Malo ljudi zna da je ova sedmica ključna za evropsku istoriju stripa kao umjetničkog formata. Smoreni, lijeni i nespretni Gaston Lagaf, na Balkanu poznatiji kao Gaša Šeprtlja, ušao je u zdravu starost 28. februara, kada je napunio 60 godina. Šest decenija kasnije vidi se da Gaston ima još šta da kaže. Pored fenomenalne skice i humora belgijskog crtača Andrea Frankena drugo se nije moglo ni očekivati.
Dobar protivotrovMeđutim, na početku se nije činilo da će Gaston, odnosno njegov tvorac imati prostora da bilo šta kaže. Pored ultrapopularnog Tintina, planetarno poznatog glavnog lika belgijskog crtača Žorža Remija, malo je koji stripocrtač mogao doći do izražaja. Franken je postao adekvatan „protivotrov“ u februaru 1957. godine, kada je bio na čelu serijala „Spiru i Fatazio“.
Ideja o rađanju našeg (anti)heroja pojavila se u razgovoru Frankena i Ivana Delpotrea, tadašnjeg urednika Spirua, koji je bio u dubokoj potrazi za novim likovima. Frankenovo razmišljanje za osvježivanje sezone krunisano je u 985. publikaciji Spirua, na petoj stranici, gdje je rođen čudnjikavi, bezimeni, mršavi i pogubljeni momak, koji će obilježiti strip istoriju.
Osvježenje sceneFrankenov serijal bio je prijeko potreban Evropi u to doba. Uvođenje ovog lika, kada je francusko-belgijska strip-umjetnost uglavnom išla jednostrano, osvježilo je vrlo monotonu scenu. Zeleni duks, neuredna frizura i plave papuče - potpuno adekvatan imidž mladog čovjeka koji prosto ne može da se snađe na novom poslu. Ali, Gastonov imidž bio je više od toga.
U Francuskoj i Belgiji, gdje je Gaston bio najpopularniji, često se uzimao kao tipični (anti)heroj, odnosno reprezent miksa simpatičnog revolucionara koji konstantno živi u ličnim fantazijama, ali mu je prijeko potrebna sloboda. Razlog? Mnoge neostvarene Gastonove želje da neki od njegovih izuma zaista prorade. Mnogi kritičari su to vidjeli kao Frankenov osvrt na tadašnju Evropu.
Šest decenija kasnije, u Spiruu se slažu da Gaston nije samo još jedan običan lik u kaišu stripa, već regularni zaposleni čovjek koji je obavljao čudne poslove i sticao čudna prijateljstva. Iako se mislilo da će nakon smrti Frankena 1997. godine naglo opasti popularnost njegovog najslavnijeg junaka, nema sumnje da je Gaston besmrtan poput njegovog najvećeg rivala Tintina. Šezdeset godna nakon debija Gaša Šeprtlja duva u svjećice znajući da, iako je najgori službenik kog možete imati na poslu, još ispisuje strip istoriju.
L. MURSELJEVIĆ
FOTO: journaldugeek.com / Damir Murseljević
