- Radionica na Bescu je uvodna u nizu onih koje će se baviti ovom temom. To je bila prilika da se ispitaju moguće metodologije, vide primjeri sličnih projekata i definišu analize i istraživanja koje je potrebno obaviti. Ono što je najvažnije na ovoj radionici jeste identifikovanje mogućih aktera i partnera, potencijal loklanog biznisa i kreativnih industrija. U narednih pola godine, kroz nekoliko radionica i rad sa studentima, ideja je da se ispitaju potencijali i mogućnosti razvoja ovih lokacija. Kulturna baština na Skadraskom jezeru je obimna i veoma važna - kako za istorijski kontekst, arhitektonsko i graditeljsko nasljeđe, tako i u odnosu na jedinstvene prirodne karakteristike ovog kraja i njegov međunarodni značaj – rečeno je Portalu Analitika iz organizacije festivala koji realizuje NVO Urbar u partnerstvu sa Ministarstvom održivog razvoja i turizma.
Predavanja na radionici održali su arhitektica Ivana Dabrović iz Hrvatske, arhitekta konzervator Srđan Marlović iz Crne Gore, arhitektica Dijana Vučinić iz Crne Gore, kao i teoretičar umjetnosti Marko Batrićević i arhitektica Zoja Leković ispred Ministarstvo održivog razvoja i turizma. Ivana Dabrović govorila je o svojim projektima - prvenstveno o izložbi „Lokrumske legende i 'Game of Thrones'“ realizaovanoj na Lokrumu kod Dubrovnika, gdje je i snimana kultna serija, na prostoru zaštićenog kulturnog dobra. Kako se navodi, izložba je realizovana na način da ni u jednom dijelu ne ugrožava kulturno dobro, a narativom i prezentacijom daje mu još jedan izuzetan sloj. Postavka je veoma popularna u Hrvatskoj u medijima i javnosti, a objavljena je i u najreferentnijem arhitektonskom magazinu Oris.
Srđan Marlović govorio je o konzervatorskim principima rekonstrukcije kulturne baštine najviše na primjeru Okamenjavanja - projekta djelimične restauracije, rehabilitacije tipologije i rekonstrukcije objekta Mletačke bolnice/Austrougarske kasarne u Starom gradu u Herceg Novom. To je projekat dobio je brojne nagrade i uvršten je u 40 najbolji u okviru programa Europa Nostra.
Prikazan je i film „Object of Punishment“ o djelu Jelene Tomašević.
Podsjećamo, multimedijalni Besac Fest počeo je 2. septembra programima koji su održavani na Virpazaru i u prostoru tvrđave Besac. Skadarsko jezero, Grmožur, Lesendro, Vranjina - svaka od ovih lokacija je zaštićeno kulturno dobro, a nalaze se u neposrednoj blizini Virpazara. Lesendro i Grmožur su potpuno napuštena utvrđenja na ostrvima i van upotrebe, teško pristupačni i u lošem stanju. Vranjina je selo koje je veoma naseljeno, sama urbana cjelina je zaštićeno kulturno dobro, ali je devastirana izgradnjom i dogradnjom objekata za potrebe stanovanja usljed rasta broja lokalnog stanovništva.
- Vjerujemo da i pored devastacija i nemara ova lokacija, kao i Grmožur i Lesendro imaju veliki potencijal za razvoj, aktivaciju kroz program, ugostiteljstvo, gastronomiju i prikaz lokalne istorije i legendi. Svakako da trebaju značajne intervencije u arhitektonskom, tehnološkom i graditeljskom smislu i upravo zbog toga radionice. Kako bi se multidisciplinarnim pristupom tretirala tema. Skadarsko jezero broji sve više posjetilaca kako turizam u ovom regionu napreduje i neophodno je razvijati kulturno-istorijske lokacije i to iz programa, imajući u vidu narativ koji se odnosi na ove cjeline i potencijalne programe. Pomenute lokacije nalaze se u neposrednoj blizini i mogu se razvijati kao jedan kompleks sa programskim i arhitektonskim cjelinama. Veoma je važno koristiti savremene tehnologije i savremen pristup interpretaciji lokalnog narativa i mogućnostima rekonstrukcije odnosno sanacije postojećih objekata – neki su od zaključaka sa održanih radionica.
K.J.
