Mina Kalezić, asistentkinja na programima u CGO-u, istakla je da je sprovedeno od maja do decembra 2016. godine, na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. “Obuhvaćena su 353 organa javnog sektora, od kojih je 255 odgovorilo odnosno 72.3%, dok 98 odnosno 27,7% nije dostavilo tražene podatke”, pojasnila je ona.
Kalezić je dodala da je CGO podnio 42 žalbe Agenciji za slobodan pristup informacijama, i da su sve te žalbe blagovremeno i pozitivno riješene u korist CGO-a. “Organi javnog sektora koji nijesu dostavili tražene podatke, direktno kršeći odredbe Zakona o slobodnom pristupu informacijama, odlučuju se uglavnom na princip ćutanja administracije. Na toj «crnoj listi» netransparentnih organa, koji biraju da svjesno krše zakonske norme, su: Glavni grad Podgorica, Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, Opština Herceg Novi, Montenegro airlines, Plantaže 13 jul, i brojni drugi javni organi i institucije, čiji su budžeti manjeg obima i koji nijesu primjećeni od strane istraživačkog tima kao značajni ulagači u crnogorskim medijima. Glavni grad Podgorica drži poziciju lidera u netransparentnosti, jer godinama uporno odbija da dostavi dokumentaciju o ulaganjima u medije i vezane subjekte”, naglasila je Kalezić.
Daliborka Uljarević, izvršna direktorka CGO, podsjetila je da je “ovo peti nacionalni godišnji izvještaj Centra za građansko obrazovanje o finansiranju medija iz javnih fondova, čiji nalazi izgleda teško dopiru do donosilaca odluka koji i dalje odlučuju netransparentno i diskreciono o ulaganjima u medije iz javnih fondova”.
“Potrebne zakonske intervencije nijesu napravljene. Postojeći zakonski okvir ne prepoznaje potencijalnu vezu između finansiranja medija iz javnih fondova po različitim osnovama i uticaja tog novca na slobodu medija i ekonomsku (ne)stabilnost medija, niti posmatra odluke o oglašavanju kao mogući vid diskriminacije medija i pokušaja uticaja na uređivačku politiku. Možda će donosioci odluka ove godine bolje čuti i naše preporuke s obzirom da je Evropska komisija u svom Izvještaju za 2016. godinu, ovo pitanje pozicionirala kao jedan od četiri prioriteta u okviru slobode izražavanja”, konstatovala je Uljarević. Ona je dodala da institucije u Crnoj Gori i dalje ne iznose podatke o ukupnom iznosu državnog novca koje godišnje izdvajaju za oglašavanje, reklamiranje ili finansiranje medija po drugim osnovima, niti bilo koja institucija kontroliše način na koji se raspodjeljuju i troše ova budžetska sredstva.
“Zaključivanje ugovora o finansijskoj pomoći i sponzorstvima medijima, na bazi odluke rukovodioca institucije predstavlja praksu koja mora biti pravno uređena i ograničena. Na ovaj način direktno se podržavaju jedni, a diskriminišu drugi mediji, a što izaziva i devijacije na medijskom tržištu i ometa poslovanje jednih ili unapriji poslovanje drugih medija”, ocijenila je ona.
Uljarević je navela da država vrši neprimjeren uticaj na medijsko tržište, kroz netransparentna i selektivna finansijska izdvajanja javnih sredstava, putem oglašavanja i reklamiranja. “Tome doprinosi i postojeća ekonomska kriza i smanjenje marketinških ulaganja preduzeća, uz istovremeno povećanje učešća države, što otvara dodatan prostor za oblikovanje medijske scene, u odnosu na interese vladajuće političke strukture, a kroz zloupotrebu državnih resursa”, rekla je ona.
