-Po riječima autora, samo nekoliko procjena izvodljivosti za termoelektrane na ugalj u regionu su trenutno dostupne javnosti, a većina njih nije uspjela da propisno uzme u obzir troškove CO2. Sistem trgovanja emisijama Evropske Unije (ETS), jedan od ključnih instrumenata za smanjenje emisije gasova staklene bašte u borbi protiv klimatskih promjena, obavezuje kompanije da kupe dozvolu za svaku tonu ugljen-dioksida koju emituju. S obzirom na tendenciju zemalja Zapadnog Balkana da pristupe Evropskoj uniji, primjena sistema trgovanja emisijskim kvotama bi mogla efektno da utiče na smanjenje broja termoelektrana na ugalj širom regiona. Kada je u pitanju projekat izgradnje II bloka termoelektrane Pljevlja, čak i po cijeni od samo 5 eura po toni CO2, Termoelektrana Pljevlja bi trebala da plati 8 miliona eura za svaku godinu emitovanja ugljen-dioksida. Očekivano povećanje cijene ugljen- dioksida i prognoze cijene od 35 eura po toni , cijeni koja bi se mogla postići do 2030. godine bi ovaj dodatni godišnji trošak mogla povećati na ne manje od 55.6 miliona eura- ističu iz te NVO.
Podsjećaju da studija izvodljivosti za TE Pljevlja urađena od strane Deloitte-a pretpostavlja da će se ovi troškovi početi obračunavati tek od 2026. godine.
-Ovakva pretpostavka nema nikakvog smisla s obzirom na planove Crne Gore da se pridruži Evropskoj Uniji u 2021. godini, kada će primjena ETS-a biti obavezna odmah po pristupanju.
Autori ove analize preporučuju da donosioci odluka treba ponovo da procijene izvodljivost svih projekata koji se tiču uglja nakon što uzmu u obzir cijenu ugljen- dioksida, a prije nego što dozvole bilo kakvu dalju implementaciju ovih planova. Pored toga, Vlade koje nastoje da obezbijede buduće snabdijevanje električnom energijom kao prioritet trebaju postaviti energetsku efikasnost, kao najviše održiv dugoročni način da se izbjegnu problemi u snabdijevanju električnom energijom ali i da se izbjegnu “skokovi“ cijena usljed visokih troškova CO2 i cijena uvoznih goriva- navedeno je u saopštenju.
Pipa Galop, koordinator za istraživanje u CEE Bankwatch Network je naglasila da planovi za gradnju novih termoelektrana na ugalj na Balkanu nisu fleksibilni i da je malo vjerovatno da će uopšte biti izvodljivi u današnjim uslovima niskih cijena električne energije, a posebno očekivanim visokim troškvima CO2 i sve većim standardima kada je u pitanju zaštita životne sredine.
-Podsjećamo, usvajanjem Rezolucije Evropskog parlamenta na Izvještaj Crne Gore 2016. Evropski parlament je takođe izrazio zabrinutost zbog plana Vlade da realizuje projekat izgradnje II bloka TE Pljevlja, što nije u skladu sa preuzetim obavezama iz Klimatskog sporazuma u Parizu, napominjući neophodnost implementacije međunarodnih obaveza u cilju ublažavanja klimatskih promjena. Takođe, razvojni ciljevi EU jasno predviđaju napuštanje upotrebe fosilnih goriva i potpunu dekarbonizaciju do 2050. godine. Smanjenje zavisnosti od upotrebe fosilnih goriva će biti veliki izazov ne samo za zemlje Zapadnog Balkana već i za zemlje EU koje su se Pariskim sporazumom obavezale na smanjenje emisije gasova sa efektom staklene bašte za najmanje 40 odsto do 2030. godine u odnosu na nivo iz 1990. godine. Svi ovi razlozi trebalo bi da utiču na to da sve zemlje Zapadnog Balkana budu svjesne da ulaganja u nova energetska postrojenja koja podrazumjevaju upotrebu uglja mogu predstavljati značajne rizike ne samo u smislu ispunjavanja međunarodnih obaveza već i značajne finansijske rizike imajući u vidu visoke troškove emisije CO2, a sa druge strane i nisku cijenu električne energije u budućnosti koji ova ulaganja mogu učiniti ne samo neisplativim već i imati velike posljedice za energetske kompanije ali i državu u cjelini- zaključuje se u saopštenju.
