dio evropske kulture i tome je uzalud prkositi
“Ako bi pitali jedan značajan dio crnogorske javnosti, rekli bi da Crna Gora ne treba da bude u NATO, i to bi obrazložili, bilo našim tradicionalnim vezama sa Srbijom i Rusijom, bilo bombardovanjem koji je NATO imao prema SRJ zahvaljujući pogubnoj politici Slobodana Miloševića… Ali što god od tih argumenata upotrijebili, bilo bi pogrešno, zbog toga što je jedino neupitno, da su i Crna Gora i druga društva Zapadnog Balkana, sastavni dio evropske kulture i da ne vrijedi prkositi da ne pripadate onome čemu geografski, istorijski, civilizacijski pripadate. Zato mislim da je sada veoma važna uloga koju imaju proevropske vlade na Zapadnom Balkanu i zato je jako važno da napori tih vlada budu podržani upravo od NATO i EU“, poručio je Đukanović.
Vještački usporen proces pristupanja EU
Na pitanje koliko dugi procesi pregovaranja čine evropsku perspektivu neizvjesnom, Đukanović je odgovorio da je nesporno da EU sada usporava proces učlanjenja.
“U posljednji nekoliko polugodišta, vještački se usporio proces. U nekom centru odlučeno da je tokom jednog polugođa moguće otvoriti najviše dva poglavlja. Zašto, kada je to suprotno evropskim principima i principima evropske politike proširenja. Da li tu okolnost koristi treća strana? Naravno! Ako imate neodlučnu Evropu da maksimalnom brzinom, podrazumijevajući ispunjavanje standarda, prihvati sva društva sa Zapadnog Balkana, je li to je poziv trećoj strani, je li to poziv Moskvi da se umiješa? I sad se čudimo zašto se umiješala“, kazao je lider DPS.
Dnevne novine
