Uvod u diskusiju bile su projekcije tri kratka igrana filma: „Umir krvi“ Senada Šahmanovića, „Sve to“ Branislava Milatovića i „Jagode“ Jelene Lele Milošević, te novog kratkog filma „As Trains Go By“ Aleksandra Vujovića i dugometražnog igranog filma „Igla ispod praga“ Ivana Marinovića. Autori su ujedno bili učesnici panela.
- Svi ovi filmovi i uspjeh koji su oni postigli su incidenti u ovim okolnostima, jer mi - prije svega - nemamo infrastrukturu. Da biste mogli da se krenete, prvo treba da napravite put. Dok ne osnujemo Filmski centar i filmsku komisiju sa ljudima koji će da postave određene kriterijume i da se ponašaju u odnosu na te kriterijume, i dok ne dobijemo filmski fond, ne možemo ništa da napravimo. Mi smo jedina zamlja u regionu i Evropi koja nema ni jednu od ovih stvari - kazao je reditelj Aleksandar Vujović, te dodao da je to preduslov da ubuduće nemamo „0,3 ili 0,4 dugometražna filma godišnje“.
Učesnici su podsjetili kako je prošle godine usvojen novi Zakon o kinematografiji, kojim se predviđa osnivanje nove državne ustanove kulture - Filmski centar Crne Gore, uspostavljanje filmskog fonda, kao i uvođenje podsticajnih mjera za strane producente koji bi u Crnoj Gori snimali svoje filmske i TV projekte. Implementacijom ovog inoviranog normativnog okvira i Crna Gora bi se ubrzo pridružila zemljama koje se sistematično bave razvojem i promocijom državne kinematografije. No, mladi autori dodaju da su do daljnjeg primorani da se nose sa brojnim problemima u realizaciji svojih, takoreći, privatnih projekata.
Reditelj Ivan Marinović koji je svoj prvi dugometražni film „Igla ispod praga“ nedavno predstavio na prestižnom Sarajevo Film Festivalu, kazao je da ga je pripremao pune četiri godine, a kada je krenuo da ga promoviše na međunarodnoj sceni, susreo se sa predrasudama i barijerama.
- Ono što brine je nedostatak kriterijuma i odnos društva prema filmu. U našoj javnosti postoji određena inercija ili odnos u kojem se gube kriterijumi, pa se dešava da se značaj daje manje važnim stavrima i događajima, a iz vida se gube temeljne vrijednosti - kazao je Marinović.
Crnogorski reditelji naveli su i da im je, kao autorima i producentima, teško naći zajednički jezik, a time i prostor za saradnju sa kolegama iz Evrope, je ne postoji temeljna podrška. Rediteljka Jelena Milošević tako navodi da je njen film prikazan na 14 svjetskih festivala, ali da ona kao autor, zbog nedostatka finansija, nije mogla da posjeti ni jedan.
Na panelu je istaknuto i da Crna Gora od prošle godine ima pristup programu Evropske unije za finansiranje filma - MEDIA, što je još neiskorišćen potencijal, ali da jedina u regionu nema pristup i veoma značajnom fondu Savjeta Evrope – Eurimage-u.
Foto: europa.eu
