O tome sam u novembru na Analitici objavio tekst "Kako je čarka dobila prednost nad opštenarodnim ustankom"
U Užicu, 7. novembra 1941. Centralni komitet Komunističke partije Jugoslavije objavio je proglas pod naslovom "Narodima Jugoslavije! Radnici, seljaci i građani!". U proglasu se: Tito i Srbi - Leka Ranković, Krcun Penezić, Koča Popović, Sreten Žujović Crni, te hrvatski, crnogorski i drugi vodeći komunisti - vođe antifašističkog otpora, obraćaju narodima Jugoslavije, pa i crnogorskom narodu. Ovako su se obratili Crnogorcima:
"Crnogorski narode!
Ti si se prvi podigao na oružani ustanak, kada te je pozvala Komunistička partija Jugoslavije..."
(Josip Broz Tito, Sabrana djela, tom 7, Beograd, 1981, str 178)
Isto ovo Centralni komitet KPJ i Vrhovni štab je saopštio i u svom proglasu od 27. marta 1942. (objavio Jovan Ivović u časopisu Istoriski zapis za jul-avgust 1948. god):
"Crnogorski narode!
Ti koji si se prvi digao na ustanak protiv okupatora, ti koji si svojim primjerom prednjačio ostalima kako treba da se bori za svoju slobodu, ti, koji si do sada ostao dosljedan slavnim tradicijama svojih predaka, koji si ponovo potvrdio da si spreman svojom krvlju da braniš svoju čast i slobodu, ti moraš danas u ovim teškim časovima ujediniti sve svoje snage..."
Kao što vidimo, vodeći ljudi antifašističke borbe nedvosmisleno su tokom rata stajali na stanovištu da su Crnogorci prvi digli oružani ustanak protiv okupatora. Ali, kad je došao mir, preumili su, te je tako kao prvi oružani otpor okupatoru u Jugoslaviji označena jedna čarka koja se desila u Beloj crkvi kada je jedan Srbin ubio dva Srbina. Naime, 7. jula 1941, na seoskom vašaru u Beloj Crkvi Žikica Jovanović Španac je ubio dva žandara koji su obezbjeđivali ovaj javni skup, a niđe na vidiku nije bilo nijednog Njemca.
Već krajem juna 1945. godine, ni dva mjeseca poslije završetka rata, Skupština Srbije je ovu čarku brže bolje proglasila za narodni ustanak. Ne treba smetnuti sa uma, Žikica Jovanović tog 7. jula nije krenuo da ubija Njemce, neku njemačku patrolu ili jedinicu, a mogao je.
Prema podacima iz Istorijskog leksikona Crne Gore (autori Živko Andrijašević, Šerbo Rastoder i drugi, Podgorica 2006, str 1148) u Trinaestojulskom ustanku je učestvovalo oko 32.000 Crnogoraca što je bilo 65% vojno sposobnog stanovništva. U ustanku od 13. jula do 14. avgusta 1941. su poginula 735 italijanska vojnika, oko 1120 ih je ranjeno i oko 2970 je zarobljeno. "Trinaestojulski ustanak crnogorskog naroda bio je prvi antifašistički opštenarodni ustanak u porobljenoj Evropi" kaže se u pomenutom Istorijskom leksikonu.
U navodnom srpskom ustanku od 7. jula 1941. nije ni ogreban - niti jedan okupatorski vojnik.
M. Ćosović
